Hội nghị Thượng đỉnh trực tuyến Mỹ - Canada:

Triển khai chiến lược năng lượng xanh và chống biến đổi khí hậu

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Tại Hội nghị Thượng đỉnh trực tuyến giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Canada Justin Trudeau diễn ra ngày 24-2, hai nhà lãnh đạo đã củng cố “quan hệ hữu nghị sâu sắc và bền vững” song phương bằng cam kết thực hiện một lộ trình đầy tham vọng nhằm phục hồi và mở rộng mối quan hệ lịch sử này, trong đó khẳng định hướng tới thiết lập quan hệ đối tác Bắc Mỹ về biến đổi khí hậu…
Hội nghị Thượng đỉnh trực tuyến giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden (bên phải) và Thủ tướng Canada Justin Trudeau, ngày 24-2

Hội nghị Thượng đỉnh trực tuyến giữa Tổng thống Mỹ Joe Biden (bên phải) và Thủ tướng Canada Justin Trudeau, ngày 24-2

Phục hồi và mở rộng mối quan hệ lịch sử

Canada thường là điểm dừng chân nước ngoài đầu tiên của các đời Tổng thống Mỹ, nhưng đại dịch Covid-19 buộc tân Tổng thống Mỹ Joe Biden hội đàm lần đầu tiên với một lãnh đạo nước ngoài bằng hình thức trực tuyến. Hội nghị thượng đỉnh trực tuyến trên kéo dài khoảng 2 giờ, với sự tham gia của cả Phó Tổng thống Mỹ Kamala Harris, Phó Thủ tướng Canada Chrystia Freeland và 15 thành viên nội các của 2 Chính phủ.

Trong hội nghị, Tổng thống Mỹ Joe Biden và Thủ tướng Canada Justin Trudeau khẳng định mối quan hệ hợp tác sâu sắc, gắn bó giữa hai nước, đồng thời cam kết cùng làm việc trên nhiều vấn đề để thúc đẩy quan hệ hai nước. “Mỹ không có người bạn nào thân thiết hơn Canada. Đó là lý do tại sao Thủ tướng Canada Justin Trudeau là người được tôi gọi đầu tiên với tư cách là Tổng thống Mỹ và chúng ta có cuộc hội đàm song phương đầu tiên” - ông Joe Biden phát biểu và cho biết, chương trình nghị sự “mạnh mẽ” của hai nhà lãnh đạo bao gồm việc giải quyết đại dịch Covid-19, phục hồi kinh tế, biến đổi khí hậu, người tị nạn và di cư, đấu tranh cho các giá trị dân chủ trên toàn cầu và củng cố nền dân chủ trong nước.

Được biết, Thủ tướng Canada Justin Trudeau là lãnh đạo thế giới đầu tiên chúc mừng ông Joe Biden khi ông Biden được truyền thông Mỹ tuyên bố có đủ phiếu để chiến thắng, thể hiện mong muốn “sang trang” trong quan hệ với Mỹ, bỏ lại 4 năm đầy bất đồng với cựu Tổng thống Donald Trump. Trong thời gian đương nhiệm, ông Donald Trump thường xuyên mâu thuẫn với các đồng minh truyền thống, bao gồm Canada. Ông áp thuế lên nhôm và thép của Canada, buộc Canada và Mexico đàm phán lại Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA). Ông Donald Trump chỉ tới Canada một lần vào năm 2018 để dự Hội nghị G7, từng lên tiếng công kích trực tiếp Thủ tướng Canada Justin Trudeau.

Lộ trình Đối tác Mỹ - Canada và trọng tâm hợp tác khí hậu

Tại hội nghị, Thủ tướng Canada Justin Trudeau hoan nghênh chính quyền Joe Biden, cho rằng Washington dưới thời ông Joe Biden đặc biệt chú ý đến vấn đề biến đổi khí hậu, trái ngược với cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump. “Một lần nữa, xin cảm ơn vì đã thúc đẩy một cách có ý nghĩa như vậy trong việc giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu. Điều đã bị lãnh đạo Mỹ bỏ lỡ trong những năm qua” - Thủ tướng Canada Justin Trudeau nói.

