Truy đuổi người khác gây tai nạn giao thông chết người, có phạm tột giết người?

• Tài xế xe tải cán chết người rồi bỏ chạy không thoát khỏi "mắt thần" camera
• Hành vi nhẫn tâm cần lên án
• Gây tai nạn giao thông chết người, tài xế nhanh chân bỏ trốn

Cảm thấy bị xúc phạm, Hải đã lấy khúc gỗ dài khoảng 70cm rồi chạy xe máy với vận tốc 80 km/giờ đuổi theo để đánh Hùng. Khi Hùng phát hiện Hải đuổi theo phía sau nên hoảng sợ phóng nhanh và tri hô: “Cứu với, cứu với…”.

Đến đoạn đường cong, do xe chạy tốc độ cao nên Hùng không làm chủ được tay lái, lấn sang phía bên trái đường rồi đâm vào xe máy ngược chiều. Hậu quả khiến Trần Văn Hùng tử vong ngay tại chỗ. Sau khi phát hiện xảy ra vụ việc, Hải không những không dừng lại đưa nạn nhân đi cấp cứu mà về nhà thu dọn đồ đạc bỏ đi nơi khác kiếm việc làm, đồng thời bán chiếc xe dùng để truy đuổi Hùng. Sau đó, Hoàng Đình Hải bị cơ quan công an bắt giữ để phục vụ công tác điều tra.

Vấn đề đặt ra trong vụ việc này là Hoàng Đình Hải có phạm tội giết người không?

Ý kiến bạn đọc :

Không có mối quan hệ nhân quả dẫn đến cái chết

Theo nội dung vụ việc, Hoàng Đình Hải vì mâu thuẫn cá nhân đã đuổi đánh anh Trần Văn Hùng. Nạn nhân Hùng chết vì đã tự đâm xe vào người khác. Như vậy hậu quả chết người là do lỗi của chính Hùng. Xét về hành vi, hậu quả và mối quan hệ nhân quả thì thấy Hải không trực tiếp gây ra cái chết đối với Hùng. Tuy nhiên, Hải đã có hành vi lấy khúc gỗ đuổi xe máy theo để đánh Hùng. Vì vậy, Trần Văn Hùng đã phạm tội gây rối trật tự công cộng được quy định tại Điều 245, Bộ luật Hình sự.

Vũ Thúy Hải (Ý Yên - Nam Định)

Bình luận của luật sư : 

Nhiều ý kiến cho rằng trong vụ việc này, hành vi của Hoàng Đình Hải không phải là nghiêm trọng. Do Hải và Trần Văn Hùng đã mâu thuẫn từ trước, việc Hùng mắng chửi Hải rồi đi về, sau đó Hải chạy xe nhặt cây gỗ và dùng xe máy đuổi theo Hùng chỉ là nhằm “đánh cảnh cáo”.

Sự việc diễn ra trong thời gian ngắn, Hải vẫn chưa tiếp cận được với Hùng thì Hùng đã đâm vào người đi ngược chiều. Việc Hải điều khiển phương tiện với tốc độ 80 km/giờ chỉ nhằm mục đích đuổi kịp Hùng để đánh nhưng hành vi đánh người vẫn chưa xảy ra vì chưa đuổi kịp. 

Đối với tội giết người thì hành vi của người phạm tội là phải nhằm tước bỏ quyền sống của người khác. Hành vi của Hải trong vụ việc này chưa tác động vào Hùng để tước bỏ quyền sống của Hùng. Tuy nhiên về lý luận, không nhất thiết người phạm tội phải có hành vi tác động vào thân thể nạn nhân dẫn đến nạn nhân chết thì mới là giết người.

Có nhiều trường hợp, người phạm tội không có hành vi tác động đến nạn nhân nhưng vẫn có thể xác định hành vi của người phạm tội là hành vi giết người. Lý luận gọi hành vi này là “không hành động”. Ví dụ: A. là bác sĩ bệnh viện, do có thù tức với B. nên khi B. bị đau ruột thừa, A. biết rằng nếu không mổ kịp thời thì B. sẽ chết nhưng A. vẫn bỏ mặc cho B. chết trong khi A. có điều kiện cứu B.

