- Doanh nghiệp gia đình chiếm đoạt số tiền đặc biệt lớn của BIDV
- Vụ BIDV thất thoát hơn 1.600 tỷ đồng: Công ty “sân sau” được ưu ái cấp vốn thế nào?
- Xử lý nợ xấu: Ngân hàng nộp hàng chục hồ sơ xin áp dụng thủ tục rút gọn, Tòa chưa xử vụ nào
Các bị cáo bị đưa ra xét xử về các tội "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng " và "Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản". Hành vi phạm tội được xác định là xảy ra tại BIDV, Công ty CP Chăn nuôi Bình Hà (Công ty Bình Hà) và Công ty TNHH Thương mại và dịch vụ Trung Dũng (Công ty Trung Dũng).
Buộc phải đề xuất cấp tín dụng vì áp lực
Khai nhận trước tòa, bị cáo Ngô Duy Chính (cựu Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành) thừa nhận, năm 2011, khi được cấp hạn mức tín dụng ngắn hạn 700 tỷ đồng, Công ty Trung Dũng có một số điều kiện chưa đủ, song việc quyết định là của Hội sở chính. Bị cáo Chính cho rằng, Công ty Trung Dũng được xếp hạng A, là khách hàng uy tín, việc cấp hạn mức tín dụng năm 2011 là tái cấp. Bị cáo không nhìn ra các rủi ro tiềm ẩn nên vẫn đề xuất tái cấp.
Đối với việc phát hành L/C (thư tín dụng) cho Công ty Trung Dũng, bị cáo Chính khai, ban đầu, khi doanh nghiệp đề nghị cấp L/C, bị cáo từ chối, sau đó báo cáo Chủ tịch HĐQT là ông Trần Bắc Hà thì ông Hà vẫn chỉ đạo cho mở L/C. “Phía Trung Dũng đề nghị và anh Hà phê duyệt” – bị cáo Chính khai.
 |
Bị cáo Ngô Duy Chính - cựu Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành |
Trả lời HĐXX về việc quản lý tài sản đảm bảo, bị cáo Chính cho biết bản thân biết việc phải phối hợp với doanh nghiệp giám sát hàng hóa đem đi bán, từ đó thu hồi nợ. “Khi hàng hóa về đến cảng, bị cáo có kiểm tra nhưng Trung Dũng dùng biện pháp gian dối, không giao hàng cho TISCO mà giao cho các công ty khác. Theo quy định, TISCO trả tiền cho Trung Dũng bằng cách chuyển khoản về tài khoản của Trung Dũng ở BIDV để đối trừ nợ nhưng Trung Dũng không thực hiện, hiện dư nợ L/C gốc món này khoảng 19-20 tỷ đồng” - cựu Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành khai.
Thừa nhận trách nhiệm liên đới trong vụ án nhưng bị cáo Chính cho rằng, bản thân có các hành vi sai phạm trên là do thực hiện theo sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà và tin tưởng vào cán bộ cấp dưới.
Trước tòa, Nguyễn Xuân Giáp (cựu Phó Giám đốc BIDV chi nhánh Hà Thành) cũng thừa nhận thừa nhận bản thân có những sai phạm trong quá trình đề xuất cho vay, thực hiện cho vay và quản lý sau vay. Bị cáo này nhận trách nhiệm cá nhân về các sai phạm tại BIDV chi nhánh Hà Thành liên quan đến các khoản vay của Công ty Trung Dũng.
Tuy nhiên, bị cáo Giáp cho rằng bản thân luôn phải chịu áp lực và phải thực hiện theo sự chỉ đạo của cựu Chủ tịch BIDV vì ông Trần Bắc Hà đã buộc Giám đốc chi nhánh điều chuyển công tác của các phó giám đốc chi nhánh và giao cho bị cáo phụ trách quan hệ khách hàng thay cho một phó giám đốc khác do người này có ý kiến dừng giải ngân cgo Công ty Trung Dũng.
Trong khi ấy, theo cáo buộc, mặc dù thẩm định, đánh giá tình hình tài chính của Công ty Trung Dũng thấy doanh nghiệp gặp khó khăn, chỉ tiêu tài chính phản ánh khả năng thanh toán chưa đảm bảo, tỷ lệ tài sản đảm bảo trên giá trị hạn mức tín dụng đề nghị được cấp chưa đáp ứng chính sách tín dụng của BIDV... nhưng tháng 8-2011, các bị cáo Ngô Duy Chính, Nguyễn Xuân Giáp vẫn thực hiện việc cấp hạn mức tín dụng ngắn hạn 700 tỷ đồng cho doanh nghiệp.
Quá trình cho vay theo hạn mức, do áp lực từ sự chỉ đạo của ông Trần Bắc Hà, các bị cáo trên đã quyết định giải ngân cho Công ty Trung Dũng vay 26 khoản còn dư nợ, trong đó có 20 khoản giải ngân không đáp ứng đúng tỷ lệ tài sản bảo đảm. Bên cạnh đó, các bị cáo đã không kiểm soát được tiền bán hàng của doanh nghiệp để thu nợ, không kiểm tra mục đích sử dụng vốn vay, dẫn đến còn dư nợ hơn 600 tỷ đồng không có khả năng thanh toán.
