Tượng nữ thần devi: Vẻ đẹp quý phái đầy huyền bí

ANTĐ - Vào tháng 1-1911, một pho tượng nhỏ cao 38,5cm, rộng 21,6cm, dày 11,8cm và nặng 20kg đã được các chuyên gia khảo cổ học của trường Viễn Đông Bác Cổ tìm thấy trong một đền thờ nhỏ tại làng Hương Quế (Quảng Nam). 

Bức tượng lúc bấy giờ mang ký hiệu D.21.32 và ngay lập tức được đưa về Bảo tàng Louis Finot - Viện Viễn Đông Bác Cổ. Niên đại của pho tượng được xác định vào khoảng thế kỷ thứ 10 sau CN. Pho tượng từng được đưa đi trưng bày tại các nước Pháp, Bỉ, Áo và Hàn Quốc với mức bảo hiểm lên tới 2 triệu USD. Hiện bức tượng đang được lưu giữ và trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử Việt Nam chi nhánh TP.HCM. Pho tượng bán thân với lông mày dài và cong nối liền từ mắt phải qua mắt trái chứ không bị ngắt đoạn ở khoảng giữa, điều ấy làm vầng trán của nữ thần trở nên sinh động. Mi mắt nữ thần khá dài, sống mũi thẳng, miệng đang cười, tai đeo trang sức.

Theo tài liệu của các nhà nghiên cứu thì đây là chân dung hiếm thấy của một nữ thần Ấn Độ được “Champa hóa” với “mái tóc vén lên thành nếp gấp lớn cuộn bồng viền theo trán, phần đỉnh đầu với các lọn tóc thắt bím được bới cao và kết dính bằng các bím tóc đặt theo chiều ngang và chia đôi cân đối. Phía trước có đính một vầng trăng lưỡi liềm và hai bên tết tóc như hình bậc thang, phía sau tóc bím từng dãy dài ôm vào gáy. Cổ thon cao, ngực để trần căng sức sống nhưng vẫn giữ được vẻ thánh thiện. Có lẽ chính bởi vẽ đẹp quý phái đầy huyền bí, nhưng lại hết sức gần gũi khó cưỡng lại này mà khi nhắc đến tượng nữ thần Devi, nhiều người vẫn thường nhắc đến cụm từ “vẻ đẹp Chiêm nữ” hay “thần Vệ nữ của phương Đông”. Bởi vậy, không quá lời khi đánh giá tượng nữ thần Devi là tác phẩm điêu khắc đẹp nhất trong nghệ thuật tạc tượng các nữ thần của nghệ sĩ tạo hình Chăm thế kỷ thứ 10.