- Nhức nhối nạn tù nhân chết vì các chất gây nghiện mới
- Mở rộng các đợt trấn áp tội phạm ma túy
- Phòng ngừa, đấu tranh với ma túy dưới hình thức "tem giấy"
Tháng 6-2016, Vương Hoa, từng học chuyên ngành Hóa học ở Đại học Bắc Kinh danh tiếng, bị bắt giữ vì sản xuất methcathinone - một chất kích thích gây nghiện cao được biết tới với tên “meth cat”, “jeff”…
Theo kết quả điều tra, tháng 4-2014, Vương bỏ việc tại một công ty dược phẩm ở Thượng Hải và thành lập công ty riêng ở tỉnh Hồ Bắc. Đối tượng 30 tuổi này để anh họ phụ trách việc sản xuất methcathinone, còn vợ phụ trách mua nguyên liệu thô và liên lạc với khách mua.
Tổng cộng Vương đã bán 630kg chất methcathinone, ngụy trang trong vỏ bóng đèn, đến các người mua ở nước ngoài thông qua dịch vụ chuyển phát. Cảnh sát Hồ Bắc đã thu giữ 55 hóa đơn bán hàng từ ngày 1-10-2015 tới 8-6-2016 tại cơ sở của Vương. Hoạt động phi pháp này đem lại cho Vương hơn 10 triệu NDT lợi nhuận.
Cảnh sát kiểm tra một cơ sở sản xuất methcathinone ở tỉnh Quảng Tây
Dễ tổng hợp với chi phí thấp
Trương Chính Ba, 45 tuổi, cựu giảng viên hóa học tại Đại học Khoa học và công nghệ Hoa Trung ở Vũ Hán, thủ phủ tỉnh Hồ Bắc, từng là một trong những nhà sản xuất các chất hướng thần mới (NPS) hàng đầu ở Trung Quốc.
Thời gian nghiên cứu tại Australia, Trương nhận thấy, một số chất hướng thần mới được sử dụng rộng rãi ở nước ngoài nhưng lại không được xếp vào nhóm chất bị kiểm soát ở Trung Quốc.
Trương cùng Dương Triều Huy lập một công ty hóa chất đăng ký sản xuất dược phẩm trung gian, nhưng thực tế là chế methcathinone và bán ở thị trường Mỹ, châu Âu dưới mác sản phẩm hóa học thông dụng. Tháng 7-2015, Trương và 7 đồng phạm bị bắt giữ với cáo buộc bán hơn 300kg methcathinone ra nước ngoài.
Vương Hoa và Trương Chính Ba chỉ là hai trong rất nhiều người có chuyên môn hóa học đang lao vào sản xuất các chất hướng thần mới (NPS), được coi như ma túy “thế hệ thứ ba” ở Trung Quốc.
Theo ông Hoa Thần Đông, Phó Phòng xét nghiệm chất gây nghiện thuộc Bộ Công an Trung Quốc, NPS - mô phỏng tác dụng của những chất cấm như cần sa, amphetamine hay heroin - rất dễ tổng hợp trong phòng thí nghiệm với chi phí thấp. Việc thiếu các quy định pháp luật đã khiến những chất hướng thần mới này “đội lốt” thuốc tự chế, hay chất gây nghiện nằm ngoài vòng kiểm soát.
Khó xử lý triệt để
Hiện chưa có sự hợp tác quốc tế trong quản lý đối với chất NPS, mặc dù một số quốc gia đã thiết lập những biện pháp lâu dài để hạn chế một số chất cụ thể, trong khi một số nước khác có lệnh cấm tạm thời. Trong động thái mới nhất, Bộ Công an Trung Quốc đã thêm 4 loại opioid (ma túy tổng hợp có thể sử dụng làm thuốc giảm đau trong y tế), bao gồm carfentanyl, vào danh sách chất bị kiểm soát.
“Hơn 10 người bị tình nghi sản xuất NPS đã bị bắt giữ và hơn 800kg chất này bị thu giữ kể từ đầu năm 2016”, một quan chức thuộc Bộ Công an Trung Quốc cho biết. Tuy nhiên, theo ông Hoa Thần Đông, việc thiếu thiết bị kiểm tra ma túy ở ngoài các thành phố lớn khiến cảnh sát gặp khó khăn trong việc phát hiện ra chất NPS. Chưa kể, chỉ đơn giản bằng cách thay đổi cấu trúc hóa học một chất hiện có, một hoạt chất gây tác động tới thần kinh mới có thể “ra đời” để tránh né danh sách chất cấm.