Cùng với đó là tháng 11-2011, Công ty Trung Dũng gặp nhiều khó khăn về tài chính, dư nợ gần hết hạn mức được cấp, các chỉ tiêu tài chính càng ngày càng xấu nhưng các bị cáo vẫn đề xuất để BIDV phê duyệt phát hành L/C theo món cho Công ty Trung Dũng để nhập khẩu phôi thép, thép phế.
Sau khi phát hành L/C, các bị cáo tại BIDV chi nhánh Hà Thành không thực hiện đúng các điều kiện tín dụng được BIDV phê duyệt, giao cho Công ty Trung Dũng tự quản lý hàng hóa mà không kiểm tra, giám sát để doanh nghiệp tự ý bán toàn bộ lô phôi thép, thép phế là tài sản bảo đảm cho khoản phát hành L/C…, dẫn đến dư nợ hơn 260 tỷ đồng không có khả năng thanh toán. Hành vi của các bị cáo tại BIDV chi nhánh Hà Thành đã gây thiệt hại cho BIDV tổng số tiền hơn 860 tỷ đồng.
 |
Bị cáo Đoàn Hồng Dũng - Giám đốc Công ty Trung Dũng |
Lái xe riêng được đưa lên làm tổng giám đốc
Cũng trong sáng ngày thứ hai xét xử vụ án, HĐXX đã tập trung làm rõ hành vi của các bị cáo trong các sai phạm xảy ra tại Công ty Bình Hà. Trả lời HĐXX, Trần Anh Quang (cựu Tổng giám đốc Công ty Bình Hà, cháu họ ông Trần Bắc Hà) trình bày, bản thân là lái xe cho Trần Duy Tùng (con trai ông Hà, hiện đang bỏ trốn). Nhiệm vụ của bị cáo này là theo dõi, giám sát việc bán bò nhưng không có chuyên môn.
Theo Quang, khi thành lập Cong ty Bình Hà, bị cáo không bết mình là cổ đông, sau đó mới biết khoảng tháng 8-2016, bởi lúc đó Trần Duy Tùng có nhờ đứng pháp nhân Tổng giám đốc Công ty Bình Hà. Và thực tế mọi hoạt động của doanh nghiệp đều do Tùng điều hành.
Về phần mình, bị cáo Đinh Văn Dũng (cựu Tổng Giám đốc Công ty Bình Hà) khai, được HĐQT bầu làm Tổng giám đốc. Khi giữ chức vụ, bị cáo chịu trách nhiệm mảng trồng trọt, chăn nuôi, đầu tư dự án... Công ty Bình Hà có những hoạt động về trồng cây nông nghiệp, trồng cỏ, chăn nuôi bỏ. Doanh nghiệp này thành lập vào đầu tháng 4-2015.
Tháng 10-2016, Trần Duy Tùng thống nhất với HĐQT bãi miễn chức danh Tổng giám đốc của Dũng và đưa Trần Anh Quang lên thay. Sau đó, do Trần Anh Quang không quyết toán được một số công việc với các nhà thầu nên Tùng bổ nhiệm lại chức danh Tổng giám đốc cho Dũng để hoàn thiện hồ sơ thanh quyết toán với các nhà thầu.
Bị cáo Dũng cho rằng, việc ông ta làm Tổng giám đốc chỉ là trên danh nghĩa, còn thực tế Tùng trực tiếp điều hành mọi hoạt động của Công ty Bình Hà. Trong sáng ngày thứ hai xét xử, tòa án cũng đã truy hỏi để làm rõ số tiền góp vốn vào Công ty Bình Hà cũng như vai trò của bị cáo nhưng Đĩnh Văn Dũng tỏ ra quanh co, thiếu thành khẩn khai báo.
Cáo trạng truy tố xác định, kể từ khi Công ty Bình Hà thực hiện dự án nuôi bò tại Hà Tĩnh đến đầu năm 2018, doanh nghiệp này lỗ lúy kế tổng cộng hơn 915 tỷ đồng. Đến tháng 11-2018, tổng tài sản của Công ty Bình Hà chỉ còn hơn 568 tỷ đồng trên tổng dư nợ hơn 1.459 tỷ đồng, mất cân đối thanh toán, không có khả năng thu hồ hơn 890 tỷ đồng.
Đến tháng 11-2019, BIDV không có khả năng thu hồi nợ từ Công ty Bình Hà là hơn 799 tỷ đồng. Quá trình thẩm định, phê duyệt cho vay, giải ngân và kiểm tra việc sử dụng vốn vay cho Công ty Bình Hà, BIBV chi nhánh Hà Tĩnh đã để xảy ra hàng loạt sai phạm. Công ty Bình Hà chưa đủ điều kiện xếp hạng tín dụng theo quy định của ngân hàng nhưng vẫn được ưu ái cấp vốn.