Sau hội nghị, hai nhà lãnh đạo đã công bố Lộ trình Đối tác Mỹ - Canada, đưa ra phương hướng hợp tác trong 6 lĩnh vực: đại dịch viêm đường hô hấp cấp Covid-19, biến đổi khí hậu, kinh tế, đa dạng, an ninh và các liên minh quốc tế. Hợp tác khí hậu là trọng tâm của hội nghị. Các Bộ trưởng hai nước được hướng dẫn để triển khai chiến lược năng lượng xanh. Bản Lộ trình Đối tác Mỹ - Canada cũng xây dựng nhóm làm việc cấp cao trong lĩnh vực chống biến đổi khí hậu, tìm giải pháp hợp tác nhằm cắt giảm lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính và thực hiện mạnh mẽ hơn Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu.

Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết ông và Thủ tướng Canada Justin Trudeau nhất trí hợp tác để đạt được mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. “Chúng tôi đang triển khai một tham vọng ở cấp cao về khí hậu để điều chỉnh những chính sách và mục tiêu của mình, nhằm đạt được mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050” - ông Joe Biden phát biểu.

Bản Lộ trình trên còn bao gồm kế hoạch “hiện đại hóa” NORAD (Bộ Chỉ huy phòng không Bắc Mỹ) nhằm tăng cường khả năng phòng thủ lục địa, đặc biệt là ở Bắc Cực, và cam kết thiết lập lại Diễn đàn Tội phạm xuyên biên giới để giúp lực lượng cảnh sát hai nước hợp tác tốt hơn. Bản Lộ trình cũng cam kết tái khẳng định sự ủng hộ của Canada và Mỹ đối với một loạt tổ chức quốc tế, bao gồm Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Liên hợp quốc, Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) và Liên minh chia sẻ thông tin tình báo Five Eyes…

Khôi phục kinh tế

Mỹ và Canada có chung đường biên giới trên bộ dài nhất thế giới và thương mại song phương đạt tổng cộng 725 tỷ USD vào nãm 2019, tương đương gần 2 tỷ USD mỗi ngày, theo số liệu của Bộ Ngoại giao Mỹ.

Mối quan hệ gặp nhiều thách thức dưới thời chính quyền cựu Tổng thống Donald Trump. Ông Donald Trump buộc Canada và Mexico phải đàm phán lại Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA) và áp thuế đối với nhôm và thép của Canada. Trong khi Thủ tướng Trudeau cẩn thận duy trì mối quan hệ thân tình với ông Donald Trump, cựu Tổng thống hồi năm 2019 đã gọi ông Trudeau là “kẻ hai mặt” sau khi một video lan truyền trên mạng cho thấy Thủ tướng Canada cười ngặt nghẽo với các nhà lãnh đạo thế giới khác về cuộc họp báo của ông Trump trong Hội nghị Thượng đỉnh NATO ở Thủ đô London (Anh).

Hai nhà lãnh đạo sau đó đã nhanh chóng dập đi những cuộc tranh cãi của dư luận. Dù vậy, quan hệ Mỹ - Canada vẫn được cho là bền chặt trong những năm ông Donald Trump tại vị. Tuy nhiên, hiện tại, ông Trudeau có nhiều điểm chung với ông Biden hơn là với ông Trump.

Donald Abelson - Giám đốc Học viện Chính phủ Brian Mulroney tại trường Đại học St Francis Xavier ở Nova Scotia cho biết, hai nhà lãnh đạo từng gặp mặt trực tiếp khi ông Biden làm Phó Tổng thống Mỹ và họ rất hợp nhau. “Điều rất quan trọng trong mối quan hệ song phương giữa hai quốc gia là có một thủ tướng và một tổng thống hòa hợp với nhau, đồng thời có thể xác định những mối quan tâm chung và tìm ra những cách thức xây dựng để cùng tiến lên”, ông Abelson cho biết.

Trước cuộc gặp ngày 23-2, các nhà lãnh đạo cho biết họ mong muốn làm sâu sắc hơn mối quan hệ giữa hai nước. Ông Trudeau cho biết sẽ thảo luận về các cách để đối phó với đại dịch Covid-19, tạo việc làm và chống lại biến đổi khí hậu trong cuộc họp với ông Biden.

Cả Mỹ và Canada đều đang nỗ lực để đảm bảo cung ứng vaccine Covid-19 nhằm kiểm soát đại dịch và tìm cách giúp thúc đẩy nền kinh tế bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, các quan chức Canada cho biết trong tuần này, biên giới Mỹ - Canada sẽ vẫn đóng cửa đối với các hoạt động không thiết yếu cho đến ít nhất là ngày 21-3. Ông Abelson cũng cho biết hai nhà lãnh đạo sẽ thảo luận về chính sách năng lượng, cũng như việc chính quyền Biden thúc đẩy tái tham gia với các tổ chức đa phương, chẳng hạn như NATO và Liên hợp quốc.