Vì sao tỷ giá VND/USD tăng ngay đầu năm?

ANTĐ - Thông thường tỷ giá thường được Ngân hàng Nhà nước (NHNN) điều chỉnh vào thời điểm tháng 3 hoặc tháng 6 hàng năm, vậy đâu là nguyên nhân khiến NHNN chủ động điều chỉnh tỷ giá ngay trong những ngày đầu tiên của năm 2015?
Vì sao tỷ giá VND/USD tăng ngay đầu năm? ảnh 1

Các chuyên gia cho rằng việc điều chỉnh tỷ giá ở thời điểm hiện nay là hợp lý

Theo Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng, Nghị quyết 01 của Chính phủ ban hành ngày 3-1 đã giao nhiệm vụ cho NHNN điều hành chính sách tiền tệ chủ động linh hoạt và phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa để kiểm soát lạm phát bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế mức hợp lý.

Ngay sau khi nghị quyết chính phủ được ban hành thì NHNN đã triển khai các giải pháp, NHNN đã điều chỉnh tăng 1% tỷ giá bình quân liên ngân hàng áp dụng cho ngày 7-1 để chủ động dẫn dắt thị trường và giúp cho doanh nghiệp xuất khẩu và nhập khẩu chủ động hoạt động sản xuất kinh doanh ngay từ đầu năm, phù hợp với diễn biến của thị trường tiền tệ trong và ngoài nước. 

Về diễn biến thị trường ngay sau khi tỷ giá được điều chỉnh, Phó Thống đốc cho biết: “Ngay sau điều chỉnh, thị trường ngoại tệ hoạt động thông suốt trong ngày 7-1. Tỷ giá giao dịch thực tế trên thị trường xoay quanh mức phổ biến mức 21.450-21.460 VND/USD. Thanh khoản tương đối tốt, tổng giá trị giao dịch trên thị trường đạt khoảng 700 triệu USD”.

Còn theo TS Lê Xuân Nghĩa, kinh tế thế giới năm 2015 dự báo tăng 2,6 %, thương mại toàn cầu 2016 – 2017 chỉ tăng 3%, dự báo thấp xa so với kì vọng trước đây. Giá cả toàn cầu, đặc biệt giá vật liệu cơ bản, nhiên liệu ở mức thấp. Giá nhiên liệu giảm mạnh. Cầu toàn thế giới yếu, lạm phát toàn cầu yếu. Đồng USD tăng giá rất mạnh, ảnh hưởng mạnh các quốc gia đang phát triển, đặc biệt quốc gia nợ USD.

“Quốc gia nào còn khả năng điều chỉnh chính sách tiền tệ và chính sách tài khóa ít thì sẽ gặp rất nhiều khó khăn. Đây là quyết định khá bất ngờ nhưng thông minh và nhạy cảm của NHNN, đồng thời cho thấy NHNN đã hiểu rõ, sâu sắc tình hình thương mại, tài chính toàn cầu, hiểu vị thế, cách ứng xử của Việt Nam trong thương mại toàn cầu. Đây là biện pháp điều chỉnh mà nhiều nước muốn làm nhưng không còn khả năng”, TS Lê Xuân Nghĩa đánh giá.

TS Lê Xuân Nghĩa cũng chỉ ra rằng: “Trong nước, dự báo cán cân vãng lai 2015 của Việt Nam thâm hụt nhiều so với 2014. Công cụ tỷ giá hối đoái quan trọng để giảm cán cân vãng lai. Điều chỉnh tỷ giá hối đoái hữu hiệu nhất cho hỗ trợ cán cân vãng lai, hỗ trợ xuất khẩu”. 

Mặt khác, NHNN tăng tỷ giá hối đoái có lợi cho thu ngân sách từ USD, thu từ dầu thô quy ra tiền Việt Nam tăng, xuất khẩu tăng, hỗ trợ cho ngân sách, nhờ đó ngân sách có khoản thu lớn hơn. Đây là yếu tố quan trọng với ngân sách, phản ánh chính sách tài khóa, tiền tệ chặt chẽ. 

Chuyên gia Cấn Văn Lực cũng cho rằng, hiện đồng USD tăng giá mạnh so với đồng tiền khác trên thế giới. Để đảm bảo cạnh tranh xuất khẩu thì Việt Nam cần đều chỉnh đề phù hợp. Thứ 2, tín hiệu thị trường cho thấy, nhu cầu ngoại tệ tăng mạnh vào tời điểm cuối năm trước Tết Nguyên đán, nhiều thương vụ phải chốt thanh toán bằng USD và các ngân hàng bắt đầu có tín hiệu điều chỉnh tỉ giá kịch trần.

