Văn hóa là sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước

Hội nghị còn có sự tham dự của Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa cùng đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành và các tỉnh, thành phố.

Nhận thức sâu sắc hơn về vị trí vai trò của văn hóa

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh, quan điểm “văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội” ngày càng được lan tỏa, nhận thức của các cấp, các ngành và xã hội ngày càng sâu sắc hơn về vị trí vai trò của văn hóa. Đã có nhiều điểm nhấn quan trọng trong các lĩnh vực công tác của toàn ngành VHTTDL trong năm qua.

Hội nghị tổng kết năm 2024, triển khai nhiệm vụ trọng tâm 2025 của ngành VHTTDL diễn ra với chủ đề "Xây dựng nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc - Động lực phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam" (Ảnh: Trần Huấn)

Tiêu biểu như, Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 70-KL/TW ngày 31.1.2024 về phát triển Thể dục Thể thao trong giai đoạn mới; Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển văn hóa giai đoạn 2025-2035, tạo nguồn lực quan trọng cho văn hóa phát triển theo quan điểm: Đầu tư cho văn hóa là đầu tư cho phát triển bền vững ở nghĩa rộng.

Bên cạnh đó, Dự án Luật Di sản văn hóa 2024 được Quốc hội thông qua ngày 23.11.2024, có nhiều điểm mới, tạo thuận lợi tối đa cho công tác bảo tồn, phát huy giá trị di sản, với mục tiêu “biến di sản thành tài sản”, gắn kết chặt chẽ với phát triển kinh tế- xã hội.

Công tác xây dựng môi trường văn hóa gắn với xây dựng con người văn hóa đã đi đúng hướng, lấy địa bàn cơ sở làm trọng tâm, nhân dân là chủ thể để bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa đã được triển khai bài bản, từ làm điểm đến nhân rộng.

50/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã xây dựng, phát triển được nhiều mô hình nhằm giữ gìn bản sắc văn hóa, phong tục, tập quán, truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Các nội hàm về hệ giá trị văn hóa, hệ giá trị gia đình, các phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam được thực hành và triển khai rộng khắp.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị

Công tác xây dựng văn hóa doanh nghiệp, văn hóa doanh nhân, văn hóa kinh doanh tiếp tục được chú trọng. Bên cạnh việc định kỳ tổ chức Diễn đàn Quốc gia thường niên “Văn hóa với doanh nghiệp” và trao giải thưởng công nhận “Doanh nghiệp đạt chuẩn Văn hóa kinh doanh Việt Nam”, năm 2024, “Ngày văn hóa doanh nghiệp Việt Nam ở nước ngoài” lần đầu tiên được tổ chức tại Trung tâm Văn hóa Việt Nam tại Pháp, góp phần thúc đẩy giao lưu kinh tế, văn hóa giữa Việt Nam với thế giới.

Công tác bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa tiếp tục đạt thành tựu mới. Năm 2024 , thêm 9 di tích được xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt, 32 di tích được xếp hạng di tích quốc gia, 55 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia được ghi danh. Đặc biệt, Việt Nam có thêm 2 di sản được UNESCO ghi danh.

Đặc biệt, Công nghiệp văn hóa từ sau Hội nghị toàn quốc lần thứ nhất do Thủ tướng Chính phủ chủ trì vào tháng 12.2023 đã có những dấu ấn đột phá với các chương trình có tầm vóc, sức thu hút và hiệu ứng xã hội lớn. Trong lĩnh vực Điện ảnh và Nghệ thuật biểu diễn, đã có nhiều sản phẩm công nghiệp văn hóa đặc sắc, như Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội 2024, Liên hoan quốc tế nhạc Jazz lần thứ I - Nha Trang 2024, các đêm diễn “cháy vé” của chương trình “Anh trai vượt ngàn chông gai”, “Anh trai say hi” là những minh chứng sống động trong việc thực hiện Chỉ thị của Thủ tướng Chính phủ về việc đẩy mạnh phát triển các ngành công nghiệp văn hóa.

Thể thao thành tích cao giành được tổng số 482 HCV, 360 HCB, 372 HCĐ tại các giải thể thao quốc tế. Đội tuyển bóng chuyền nữ Việt Nam lần đầu tiên giành huy chương đồng tại Cúp bóng chuyền nữ thế giới và lần thứ 2 giành huy chương vàng Cúp Bóng chuyền châu Á. Đội tuyển Futsal nữ Việt Nam xuất sắc đoạt chức vô địch Đông Nam Á.

Hội nghị được kết nối trực tuyến tới 3 điểm cầu của Bộ VHTTDL và 772 điểm cầu trên cả nước, với sự tham gia của gần 16 nghìn đại biểu

Trong lĩnh vực du lịch, năm 2024, toàn Ngành tập trung thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 82/NQ-CP và Chỉ thị số 08/CT-Tg của Thủ tướng Chính phủ, theo đó du lịch đã phục hồi tích cực sau đại dịch và được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá là điểm sáng trong bức tranh kinh tế - xã hội của đất nước.

Nhiều sản phẩm du lịch mới đã được phát triển, đưa vào phục vụ du khách như: Chuyến tàu di sản Huế - Đà Nẵng; Con đường di sản Nam Thăng Long - Hà Nội - Điểm về nguồn cội…Việt Nam đăng cai tổ chức Hội nghị quốc tế về du lịch nông thôn lần thứ nhất. Khách du lịch quốc tế đến Việt Nam đạt chỉ tiêu đề ra từ 17-18 triệu lượt; khách nội địa ước đạt 110 triệu lượt. Tổng thu từ khách du lịch ước đạt khoảng 840 nghìn tỉ đồng. Việt Nam được vinh danh là “Điểm đến di sản hàng đầu thế giới” và lần thứ 4 liên tiếp được vinh danh là “Điểm đến hàng đầu châu Á”.

