Thiếu vốn, nhà đầu tư “gỡ gạc” bằng cách cho thuê đất làm sân bóng
Đói vốn, dự án “chết”
Ngày 11-4, UBND TP Hà Nội đã giao ban trực tuyến với 29 quận, huyện, thị xã về thực hiện các biện pháp khắc phục, xử lý các dự án treo và dự án vi phạm pháp luật đất đai. Phó Giám đốc Sở TN-MT Hà Nội, ông Nguyễn Hữu Nghĩa cho biết, từ năm 2009 đến quý I-2013, Sở TN-MT đã thanh tra kiểm tra 653 tổ chức. Kết quả, 39 dự án với tổng diện tích 425,2ha được Nhà nước giao đất, cho thuê nhưng thực hiện chậm 24 tháng so với tiến độ; 514 dự án có dấu hiệu vi phạm Luật Đất đai; 482 dự án sử dụng đất sai mục đích, sử dụng đất không hiệu quả, cho thuê, chuyển nhượng trái pháp luật.
Nhờ các biện pháp quyết liệt của TP, 16 dự án đã thoát khỏi danh sách chậm 24 tháng so với tiến độ trong dự án đầu tư được phê duyệt. Tương tự, 19 dự án chậm đưa đất vào sử dụng 12 tháng kể từ ngày nhận bàn giao đất đã khắc phục được vi phạm. 302 dự án khác cũng chủ động triển khai, ra khỏi danh mục dự án “treo”, đưa đất vào sử dụng có hiệu quả. TP đã xử phạt hành chính hàng trăm đơn vị vi phạm và ra quyết định thu hồi hơn 8,3 triệu m2 đất vi phạm Luật Đất đai. Nhiều dự án thu hồi được UBND TP giao cho UBND các quận, huyện xây dựng trường học, công trình công cộng.
Dù vậy, số lượng dự án “treo” hay có vi phạm pháp luật về đất đai vẫn còn rất nhiều. Gần như tất cả các quận, huyện, thị xã đều điểm mặt, chỉ tên được hàng loạt dự án “bất động” từ nhiều năm nay. Ông Hà Văn Đông, Phó Chủ tịch UBND thị xã Sơn Tây nêu: “Thị xã có 6 dự án “treo”. Có dự án “treo” từ năm 2004, chỉ xây dựng tý chút rồi không nhúc nhích gì nữa. Một vài dự án khác cũng chỉ làm hàng rào, 7-8 năm nay vẫn nguyên trạng... Các nhà đầu tư này đều có năng lực tài chính rất hạn chế hoặc đang rơi vào tình trạng hết sức khó khăn”.
Theo phân tích của Sở TN-MT Hà Nội, nguyên nhân cơ bản dẫn tới tình trạng dự án “treo” là do các nhà đầu tư không đủ năng lực thực hiện dự án hoặc thay đổi phương án sản xuất kinh doanh mới. Một số tổ chức sử dụng đất là đối tượng điều chỉnh của chính sách kinh tế vĩ mô về tín dụng đã gặp khó khăn lớn về vốn để thực hiện các dự án. Thêm vào đó, thị trường bất động sản đóng băng, nhiều doanh nghiệp không huy động được vốn thực hiện dự án.
Xử lý nghiêm đối tượng chống đối
Nói về khó khăn khi thanh tra, xử lý vi phạm, Phó Giám đốc Sở TN-MT Nguyễn Hữu Nghĩa cho biết, hầu hết các đối tượng đều không hợp tác, thậm chí cố tình chống đối, cản trở cơ quan chức năng. Việc “đóng cửa” không tiếp thanh tra, chậm cung cấp tài liệu, cố tình tránh mặt tại địa điểm kiểm tra là chuyện xảy ra như “cơm bữa”. Phó Chủ tịch UBND quận Hoàng Mai, ông Nguyễn Đức Hải chia sẻ: “Chuyện chủ đầu tư dự án “treo” bị thu hồi chống đối quyết liệt là bình thường. Nhiều khi phải dùng biện pháp cưỡng chế mới vào được khu đất để đo đạc”.
Đánh giá kết quả xử lý dự án “treo”, vi phạm đất đai mới chỉ là bước đầu, Phó Chủ tịch UBND TP Vũ Hồng Khanh cho rằng, nhiều vi phạm chưa xử lý triệt để. Ông yêu cầu các quận, huyện, thị xã và ngành chức năng quyết liệt hơn nữa để nâng cao hiệu quả xử lý: “Phải tập trung cao độ hơn để phát hiện kịp thời vi phạm pháp luật về đất đai. Trước hết, đó là trách nhiệm của xã phường, quận huyện. Ý kiến cử tri, các phương tiện thông tin đại chúng đều là các kênh thông tin cần được cập nhật, theo dõi...”.
Nhấn mạnh chủ trương “xử lý vi phạm nghiêm minh, đúng quy định pháp luật và không có ngoại lệ”, ông Vũ Hồng Khanh lưu ý, “không phải cứ động một cái là thu hồi đất”. Cần tăng cường theo dõi, đôn đốc, các chủ sử dụng đất nâng cao hiệu quả sử dụng đất. Trường hợp đã hướng dẫn, nhắc nhở, thậm chí cho phép gia hạn rồi mà dự án không chuyển động thì phải lập hồ sơ thu hồi. Ông Vũ Hồng Khanh nói: “Trước hết vẫn là tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, giúp đỡ họ sử dụng đất hiệu quả. Nếu đúng là chủ sử dụng đất không có năng lực hoặc vi phạm nghiêm trọng thì phải xử lý theo các quy định của pháp luật”. Yêu cầu các quận, huyện, sở ngành quyết liệt thu hồi dự án sai phạm, Phó Chủ tịch UBND TP khuyến cáo: “Với các trường hợp cố tình không hợp tác, chống đối, cản trở cơ quan chức năng, có thể chuyển sang cơ quan điều tra xử lý hình sự...”.
