Tổ hợp hạt nhân Yongbyon, Triều Tiên
Người phát ngôn Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), Gill Tudor ngày 19-3 cho hay, IAEA sẽ thảo luận với Triều Tiên cũng như các bên liên quan về chi tiết chuyến thăm, và hiện vẫn chưa có quyết định nào được đưa ra. Đây có thể sẽ là chuyến thăm đầu tiên của các thanh sát viên IAEA tới Triều Tiên kể từ khi nước này tạm ngừng hợp tác IAEA và rút khỏi các cuộc đàm phán 6 bên về giải trừ vũ khí hạt nhân năm 2009.
Theo một thỏa thuận đạt được với Mỹ cuối tháng trước, Triều Tiên sẽ tạm ngừng các vụ thử hạt nhân, phóng tên lửa tầm xa, các hoạt động làm giàu uranium, và cho phép các thanh sát viên quốc tế trở lại nước này giám sát việc tạm ngừng các hoạt động làm giàu uranium tại Yongbyon. Đổi lại, Mỹ đồng ý viện trợ cho Triều Tiên 240.000 tấn lương thực.
Tuy nhiên, việc Triều Tiên ngày 16-3 bất ngờ tuyên bố kế hoạch phóng vệ tinh dân sự vào tháng 4 để kỷ niệm 100 năm Ngày sinh của cố Chủ tịch Kim Nhật Thành, đã thu hút sự chú ý của cộng đồng quốc tế. Mặc dù Triều Tiên khẳng định đây là một vụ phóng vệ tinh chứ không phải thử tên lửa, nhưng Mỹ, Nhật Bản, Nga và những nước khác đã kêu gọi nước này hủy bỏ kế hoạch trên.
Thậm chí, Trung Quốc, đồng minh thân cận của Triều Tiên cũng bày tỏ lo ngại và kêu gọi các bên kiềm chế. Trung Quốc ngày 20-3 cho hay, Thứ trưởng Ngoại giao Triều Tiên, Ri Yong-Ho đã có “cuộc trao đổi thẳng thắn và sâu sắc” với người đồng nhiệm Trung Quốc Vũ Đại Vĩ tại Bắc Kinh. Ông Ri Yong-Ho cho biết, Triều Tiên sẽ thực hiện đầy đủ thỏa thuận với Mỹ, đồng thời nói rằng Bình Nhưỡng sẽ buộc phải phản ứng lại nếu các nước khác áp dụng tiêu chuẩn kép hoặc can thiệp không phù hợp chủ quyền của nước này. Đây là lần thứ 2 đại diện của Trung Quốc và Triều Tiên gặp nhau kể từ khi Triều Tiên thông báo kế hoạch phóng vệ tinh hôm 16-3.
Trong khi đó, Nhật Bản cho biết, nước này có thể bắn hạ tên lửa của Triều Tiên nếu nó hướng đến lãnh thổ hoặc vùng biển của Nhật Bản. Tại Washington, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ, Victoria Nuland đã gọi lời mời các thanh sát viên LHQ là “tích cực”, và nói rằng bất kỳ chuyến thăm nào của IAEA tới Triều Tiên đều có lợi. Dù vậy, theo bà Nuland, Washington vẫn tin rằng kế hoạch phóng vệ tinh của Bình Nhưỡng vi phạm Nghị quyết của Hội đồng Bảo an LHQ và thỏa thuận mới đây giữa Triều Tiên và Mỹ.
