Thực trạng đáng lo
Hiện có 838 sản phẩm sữa được cấp chứng nhận tiêu chuẩn. Ảnh: Phú khánh
Đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của người tiêu dùng, những sản phẩm sữa, thực phẩm, thức ăn dinh dưỡng dành cho trẻ nhỏ cũng đang phát triển rất nhanh chóng cả về số lượng lẫn chủng loại. Theo Cục ATVSTP - Bộ Y tế, từ năm 2010 đến nay, Cục này đã cấp chứng nhận tiêu chuẩn sản phẩm cho khoảng 838 sản phẩm sữa và hơn 300 sản phẩm thức ăn dinh dưỡng dành cho trẻ em. Cùng với khả năng đáp ứng dinh dưỡng cho trẻ ngày càng tốt hơn thì vấn đề đảm bảo ATVSTP cho trẻ cũng ngày càng được quan tâm. Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Vinastas cho rằng, những gì đã và đang diễn ra trên thị trường thực phẩm dinh dưỡng khiến người tiêu dùng khó có thể an tâm. Trường hợp một bà mẹ 28 tuổi ở Bắc Giang cùng 3 người con tử vong ngày 24-4 vừa qua do ngộ độc thực phẩm càng gióng lên hồi chuông cảnh báo về vấn đề này.
Cơ quan bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam thống kê, chỉ tính từ năm 2008 đến nay, hàng loạt vụ “thực phẩm bẩn” được phát hiện ở quy mô lớn như cơn bão melamine trong sữa, thạch rau câu chứa chất tạo đục DEHP độc hại, lạp xường làm từ “mỡ thối”, kẹo phát sáng có PAHs, Biphenol-A trong bình uống sữa, hay 4 tháng đầu năm 2012 với các vụ đã được phát hiện gồm thịt chứa chất tăng trưởng, ô mai không đảm bảo chất lượng... Những sản phẩm này được sử dụng nhiều cho trẻ em. Bác sĩ Lưu Thị Mỹ Thục, Trưởng khoa Dinh dưỡng tiết chế - BV Nhi Trung ương cho biết, khác với người lớn, cơ thể trẻ em có tốc độ phát triển rất nhanh và có các hệ thống cơ quan chưa hoàn chỉnh, sức đề kháng chưa cao nên nguy cơ ngộ độc cao hơn. Qua điều tra, trong các loại ngộ độc ở trẻ em thì ngộ độc thực phẩm phổ biến nhất, tiếp theo là ngộ độc hóa chất, ngộ độc thuốc...
Nguy cơ không đáng kể
Những bằng chứng mà Vinastas đưa ra khá rõ ràng, tuy nhiên ở góc độ của cơ quan quản lý nhà nước về lĩnh vực này, TS. Nguyễn Hùng Long, Phó Cục trưởng Cục ATVSTP nhấn mạnh rằng, không phải vì số vụ thực phẩm vi phạm bị phát hiện nhiều hơn, số ngộ độc tăng hơn mà lo ngại. “Thực tế, vấn đề ATVSTP ở nước ta những năm gần đây đã được quản lý tốt hơn rất nhiều. Năm 2011, thống kê của Cục cho thấy có gần 200 vụ ngộ độc thực phẩm trên cả nước với 4.700 trường hợp mắc chứ không phải hơn 30.000 trường hợp mắc như một vài con số không chính thức từng được nêu ra. Hơn nữa, thống kê từ năm 2002 đến hết 2011 cũng cho thấy, tỷ lệ trẻ em từ 0 đến 4 tuổi bị ngộ độc thực phẩm trong 10 năm qua chỉ chiếm 4,1% số mắc, chiếm 3,9% số đi viện và 4,7% số chết trong tổng số 205 vụ ngộ độc thực phẩm” - ông Long dẫn chứng.
TS. Lê Thị Hồng Hảo, Phó Viện trưởng Viện Kiểm nghiệm ATVSTP Quốc gia cho rằng, qua kiểm nghiệm mẫu thực phẩm trong 2 năm gần đây, vấn đề về thực phẩm cho trẻ nhỏ không tìm thấy nguy cơ đáng kể. Để chứng minh cho nhận định này, bà Hảo nêu ra: Năm 2012, Viện đã lấy mẫu thực phẩm tại Hà Nội, Hà Nam, Hải Dương để kiểm nghiệm. Kết quả, 8/40 mẫu rau cải phát hiện có tồn dư Cypermethrin với hàm lượng nằm trong giới hạn cho phép; 10/40 mẫu rau muống phát hiện tồn dư Chlorpyrifos với hàm lượng nằm trong giới hạn cho phép; 36/40 mẫu phát hiện tồn dư Propuxur nhưng nằm trong giới hạn cho phép; nhóm thịt sống phát hiện 21/40 mẫu có Stap.aureus; 24/40 mẫu có E.coli (vi khuẩn gây tiêu chảy); riêng nhóm sữa bột bổ sung vi chất thì 100% không phát hiện Stap.aureus, E.coli, Cyclamate, Melamine, Aflatoxin M1, Pb…
Dù vậy, bà Hảo cũng cảnh báo rằng, kết quả kiểm nghiệm nói trên căn cứ vào khung giới hạn chung theo quy định về hàm lượng hóa chất, phụ gia trong thực phẩm (nghĩa là cho cả người lớn và trẻ em). Vì thế cũng không thể loại trừ hoàn toàn nguy cơ các sản phẩm thực phẩm có tồn dư hóa chất bảo vệ thực vật, độc chất nằm trong giới hạn cho phép nói trên vẫn ảnh hưởng đến sức khỏe trẻ em, vì cơ thể và sức đề kháng của trẻ em yếu hơn.
