- F-35 Hà Lan bắn hạ drone Nga ở Ba Lan: Bước ngoặt răn đe mới của NATO
- Bỉ nhận tiêm kích F-35 đầu tiên, mở đường cho F-16 đến Ukraine
Ban đầu, chính phủ Thụy Sĩ dự định mua 36 chiếc F-35A. Nhưng sau khi Mỹ thông báo không giữ giá cố định - do chi phí nguyên vật liệu và thuế nhập khẩu thay đổi - tổng chi phí có thể tăng thêm từ 650 triệu đến 1,3 tỉ franc. Vì vậy chính quyền Bern hiện muốn đặt trước 30 máy bay, và giữ quyền quyết định mua thêm khoảng 10 chiếc sau khi giá cả rõ hơn.
 |
| Tiêm kích tàng hình F-35A |
F-35A từng được chọn thay thế cho các chiến đấu cơ cũ của Thụy Sĩ vì khả năng tàng hình, đa nhiệm và hệ thống sensor hiện đại. Khi hoạt động, máy bay này không chỉ giữ nhiệm vụ bảo vệ bầu trời mà còn hỗ trợ tác chiến, trinh sát và đánh chặn mục tiêu từ xa. Tuy nhiên chi phí và biến động quốc tế buộc chính phủ phải đánh giá lại toàn bộ kế hoạch từ quy mô, tài chính đến thời gian triển khai.
Hiện nay, một nhóm đặc trách do Bộ Quốc phòng Thụy Sĩ lãnh đạo phải rà soát lại các yếu tố: môi trường an ninh, yêu cầu kỹ thuật, chi phí thực tế và ngân sách khả thi - trước cuối tháng 11/2025. Các lựa chọn được cân nhắc gồm: giảm số lượng mua, đàm phán lại, hoặc đề xuất thêm ngân sách từ quốc hội.
 |
| Tiêm kích tàng hình F-35A |
Ngoài ra, dư luận nội địa cũng thể hiện sự phản đối khá mạnh. Theo một cuộc khảo sát 2025, khoảng 81% dân chúng Thụy Sĩ phản đối việc tiếp nhận F-35A đặc biệt cao ở vùng nói tiếng Pháp. Nhiều ý kiến cho rằng một quốc gia trung lập như Thụy Sĩ nên ưu tiên giải pháp quốc phòng châu Âu, tránh phụ thuộc vào vũ khí Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh chính trị quốc tế thay đổi liên tục.
Trong bối cảnh đó, nếu Thụy Sĩ tiến hành chia gói đơn hàng - nghĩa là chỉ đặt trước một phần - đây có thể là cách dung hòa giữa nhu cầu hiện đại hóa quốc phòng và ràng buộc tài chính cũng như áp lực chính trị nội bộ.
Tóm lại, kế hoạch mua F-35A của Thụy Sĩ đang đứng trước bước ngoặt. Việc chia gói - đặt trước 30 máy bay, giữ tùy chọn 10 chiếc - thể hiện sự thận trọng trong bối cảnh chi phí biến động và mong muốn giữ nguyên trần chi tiêu đã được cử tri đồng thuận. Quyết định cuối cùng sẽ phản ánh cách Thụy Sĩ cân đối giữa an ninh, ngân sách và chủ quyền chính sách giữa kỷ nguyên bất ổn.
 |