Bộ trưởng Bộ VHTTDL Nguyễn Văn Hùng nhấn mạnh, quan điểm “văn hóa phải được đặt ngang hàng với kinh tế, chính trị, xã hội” ngày càng được lan tỏa (Ảnh: Trần Huấn)

Bộ trưởng Nguyễn Văn Hùng thẳng thắn nhìn nhận, bên cạnh những kết quả nổi bật nêu trên thì ngành VHTTDL còn nhiều khó khăn, hạn chế và mong muốn Hội nghị sẽ phân tích sâu hơn, rút ra được nguyên nhân, bài học kinh nghiệm, và quan trọng hơn phải nhận thức một cách thấu đáo những tồn tại, hạn chế, khu trú lại để làm rõ trách nhiệm của Bộ, của ngành.

Truyền thống văn hóa là sức mạnh nội sinh của dân tộc

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá, đây là năm đất nước ta thu được nhiều thắng lợi trên nhiều lĩnh vực, đạt và vượt 15 chỉ tiêu kinh tế - xã hội, nhất là chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế; an ninh quốc phòng; an sinh xã hội...

Ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao những cống hiến, đóng góp của toàn ngành cho sự phát triển chung của đất nước, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhận định, trong năm qua các lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ VHTTDL có nhiều điểm sáng, nhất là việc tiếp tục chuyển đổi mạnh mẽ tư duy, từ làm văn hóa sang quản lý nhà nước về văn hóa, đặc biệt là việc xây dựng hệ giá trị văn hóa để khẳng định văn hóa là sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước, đúng như tinh thần: Văn hóa còn thì dân tộc còn, văn hóa mất thì dân tộc mất, văn hóa soi đường cho quốc dân đi...

Về phương hướng, nhiệm vụ năm 2025 và thời gian tới, Thủ tướng nêu rõ, năm 2025 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, có nhiều sự kiện trọng đại của đất nước như kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng, 50 năm Ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước, 135 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, 80 năm Ngày thành lập Nước; phải rà soát các mục tiêu, nhiệm vụ, đồng thời phải thực hiện sắp xếp, tinh gọn bộ máy tổ chức; năm 2025 cũng là năm tiến hành Đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV thành công, mở ra kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình, phát triển giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc.

Về nhiệm vụ, giải pháp, Thủ tướng nhấn mạnh, ngành phải hoàn thiện thể chế vì thể chế cũng là điểm nghẽn của điểm nghẽn, đột phá của đột phá, nguồn lực cho sự phát triển. Huy động mọi nguồn lực cho sự phát triển; giảm thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp; tăng cường phân cấp, phân quyền mạnh mẽ với tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm", chấm dứt tình trạng xin-cho, bỏ tư duy “không quản được thì cấm”; đột phá, đổi mới cũng phải rõ hướng.

Các đại biểu tham dự Hội nghị (ảnh: Trần Huấn)

Phát triển hạ tầng VHTTDL, kết nối di tích lịch sử, văn hoá du lịch, các thiết chế văn hoá; ứng dụng hạ tầng số; phát triển trí tuệ nhân tạo của ngành, coi trọng phát triển hạ tầng số. Đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành, đặc biệt là lĩnh vực văn hoá nghệ thuật, thể dục thể thao phải có cơ chế, chính sách cho công tác đào tạo, đào tạo từ rất sớm, ngay từ nhỏ với các tài năng, năng khiếu.

Tuổi thọ cống hiến của ngành thể thao cũng không phải dài, do đó phải có cả cơ chế, chính sách chung cũng như các cơ chế chính sách đặc thù, giữ chân người tài; có những cơ chế, chính sách, chế tài khuyến khích những người dám nghĩ, dám làm, dám đổi mới sáng tạo, xử lý những người né tránh, đùn đẩy trách nhiệm. Ngành VHTTDL phải chủ động, sáng tạo đề xuất các cơ chế, chính sách.

Ngoài nguồn lực đã có như tài chính, đất đai, con người, thì thể chế, cơ chế, chính sách cũng là biện pháp huy động nguồn lực mà chúng ta cần phải suy nghĩ. Muốn phát triển công nghiệp văn hoá và giải trí thì phải có nguồn lực này. Phải huy động sức mạnh của xã hội, người dân, doanh nghiệp bằng cơ chế, chính sách thì mới phát triển được ngành, mới có ngành công nghiệp văn hoá và giải trí.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cũng nhấn mạnh, việc quản trị ngành VHTTDL phải thông minh, mà muốn thông minh thì phải có cơ sở dữ liệu của ngành. Do đó ngành phải đầu tư mạnh mẽ trí tuệ thông minh, biến những nguồn lực hiện có thành giá trị gia tăng cao hơn. Xây dựng những điển hình tiên tiến, những cách làm hay, mô hình tốt để tạo phong trào, xu thế để phát triển.

Năm 2025, ngành VHTTDL phải tăng tốc, bứt phá, kết quả cao hơn năm 2024, với tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược, nhìn xa trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn; phát huy trí tuệ, bản lĩnh, coi trọng thời gian, quyết đoán, quyết liệt, thực hiện hiệu quả các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra. Thủ tướng bày tỏ mong muốn, ngành VHTTDL tiếp tục phát huy những điểm sáng, truyền thống hào hùng để bước vào giai đoạn mới với khí thế, tâm thế, nguồn lực dồi dào.