“Thời điểm điều chỉnh lần này là phù hợp vì USD lên mạnh, lạm phát Việt Nam thấp và khi điều chỉnh tỷ giá không tạo áp lực tăng lạm phát như thời điểm lạm phát tăng”, ông Cấn Văn Lực nhìn nhận. 

Đánh giá về việc điều chỉnh tăng tỷ giá, ông Lê Đức Thọ - Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Công Thương (Vietinbank) cho rằng: “Tỷ giá trong những năm vừa qua và trong thời gian hiện nay vận động phù hợp với diễn biến của thị trường cũng như các mục tiêu điều hành. Quyết định điều chỉnh tỷ giá tạo niềm tin rất tốt cho thị trường và chúng tôi cho rằng đấy là một trong những yếu tố rất quan trọng để tạo điều kiện phát triển thị trường tiền tệ ở Việt Nam minh bạch hơn, bền vững hơn”. 

“Với điều chỉnh này, thị trường phản ứng hết sức tích cực, trong ngày 7-1, các diễn biến giao dịch trên thị trường tiền tệ của Việt Nam diễn ra hết sức bình thường. Tỷ giá cũng chỉ dao động xung quanh mức công bố của NHNN. Thậm chí có thời điểm trong ngày, tỷ giá có giảm xuống một chút so với tỷ giá công bố bình quân”.

Ông Phạm Thanh Hà –Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Ngoại Thương (Vietcombank) cho rằng: “Việc điều chỉnh được thực hiện ngay từ đầu năm có đôi chút khác biệt so với lần điều chỉnh tỷ giá trong 2 năm trước đó, năm 2013, 2014. Mặc dù điểm điều chỉnh tỷ giá có khác nhưng nguyên nhân điều chỉnh khá tương đồng với các năm trước, nhất quán với mục tiêu chính sách điều hành tỷ giá của NHNN trong năm vừa qua”.

“Thời điểm điều chỉnh tỷ giá của NHNN ngay từ đầu năm là khá thích hợp, tác động tích cực không những về khía cạnh kinh tế, cụ thể nguồn cung ngoại tệ, tác động đến tâm lý của thị trường. Cụ thể mức cung của ngoại tệ, mức tỷ giá mới, theo tôi sẽ hỗ trợ hoạt động xuất khẩu, khích thích dòng kiều hối tăng trong mùa cao điểm hiện nay”, ông Hà nói. 

Các chuyên gia cũng cho rằng, về tác động tâm lý thì rõ ràng việc điều chỉnh tỷ giá lần này sẽ làm giảm kỳ vọng điều chỉnh tỷ giá, giảm tâm lý nắm giữ ngoại tệ của thị trường. Trong năm 2014, NHNN đã thành công trong việc xóa bỏ tâm lý và kì vọng thị trường là NHNN phải dùng hết mức điều chỉnh 2%, nên việc điều chỉnh sớm trong năm 2015 sẽ sớm giúp ổn định tâm lý thị trường. Nhờ đó các doanh nghiệp liên quan đến việc sử dụng ngoại tệ được chủ động trong việc lập kế hoạch và thực hiện các hoạt động sản xuất kinh doanh.

Về tác động của việc tăng tỷ giá, Phó Tổng Giám đốc Ngân hàng Vietcombank cho biết thêm: “Với mặt bằng tỷ giá mới trong giao dịch mua bán ngoại tệ sẽ sôi động hơn, nguồn cung ngoại tệ cho khách hàng tại Vietcombank tăng nhẹ và chúng tôi đã đáp ứng tốt hơn các nhu cầu mua ngoại tệ nhập khẩu, cũng như mua ngoại tệ thanh toán nợ vay ngắn hạn của các khách hàng. Với mức tỷ giá mới, rõ ràng là một tín hiệu tốt hỗ trợ xuất khẩu, gián tiếp làm tăng nguồn cung ngoại tệ. Mức tỷ giá mới tại mùa cao điểm kiều hối cũng sẽ kích thích luồng kiều hối chuyển về trong nước. Mặt khác tỷ giá mới giúp giải ngân của vốn đầu tư trực tiếp sẽ tăng lên”.