Phải loại bỏ việc sử dụng chất cấm độc hại trong chăn nuôi (ảnh minh họa)
Sallbutamol, Clenbuterol - loạn nhịp tim, phổi
Ông Nguyễn Như Tiệp, Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng nông lâm thủy sản (CNLTS) - Bộ NN&PTNT cho biết, trong quá trình kiểm tra, giám sát chất lượng NLTS, Cục này đã phát hiện và xác định hóa chất Ethephon hay còn gọi là “thúc chín tố” đang bị lạm dụng để bảo quản thịt tại một số tỉnh, thành.
Theo đó, thương lái tại một số tỉnh, thành phố sử dụng loại hóa chất có tên “thúc chín tố” để bảo quản thịt gia súc, gia cầm sau giết mổ nhằm giữ độ tươi của thịt. “Loại hóa chất này không màu, không mùi, đựng trong lọ nhựa 5ml, trên lọ có in chữ nổi “thúc chín tố” có hoạt chất chính là Ethephon. Đây là một loại hóa chất gốc phốt pho, có tác dụng điều hòa sinh trưởng thực vật”, ông Tiệp nói.
Các nghiên cứu khoa học về độc tính của Ethephon cho thấy, đối với mắt, Ethephon gây kích ứng, xót mắt, đỏ mắt; với da, nếu có tiếp xúc trực tiếp sẽ ăn mòn, gây sưng, đỏ da. Hiện chưa có nghiên cứu nào về nguy cơ gây ưng thư hay ảnh hưởng đến cơ quan khác của cơ thể về lâu dài. Một số nước trên thế giới cho phép sử dụng Ethephon trên một số loại hoa quả để kích thích chín nhanh, chín đều, nhưng phải đáp ứng quy định về mức giới hạn dư lượng tối đa cho phép. Tuy nhiên Ethephon không được phép sử dụng trong chế biến bảo quản thực phẩm có nguồn gốc động vật. Việt Nam cấm sử dụng chất này để bảo quản thực phẩm có nguồn gốc động vật.
Bên cạnh đó, kết quả giám sát còn phát hiện, hóc môn kích thích tăng trưởng gốc B - Agonist như Sallbutamol, Clenbuterol bị lạm dụng... mặc dù các hóc môn này tại Việt Nam bị cấm sử dụng trong chăn nuôi. Sallbutamol đã bị cấm sử dụng ở Việt Nam từ năm 2002 vì có thể gây rối loạn chức năng tim phổi ở người nếu ăn phải thực phẩm có tồn dư lớn chất này. Còn Clenbuterol sử dụng trên gia cầm có thể kích thích gà, vịt đẻ 2 trứng/ngày, sử dụng trên lợn giúp tăng trọng nhanh. Tuy nhiên, sẽ là độc hại với con người nếu sử dụng thực phẩm có chứa độc tố này, bởi, không ai kiểm soát được liều lượng sử dụng.
Không thể nhân nhượng cho thực phẩm “bẩn”
Ông Hoàng Kim Giao, Cục trưởng Cục Chăn nuôi lo lắng: “Sợ nhất là việc sử dụng chất cấm trong chăn nuôi, đặc biệt là những chất chúng ta không biết được. Chúng ta chỉ có thể kiểm soát được những chất chúng ta biết”. Tuy nhiên, trong tháng 8-2011, Cục Chăn nuôi đã lấy 80 mẫu thức ăn chăn nuôi để phân tích, kết quả không có phát hiện gì. Trong khi đó, chất lượng các phòng kiểm định, phân tích và năng lực cán bộ phân tích của chúng ta còn kém. Cùng một mẫu đưa vào phân tích tại những phòng thí nghiệm khác nhau, thời gian khác nhau, lại đưa ra những kết quả khác nhau?
Trong khi quản lý thức ăn chăn nuôi, thuốc thú y sử dụng trong chăn nuôi còn chấp chới thì VSATTP trồng trọt cũng khiến cơ quan chức năng đau đầu bởi thuốc bảo vệ thực vật ngoài luồng vẫn được nông dân sử dụng. Ông Nguyễn Xuân Hồng, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật cho rằng, rất khó kiểm soát việc giao thương hàng hóa ở khu vực biên giới. “Bà con khu vực biên giới mang thuốc bảo vệ thực vật theo đường biên. Sau đó, doanh nghiệp tổ chức thu gom lại và đưa về xuôi tiêu thụ. Nhập lậu rất lớn, khó kiểm soát”, ông Hồng nói. Kết quả phân tích 118 mẫu rau, củ nhập khẩu từ 36 nước theo các con đường khác nhau cho thấy, 18 mẫu có tồn dư hóa chất, thậm chí 2-3 loại, song, tất cả đều dưới ngưỡng cho phép.
Trước thực trạng trên, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Cao Đức Phát cho rằng, hiện tại, các quy chế, tiêu chuẩn về quản lý VSATTP đã gần như hoàn tất, nhưng vẫn chưa tìm ra được điểm xung yếu để tập trung giải quyết. Trong thời gian tới, phải kiên quyết xử lý những đối tượng, cơ sở vi phạm, truy xuất đến cùng vùng sản xuất “bẩn”. “Không thể nhân nhượng cho một người để đầu độc nhiều người, Bộ trưởng Cao Đức Phát đề nghị. Trong quá trình xử lý, chắc chắn sẽ gặp sự phản ứng, thậm chí dữ dội từ nhiều phía, song, vẫn phải làm bởi VSATTP liên quan đến sức khỏe người dân, đến giống nòi.
