Trả lại khung tranh tượng thánh cổ bị đánh cắp từ 36 năm trước

ANTD.VN - Năm 2014, trong quá trình kiểm tra kho chứa tang vật, các nhân viên Cục Nội vụ tỉnh Tula, Nga tìm thấy tấm kim loại bị xỉn màu, được bọc trong chiếc bao tải đã mủn. Sau khi làm sạch, họ nhận ra đây là bức khung tranh tượng Thánh Feodosy Chernigovsky bị đánh cắp tại Nhà thờ Pokrova Presvyatoi Bogoroditsy ở thành phố Sovetsk, tỉnh Kirov. 

Bức khung tranh tượng thánh (lớp phủ kim loại trên các pho tượng thánh có hoa văn trang trí, trừ khuôn mặt và 2 bàn tay), kích thước 86x60cm, nặng 4kg, được Hãng trang sức Ivan Khlebnikov nổi tiếng làm bằng bạc trong những năm 1899-1908, phía dưới có dòng chữ: “Thánh Feodosy Chernigovsky”. Khi thực hiện, các nghệ nhân đã sử dụng các kỹ thuật phức tạp như dập nổi, tráng men lên đồ vàng bạc...

Trả lại khung tranh tượng thánh cổ bị đánh cắp từ 36 năm trước ảnh 1Belolipetsky, trùm băng tội phạm chuyên trộm cắp cổ vật 

Được định giá 70.000 USD

Theo kết quả giám định, bức khung tranh duy nhất này có giá trị nghệ thuật, khoa học và lịch sử đặc biệt. Tuy nhiên, nó đã bị cong vênh, bề mặt bị xỉn, nhiều chi tiết trên vương miện, quyền trượng, thánh giá, chùy bị mất, ở góc dưới bên phải có một vết cắt. Ngoài ra, lớp mạ vàng trên toàn bộ bề mặt bức khung tranh đã bị tiêu hao đáng kể. Mặc dù vậy, nó vẫn được định giá 70.000 USD. 

Vào năm 1983, theo hồ sơ của Cục Nội vụ Tula, cảnh sát tỉnh này đã phá được vụ án chuyên trộm cắp cổ vật ở Liên Xô. Các nhân viên cảnh sát đã tìm thấy hồ sơ vụ án gồm 24 tập, mỗi tập khoảng 300 trang tại Cơ quan Lưu trữ Tula. Băng trộm này có 8 thành viên do ông trùm đồ cổ người Tula Alexander Belolipetsky cầm đầu. Chúng lấy trộm được nhiều tượng thánh, khung tranh, các bộ sưu tập đồ cổ của hàng chục nhà thờ và bảo tàng. 

Cảnh sát đã thu được hàng nghìn cổ vật có giá trị. Nhưng, một phần đáng kể những đồ cổ bị đánh cắp đã được chuyển ra nước ngoài. Nhà nước bị thiệt hại hơn 400.000 rúp. Đây là số tiền lớn bởi căn hộ tập thể một phòng ở Matxcơva khi đó có giá chỉ 3.000 rúp. Các thành viên của nhóm đã bị khởi tố về các tội trộm cắp tài sản với số lượng đặc biệt lớn và mua bán, tàng trữ, sử dụng trái phép vũ khí vào ngày 15-12-1981.

Trả lại khung tranh tượng thánh cổ bị đánh cắp từ 36 năm trước ảnh 2Bức khung tranh tượng thánh sẽ được trả lại cho nhà thờ

Những tên trộm là chuyên gia đồ cổ

Theo hồ sơ vụ án, trong 2 năm, nhóm của Belolipetsky đã thực hiện hơn 30 vụ trộm cắp, trong đó có 14 vụ ở các tỉnh Kaluga, Kursk, Lipetsk… và 2 nước Ukraine, Belarus. Chúng thường sử dụng ô tô cá nhân, lên kế hoạch thực hiện chu đáo và trang bị đầy đủ các phương tiện như máy cắt thủy lực cầm tay, khoan điện, móc sắt mở khóa… Bọn tội phạm chọn các nhà thờ có nhiều tượng thánh, cổ vật. Nếu không kịp lấy hết lần đầu, chúng quay lại sau đó vài tháng. 

Nhà thờ ở Sovetsk đã bị Belolipetsky và các đồng phạm đột nhập 2 lần. Ngày 14-6-1980, chúng lấy trộm 14 tượng thánh và quay lại vào cuối tháng 4-1981. Theo lời khai của Belolipetsky, chúng để ô tô cách nhà thờ khoảng 2km và đi bộ tới. Sau khi ngắt hệ thống báo động, chúng cắt lưới sắt, bò vào nhà thờ và đã lấy trộm bức khung tranh tượng Thánh Feodosy Chernigovsky. Theo cơ quan điều tra, chúng đã cố lấy cả bức tượng thánh, nhưng không được vì bị gắn chặt vào tường. Chính chúng làm hỏng nhiều chi tiết trên bức khung tranh. 

Belolipetsky và các đồng phạm đã bị bắt vào năm 1983. Theo cựu nhân viên cảnh sát Tula Igor Shikov, các thành viên của nhóm này am hiểu nghệ thuật, chuyên sưu tập và phục chế đồ cổ.  Belolipetsky được coi là một chuyên gia về tượng thánh và cổ vật, đã từng bị kết án về tội mua bán ngoại tệ trái phép. 

Năm 1983, tòa đã tuyên phạt Belolipetsky và các đồng phạm mỗi bị cáo 15 năm tù. Sau khi được trả tự do, chúng lại vào tù vì trộm cắp cổ vật, trong đó có bộ sưu tập huy hiệu, huân, huy chương cổ trị giá 1.119.000 USD. Đầu tháng 5-2017, Cục Nội vụ Tula đã trả lại bức khung tranh tượng thánh cho nhà thờ ở Kirov.