- Truy tố cựu Thứ trưởng và 26 bị can trong vụ đất hiếm Yên Bái
- Cơ quan điều tra kê biên, phong tỏa những gì trong vụ khai thác trái phép đất hiếm ở Yên Bái?
- Cơ quan điều tra chỉ rõ những sơ hở trong vụ khai thác đất hiếm tại Yên Bái
Như ANTĐ thông tin, Viện KSND Tối cao vừa ban hành cáo trạng truy tố bị can Nguyễn Linh Ngọc (cựu Thứ trưởng Bộ Tài nguyên & Môi trường; bị can Đoàn Văn Huấn (Chủ tịch Công ty Thái Dương) cùng 25 bị can liên quan trong vụ khai thác trái phép đất hiếm ở Yên Bái.
Trong số các bị can của vụ án, Lưu Anh Tuấn (Chủ tịch HĐQT Công ty CP Đất hiếm Việt Nam) bị truy tố về các tội danh “Vi phạm quy định về kế toán gây hậu quả nghiêm trọng” và “Buôn lậu”.
 |
Bị can Lưu Anh Tuấn (thứ 2, bên phải) cùng những bị cáo liên quan |
Theo cáo buộc, bị can Đào Văn Huấn đã chỉ đạo khai thác trái phép quặng đất hiếm, quặng sắt tại mỏ đất hiếm Yên Phú (Yên Bái) với tổng giá trị hơn 864 tỷ đồng. Qua đó, bị can này thu lời bất chính hơn 736 tỷ đồng.
Sau khi khai thác đất hiếm, Công ty Thái Dương bán quặng hiếm, quặng sắt cho Công ty Đất hiếm Việt Nam. Đoàn Văn Huấn thỏa thuận với bị can Lưu Anh Tuấn về việc xuất hóa đơn với giá bán, số lượng thấp hơn thực tế để giảm số thuế phải nộp.
Cụ thể, giai đoạn 2019-2023, Công ty Thái Dương bán cho Công ty CP Đất hiếm Việt Nam hơn 3,5 triệu kilogram quặng đất hiếm hàm lượng TREO 18-20% với số tiền thanh toán hơn 142 tỷ đồng. Tuy nhiên, Công ty Thái Dương chỉ xuất 3 hóa đơn và kê khai thuế đối với hơn 765.000 kilogram, trị giá ghi trên hóa đơn là 10,7 tỷ đồng.
Chênh lệch giữa đơn giá mua bán thực tế và giá bán ghi trên hóa đơn là hơn 26.000 đồng/kilogram. Số tiền ghi trên hóa đơn, Công ty CP Đất hiếm Việt Nam thanh toán vào tài khoản Công ty Thái Dương. Số tiền ngoài hóa đơn thì chuyển cho các cá nhân tại Công ty Thái Dương bằng tiền mặt.
Sau đó, bị can Huấn chỉ đạo cấp dưới để ngoài sổ sách kế toán, không kê khai nộp thuế. Năm 2022, doanh thu và lợi nhuận của Công ty CP Đất hiếm Việt Nam tăng cao do xuất khẩu tổng oxit đất hiếm với thuế suất 0%, trong khi nguồn nguyên liệu mua vào phần lớn không có hóa đơn.
Để hạch toán giảm doanh thu, bị can Tuấn đã chỉ đạo nhân viên liên hệ để lấy 15 hóa đơn trị giá hơn 16 tỷ đồng mua bán hóa chất từ các công ty thường xuyên cung cấp hóa chất cho Công ty CP Đất hiếm Việt Nam, gồm Công ty Song Mã, Công ty Kim Ngưu, Công ty Minh Tiến.
Tiếp đó, để hợp thức hóa các giao dịch, bị can Tuấn ký vào lệnh chuyển tiền cho các công ty trên. Sau khi nhận được tiền, các công ty này giữ lại tiền thuế và các chi phí liên quan, phần còn lại chuyển trả bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản vào các tài khoản cá nhân của Công ty CP Đất hiếm Việt Nam.
Cơ quan điều điều tra (CQĐT) xác định, Công ty CP Đất hiếm Việt Nam sử dụng 14/15 hóa đơn để kê khai vào chi phí được trừ khi quyết toán thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2022, gây thiệt hại về thuế hơn 4 tỷ đồng.
Về hành vi buôn lậu, CQĐT làm rõ, sau khi mua hơn 3,5 triệu kilogram đất hiếm từ Công ty Thái Dương, Tuấn chỉ đạo nhân viên chế biến quặng và đã thu được 482.000 kilogram tổng oxit đất hiếm hàm lượng TREO trên 95%.
Tiếp đó, Tuấn chỉ đạo cấp dưới thực hiện thủ tục xuất khẩu gần 474.000 kilogram đất tổng oxit đất hiếm hàm lượng TREO trên 95% cho các công ty Alconix (Nhật Bản), Polyfer (Áo), Jiangsu (Trung Quốc) thông qua 63 tờ khai hải quan với tổng giá trị hơn 379 tỷ đồng.
Quá trình xuất khẩu, bị can Tuấn cùng nhân viên có nhiều sai phạm. Đó là xuất khẩu khi không đủ điều kiện, khai báo sai mã hàng hóa. Trong đó, từ năm 2019-2021, doanh nghiệp này xuất khẩu đất hiếm chưa tinh luyện thành Bột oxi đất hiếm riêng rẽ.
Khi thực hiện thủ tục hải quan để xuất khẩu, bị can Tuấn còn chỉ đạo nhân viên thực hiện khai báo hải quan loại hình xuất khẩu mã E62 là loại hàng hóa xuất khẩu được sản xuất toàn bộ từ nguyên liệu nhập khẩu.
Từ đó, hợp thức nguyên liệu đầu vào là nguyên liệu nhập khẩu, lập báo cáo quyết toán hải quan không đúng, nhằm che giấu số quặng đất hiếm đã mua của Công ty CP Đất hiếm Việt Nam.
Ngoài ra, bị can Lưu Anh Tuấn còn chỉ đạo nhân viên chỉnh sửa số liệu hợp đồng, hóa đơn nhập khẩu nguyên liệu từ Trung Quốc để cân đối, phù hợp với báo cáo hải quan về số nguyên liệu nhập khẩu để sản xuất ra sản phẩm xuất khẩu.