Một ví dụ khác: A., B. và C. đuổi D. để đánh nhưng khi đuổi đến giữa cầu thì C. chạy lên chặn đầu, D. phải quay trở lại thì gặp A. và B. Bị đuổi đến cùng đường, D. phải nhảy xuống sông; do không biết bơi nên D. bị chết đuối. Trường hợp này nếu A., B. và C. biết rõ D. không biết bơi nhưng vẫn truy sát dồn D. phải nhảy xuống sông thì hành vi của A., B. và C. được coi là hành vi giết người (dồn người khác vào chỗ chết). Đây là trường hợp phạm tội do cố ý trực tiếp.

Nếu A., B. và C. không biết D. có biết bơi hay không nhưng vẫn dồn D. phải nhảy xuống sông thì hành vi của A., B. và C. cũng là hành vi giết người (lỗi cố ý gián tiếp). Khoa học Luật Hình sự còn gọi là lỗi cố ý không xác định, tức là người phạm tội chỉ nhận thức được hậu quả chết người có thể xảy ra chứ không chắc chắn nhất định xảy ra.

Về lý luận, trường hợp này người phạm tội cũng chỉ thấy trước hậu quả chết người có thể xảy ra tuy không mong muốn nhưng có ý thức để mặc cho hậu quả xảy ra. Nếu A., B. và C. biết chắc là D. biết bơi, khi D. nhảy xuống sông, A., B. và C. còn đứng trên bờ nhìn D. chới với và còn nói: “Nó giả vờ đấy” rồi bỏ về thì hành vi của A., B. và C. không phải là hành vi giết người, mà tùy vào điều kiện và khả năng cứu giúp của A., B. và C. mà truy cứu trách nhiệm hình sự về tội không cứu giúp người đang trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng. 

Trong hướng dẫn xét xử các vụ án có tội danh giết người (Điều 93, Bộ luật Hình sự) cũng như các văn bản pháp luật về tội danh này, chúng ta thấy: Giết người là hành vi cố ý tước đoạt tính mạng của người khác một cách trái pháp luật. Điều luật chỉ quy định giết người mà không quy định cố ý giết người, vì từ “giết” đã bao hàm cả sự cố ý.

Các dấu hiệu khách quan cơ bản của tội giết người bao gồm cả hành vi hành động và không hành động trực tiếp gây ra cái chết của người bị hại. Hành vi có dấu hiệu giết người phải có quan hệ dẫn đến cái chết của người bị hại.

Mối quan hệ nội tại tất yếu đó thể hiện ở chỗ: Khi cái chết của nạn nhân có cơ sở ngay trong hành vi của người phạm tội; hành vi của người phạm tội đã mang trong nó mầm mống sinh ra hậu quả chết người; hành vi của người phạm tội trong những điều kiện nhất định phải dẫn đến hậu quả chết người chứ không thể khác được.

Trở lại vụ việc trên, trước hết, cần khẳng định rằng không phải trường hợp nào rượt đuổi dẫn đến cái chết của nạn nhân cũng phạm tội giết người. Tuy nhiên, trong vụ án này, Hải đã dùng khúc gỗ dài 70cm rượt đuổi Hùng. Không ai dám chắc và cũng không có tình tiết nào xác định nếu đuổi được Hùng thì Hải chỉ hỏi Hùng về việc chửi Hải rồi mới “đánh cảnh cáo”. Việc Hải đuổi đánh Hùng phải coi là nguyên nhân làm cho Hùng bị tai nạn chứ không còn là điều kiện nữa.

Vì điều kiện khi có những yếu tố khách quan và chủ quan thì điều kiện sẽ trở thành nguyên nhân gây ra hậu quả. Mặc dù nguyên nhân trực tiếp gây ra cái chết cho Hùng là do tai nạn giao thông nhưng vì sao Hùng bị tai nạn? Nếu không có hành vi truy đuổi của Hải thì Hùng không thể vừa chạy vừa kêu cứu.

Do đó hành vi của Hải không còn là điều kiện gây ra cái chết cho Hùng mà đã trở thành nguyên nhân (gián tiếp) gây ra cái chết cho Hùng. Về lý luận, nguyên nhân trực tiếp và nguyên nhân gián tiếp đều phải chịu trách nhiệm hình sự. Do đó trong vụ việc này có cơ sở để khẳng định Hoàng Đình Hải đã phạm tội giết người theo Điều 93, Bộ luật Hình sự.

Luật sư Hoàng Quốc Thái (Văn phòng Luật sư Hoàng và Cộng sự)