Thực tập nước ngoài hưởng lương: Cơ hội khó kiếm

ANTĐ - Đối với sinh viên sắp ra trường, các chương trình thực tập ở nước ngoài hưởng lương được coi như  cơ hội để họ khám phá, trải nghiệm. Tuy vậy, những lùm xùm xảy ra đối với sinh viên ĐH Ngoại thương thực tập tại Singapore vừa qua đã phản ánh phần nào bất cập của các chương trình này…

Nhiều sinh viên thực tập nước ngoài làm công việc không liên quan đến ngành học

(Ảnh: Sinh viên Ngoại thương làm nhân viên hỗ trợ đặc biệt tại sây bay Changi, Singapore)

Quảng cáo và thực tế

Theo nhiều nhà tuyển dụng, những hồ sơ xin việc có kết quả thực tập tốt, đặc biệt khi sinh viên đã từng thực tập tại nước ngoài sẽ được ưu tiên hơn. Song thực tế cho thấy, với đa số sinh viên, khoảng thời gian đi thực tập là giai đoạn quan trọng của chương trình đào tạo, giúp họ cọ xát với thực tế và tích lũy kinh nghiệm cho công việc sau này. Tuy nhiên, để tìm được nơi thực tập tốt không dễ dàng đối với các bạn sinh viên, nhất là những bạn không có mối quan hệ với các đơn vị sử dụng lao động. 

Thực tế cho thấy, việc thiếu kinh nghiệm chuyên môn, thiếu năng lực thực tế và không có khả năng giao tiếp tiếng Anh… là hạn chế của sinh viên mới tốt nghiệp. Nhận thấy nhu cầu khá lớn từ phía sinh viên cũng như khoản lợi nhuận hấp dẫn từ việc đưa sinh viên ra thực tập nước ngoài, nhiều đơn vị đã tung ra các chương trình “Thực tập hè có lương tại nước ngoài” với lời quảng cáo hoành tráng: “Thực tập hưởng lương tại Mỹ là một cơ hội tuyệt vời để trải nghiệm cuộc sống, trao đổi và chia sẻ văn hóa, truyền thống với người bản xứ và bạn bè quốc tế. Lợi ích của người tham gia chương trình: Hoàn thiện kiến thức, nâng cao kỹ năng tiếng Anh, được trả lương từ 7 - 12 USD/giờ, được đăng ký thẻ An sinh xã hội để hưởng phúc lợi xã hội, quyền lợi như người lao động chính thức ở Mỹ”. Các nước được các công ty lựa chọn là Mỹ, Singapore, Malaysia, Trung Quốc… 

Mức lương cao, thời gian làm việc linh động, chế độ chăm sóc sức khỏe đầy đủ, chỗ ở tiện nghi, môi trường làm việc chuyên nghiệp, có cơ hội thăng tiến trong môi trường quốc tế - những lời giới thiệu này đã thu hút sự chú ý của nhiều bạn sinh viên. Nguyễn Trung Dũng - sinh viên năm cuối trường ĐH Hà Nội chia sẻ: “Thực tập ở nước ngoài có hưởng lương là mơ ước của nhiều sinh viên vì nó giúp họ mạnh dạn, tự tin khi vào công việc chính thức và lại có thêm thu nhập. Qua mạng, em đọc được một số thông tin đáng chú ý, như “tất cả các khóa học của trường kết hợp với chương trình thực tập được trả lương trong 6 tháng với mức lương từ 1.000-1.500 đô la      Singapore/tháng. Tham gia khóa học sinh viên của trường sẽ thu nhận những lợi ích: Bằng cấp quốc tế, nâng cao khả năng ngoại ngữ, nhận chứng chỉ thực tập quốc tế” nên em rất muốn tham gia. Họ còn khẳng định: “100% học viên được thực tập tại các nhà hàng, khách sạn lớn tại Singapore sau khi hoàn thành khóa học”. Tuy vậy, điều em băn khoăn là tính xác thực của những lời quảng cáo này đến đâu, ai sẽ chịu trách nhiệm nếu đây chỉ là những lời hứa suông”…

