- Hàng nghìn cô gái Nigeria bị biến thành nô lệ tình dục sau giấc mơ du học bất thành
- Cuộc giải cứu những người "vợ mua" ở Ấn Độ
- Pháp sư Indonesia bị buộc tội bắt giữ một cô gái nô lệ tình dục trong suốt 15 năm
Nhiều phụ nữ và trẻ em gái Iraq trở về sau khi bị IS bắt giam mang theo những đứa con của đội quân này
Trái ngang ngày đoàn tụ
Ở Duhok, vùng đất không có người ở giữa biên giới Iraq và Syria, có một địa điểm là nơi đoàn tụ của những gia đình được giải thoát khỏi Nhà nước Hồi giáo tự xưng. Những kẻ buôn người sau khi nhận tiền cả chục nghìn đôla thường đưa những nạn nhân chiến tranh về đây để gia đình đón về nhà.
Một người đàn ông Yazidi - một cộng đồng sắc tộc tôn giáo người Kurd bản địa ở Iraq khoe đoạn video ghi lại cuộc đoàn tụ của ông với vợ và những đứa con mình tại nơi đó. Hazin ôm chầm lấy cậu con trai út của mình trên con đường giữa sa mạc, òa khóc nức nở vì vui sướng. Trong đoạn video ấy, Hazin cũng ôm vợ mình, nhưng hai người ngổn ngang mối tơ vò. Vợ anh vừa trở về sau thời gian bị IS giam giữ với một đứa con ngoài giá thú, đó là con của một chiến binh IS.
Hazin tin rằng vợ mình quyết định gửi đứa bé lại trại trẻ mồ côi ở Mosul, bởi vì biết anh sẽ không chào đón một đứa trẻ con của IS. Anh chỉ muốn vợ về nhà để cùng nuôi con nhưng anh sẽ không nuôi bất kỳ đứa con nào khác mà cô có. Nhưng sau đó, vợ Hazin đã thay đổi ý định, bỏ rơi Hazin cùng các con lớn của mình để trở về với “đứa con IS” của cô ấy.
Phần còn lại của câu chuyện được thuật lại qua lời kể từ bạn của vợ Hazin. Éo le thay, ngay sau khi được giải thoát khỏi sự giam cầm của IS, người phụ nữ Yazidi phát hiện ra mình đang mang thai đứa con thứ hai của “người chồng IS”. Sợ người chồng Yazidi không cho giữ con, cô đã vay mượn tiền và rời làng đến Mosul, cùng với đứa con IS đầu tiên. Mosul là thành trì cuối cùng của IS, đó cũng là nơi “người chồng IS” của người phụ nữ Yazidi ẩn mình trong dân chúng Iraq như nhiều chiến binh IS cũ khác. Một người bạn của vợ Hazin cho biết, họ có gọi điện thoại cho nhau một thời gian nhưng hiện giờ không thể bắt được liên lạc với cô ấy.
Mẹ được tha thứ, con của IS thì không
Trong thời gian IS nổi lên và giành quyền kiểm soát ở Iraq và Syria, gần 7.000 người Yazidi đã bị IS giết hoặc bắt cóc, theo cách mà tộc người Yazidi gọi là “cuộc diệt chủng thứ 73” nhắm vào cộng đồng của họ. Cho đến nay, vẫn có hơn 3.000 người mất tích, cho dù lãnh thổ của IS đã sụp đổ và cộng đồng người Kurd này đã lập quỹ trị giá 10 triệu USD để trả tiền chuộc cho ai có thể đưa những người này trở lại quê nhà.
Khoảng 1.200 phụ nữ trong số khoảng 3.400 người Yazidi đã được giải cứu, theo Văn phòng Giải cứu con tin của Chính phủ người Kurd ở Duhok. Phụ nữ người Yazidi được chào đón về nhà, được các nhà lãnh đạo tôn giáo của họ đón nhận và tha thứ cho bất cứ điều gì đã xảy ra với họ, nhờ một sắc lệnh tôn giáo năm 2014 tuyên bố rằng tất cả đàn ông, phụ nữ và trẻ em được miễn trách nhiệm cho dù bị IS ép buộc làm gì hay bị chúng lạm dụng thế nào.
Tuy vậy, không có quy định nào về tha thứ cho con của đội quân IS. Điều đó khiến cho hàng trăm phụ nữ đứng trước sự lựa chọn khủng khiếp: bỏ con lại ở những trại trẻ mồ côi đông đúc ở Iraq và trở về nhà, hoặc giữ con và mất đi gia đình Yazidi của họ mãi mãi.
Một số trẻ em được Lực lượng Dân chủ Syria (SDF) do Mỹ hậu thuẫn tách khỏi mẹ mình, đưa đi trước khi họ được phép quay lại Iraq. Một cố vấn của SDF xác nhận, họ đang cố gắng chăm sóc những đứa trẻ bị mẹ bỏ rơi vì “các trại của người Kurdistan ở Iraq sẽ không an toàn cho trẻ em”. Nhưng hầu hết trẻ em chỉ đơn giản là bị bỏ lại, theo bác sĩ sản phụ khoa người Yazidi có tên Nagham Nawzat Hasan, người đã điều trị cho hàng nghìn phụ nữ đang sống sót dưới tay IS. “Họ tin rằng bọn trẻ không phải là người Yazidi và sẽ phá hủy tương lai của họ. Họ phải bỏ con vì sẽ không được cộng đồng chấp nhận”.
