Trả đất cho nước nghèo

ANTĐ - Dân số tăng nhanh trong khi đất đai, rừng, ngư trường không chỉ hữu hạn mà còn bị những người giàu chiếm đoạt ngày càng nhiều đã làm khó cho việc xoá đói giảm nghèo cũng như đảm bảo an ninh lương thực.

Đảm bảo quyền tiếp cận đất đai của người nghèo là biện pháp quan trọng để bảo đảm an ninh lương thực

Sau một tuần tranh cãi cam go, cuối cùng cuộc thương lượng quốc tế do Tổ chức Nông Lương LHQ (FAO) chủ trì cũng đã đạt được sự đồng thuận toàn cầu về các nguyên tắc tự nguyện chỉ đạo việc quản trị có trách nhiệm đối với quyền sở hữu đất đai, quyền tiếp cận các ngư trường và rừng. Tham dự cuộc thương lượng này có đại diện các chính phủ, tổ chức xã hội dân sự, hội nông dân và khu vực tư nhân khắp thế giới. 

Theo thoả thuận đạt được, các bên tham gia cam kết thúc đẩy các quyền bình đẳng của phụ nữ về sở hữu đất đai, thừa nhận và bảo vệ các quyền tiếp cận truyền thống đất đai, ngư trường và rừng đồng thời tạo ra các hệ thống lưu trữ hồ sơ minh bạch mà người nghèo dễ dàng tiếp cận. Các bên cũng cung cấp cho các tổ chức xã hội dân sự những tiêu chuẩn về quyền sở hữu đất để họ sử dụng bảo vệ người nông dân. 

FAO phải đứng ra tổ chức cuộc thương lượng quốc tế trên trong bối cảnh an ninh lương thực, xoá đói giảm nghèo... đang trở thành một thách thức ngày càng lớn đối với thế giới có số dân vượt 7 tỷ người. Mà một trong những nguyên nhân quan trọng dẫn tới thách thức này là nhu cầu lương thực và thực phẩm cao do số dân tăng nhanh song đất đai canh tác, rừng và ngư trường của người nghèo, nước nghèo lại hạn hẹp.

Hiện số dân thế giới đã vượt 7 tỷ người, trong đó ước tính có 925 triệu người nghèo đói, suy dinh dưỡng. Những người nghèo đói chủ yếu tập trung tại các nước nghèo hoặc các khu vực nghèo của các quốc gia song họ lại có ít đất đai, ngư trường... để sản xuất.

Trong báo cáo về tình trạng đầu cơ đất nông nghiệp mà các tổ chức phi chính phủ cho là “tước đoạt đất nông nghiệp của nước nghèo”, FAO và Ủy ban An ninh lương thực thế giới (CFS) cho rằng cần phải bảo vệ nông dân trước nguy cơ bị bần cùng hoá khi bị ồ ạt thuê, mua đất nông nghiệp. Những đất đai nông nghiệp màu mỡ sau khi bị mua hay thuê thường bị chuyển đổi mục đích sử dụng sang trồng các loại cây hay nguyên liệu phục vụ cho sản xuất công nghiệp.

Tổ chức quốc tế Những người bạn của Trái Đất cho rằng, các nhà đầu tư tư nhân đang thu về những món lợi khổng lồ nhờ thu gom đất nông nghiệp ở các nước đang phát triển, đẩy hàng triệu nông dân rơi vào cảnh thất nghiệp và đặt hàng tỷ người đối mặt với thiếu hụt lương thực trong tương lai. Tổ chức này cùng các tổ chức khác như Oxfam... đã kêu gọi chính phủ các quốc gia trên thế giới hợp tác, hành động khẩn cấp để các cộng đồng dân cư trên thế giới đều có quyền tiếp cận đất canh tác, giúp duy trì lương thực ổn định trong tương lai.

Đánh giá về thoả thuận đạt được ngày 13-3, Tổng Giám đốc FAO José Graziano da Silva nhấn mạnh, đây là một bước đột phá vì các nguyên tắc chỉ đạo tự nguyện này đóng vai trò quan trọng trong công tác giảm đói nghèo, đảm bảo an ninh lương thực, phát triển bền vững kinh tế, xã hội và môi trường.