Không nên phó mặc cho người khác

Đối với sinh viên trường ĐH Ngoại thương, khi đi thực tập tại Singapore, nhiều bạn bức xúc vì thường xuyên phải làm việc từ 10 - 12 tiếng, lại làm ca đêm, điều kiện học tệ hại, công việc được giao không đúng chuyên môn. Ngay sau khi những thông tin về chương trình thực tập này được đăng tải, không ít sinh viên đã tỏ ra hoang mang lo lắng. Vũ Thanh Trúc - Sinh viên Học viện Ngoại giao chia sẻ: “Không thể phủ nhận những lợi ích từ việc thực tập ở nước ngoài mang lại. Một số bạn sau khi hoàn thành chương trình đã có tiến bộ vượt bậc về ngoại ngữ, chuyên môn và khả năng giao tiếp. Song, nếu không tìm hiểu kỹ các bạn sinh viên sẽ rất dễ bị đẩy vào cảnh “đi cũng dở, ở chẳng xong”, bị bóc lột sức lao động nơi đất khách”…

Thông thường, các đơn vị tổ chức chương trình thực tập nước ngoài sẽ thông qua nhà trường để giới thiệu chương trình thực tập đến với sinh viên. Tuy vậy, để rút ngắn thời gian, nhiều bạn đã tự liên hệ để đi thực tập ở nước ngoài để rồi sớm thất vọng khi thực tế công việc không đúng như trong hợp đồng, bị chậm lương, thời gian làm việc kéo dài, điều kiện sinh hoạt thấp. Bên cạnh đó, tình trạng cùng một lúc có nhiều công ty tư vấn du học cùng tuyển sinh viên nhưng sau đó lại bán khách cho nhau khiến sinh viên khi gặp trục trặc chẳng biết tìm ai mà hỏi. Ngoài ra, đa phần các chương trình thực tập nước ngoài đều do công ty môi giới đứng ra tổ chức, sinh viên không trực tiếp làm việc với đơn vị sẽ thực tập nên khó có thể nắm chắc các điều khoản từ hợp đồng. 

Theo ông Nguyễn Tuấn Hùng - Giám đốc một trung tâm tư vấn du học nước ngoài tại quận Ba Đình, thực tập ở nước ngoài đối với sinh viên là cơ hội tốt để mở rộng tầm mắt. Nếu tham gia một cách tích cực thì sau kỳ thực tập, các em sẽ học được cách giải quyết vấn đề một cách chuyên nghiệp, nâng cao khả năng giao tiếp bằng ngoại ngữ, tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý báu. Trong thời gian đầu khi làm việc ở môi trường mới, có thể một số sinh viên chưa quen với công việc nên rất dễ rơi vào tình trạng khủng hoảng, chán nản.

Cũng theo ông Hùng, trước khi quyết định tham gia bất cứ chương trình thực tập nước ngoài, mỗi bạn sinh viên nên thận trọng và cần ghi nhớ, hợp đồng càng nhiều quyền lợi, càng dễ bị lừa.

Dù chương trình thực tập do ai giới thiệu thì bản thân mỗi sinh viên cũng không được chủ quan giao phó cho họ thực hiện mọi việc mà cần xem xét kỹ mọi điều khoản hợp đồng để có thể tự bảo vệ mình khi đối tác không thực hiện đúng. Trong trường hợp sinh viên đang thực tập ở nước ngoài mà gặp khó khăn, trở ngại thì không nên cố chịu đựng mà hãy liên hệ ngay với nhà trường, người thân ở nhà để được giúp đỡ. Ngoài ra, để tránh rủi ro, trước khi quyết định dấn thân, các bạn nên tham khảo thông tin từ những bậc anh chị đã tham gia các chương trình này để có thêm kinh nghiệm…