Chiến tranh loạn lạc khiến nhiều đứa bé do các “nô lệ tình dục” của IS sinh ra bị bỏ lại ở trại trẻ mồ côi
Sự lựa chọn nghiệt ngã
“Thật khó với tôi khi cả gia đình có tới 20-30 người bị IS sát hại trong khi một thành viên nữ lại sinh ra một đứa trẻ, con của IS”, một phụ nữ Yazidi từng tâm sự như vậy với ông Hadi Babashekhi, một quan chức của người Yazidi nói. Khi ấy, ông Babashekhi cố gắng thuyết phục người mẹ giao con cho ông nuôi. “Cha của đứa trẻ này đã bắn cha tôi trước mặt tôi và đó không phải là đứa con tôi muốn”.
Giận dữ và nỗi đau chất chứa trong câu nói của người phụ nữ đó. Nó cũng là điều dẫn đến một thái cực khác, khi những người phụ nữ ở bước đường cùng sẵn sàng từ bỏ tôn giáo và bộ lạc của mình để bảo vệ đứa con IS. “Chúng tôi đã chứng kiến những người phụ nữ có thể trốn thoát nhưng họ không trốn vì họ không thể mang theo con mình được”, Sherri Talabani, thuộc tổ chức phi chính phủ người Kurd SEED cho biết. Trong khi IS đã mất đi cả “Vương quốc Hồi giáo” chính thức, các gia đình IS vẫn sống ở cả Syria, Iraq, và một số phụ nữ chọn ở lại với kẻ đã bắt giữ họ.
Bà Talibani kể, đôi khi, những phụ nữ bỏ trốn khỏi IS lại không được phép giữ con cái của họ, như trường hợp một cô gái 15 tuổi đã sinh con sau khi được giải thoát. Đứa trẻ đã bị gia đình cô gái đem đi và cô gái nhờ bà Talani giúp đỡ. “Cô bé 15 tuổi là tấm vé giúp họ đến Canada. Phụ nữ là nạn nhân IS dễ dàng được chấp nhận xin tị nạn và gia đình cô ấy nghĩ rằng Canada sẽ không chấp nhận cô bé cùng người thân nếu mang theo đứa con của IS”.
Theo học giả Saloom, phụ nữ thuộc cộng đồng người Hồi giáo Shiite và người Turkmen ở Iraq cũng có chung tình cảnh như vậy. Những cộng đồng này không ban hành sắc lệnh tha thứ cho thành viên kiểu như cộng đồng Yazidi nên các nạn nhân nữ của IS không thể quay trở lại, đành chọn ở lại với gia đình IS. Khi họ trở về nhà, họ bị tẩy chay hoặc thậm chí nhiều hình thức tệ hơn, theo Himan Ramze, một nhà hoạt động nữ quyền nói. “Họ bị đối xử như tội phạm, bị cách ly vì đem lại nỗi hổ thẹn cho gia đình và cộng đồng của họ khi bị IS bắt làm nô lệ. Họ đã bị IS lạm dụng, và giờ họ bị chính gia đình mình dằn vặt, không khác gì chốn ngục tù”.
Giải quyết bằng pháp lý
Một người Yazidi chỉ được chấp nhận khi cha mình là thành viên cộng đồng sắc tộc này, ông Luqman Sulaiman Mahmood, người phát ngôn của cộng đồng người Yazidi giải thích. Hiến pháp Iraq cũng không giúp được gì trong việc này. Điều 26 của Hiến pháp Iraq quy định rằng một đứa trẻ có cha là người Hồi giáo hoặc cha vô danh, phải được đăng ký là tín đồ Hồi giáo và việc đăng ký đó cũng tự động thay đổi đức tin của người mẹ thành đạo Hồi. “Nếu một cô gái hay phụ nữ bị hãm hiếp mà sinh con, đứa bé sẽ theo tôn giáo của người cha chứ không phải người mẹ”, ông Ayman Mostafa, thẩm phán của Cao ủy người Kurd về tội diệt chủng, cơ quan đang thu thập bằng chứng để truy tố IS về tội ác chiến tranh khẳng định.
Saad Saloom, một học giả người Iraq đã sáng lập tổ chức phi chính phủ Masarat chuyên hỗ trợ các nhóm thiểu số ở Iraq cho rằng, chỉ có Quốc hội Iraq mới có thể thay đổi được điều này. Các nhà lãnh đạo cấp cao của Yazidi cũng đang thúc giục Quốc hội Iraq hành động, cho phép những người phụ nữ là nạn nhân của IS được đăng ký tên và tôn giáo của con giống như mình, tất nhiên nếu họ muốn.
