- Nga - Ả-Rập Saudi thoả hiệp ngăn giá dầu giảm mạnh
- Venezuela tăng giá xăng gấp 60 lần
- Nga đủ sức đối phó khủng hoảng kinh tế khi giá dầu còn 20 USD/thùng
Doanh thu từ dầu mỏ của Libya sụt giảm nghiêm trọng trong những năm gần đây
Sôi động thị trường buôn bán USD
Từng dòng người xếp hàng dài bên ngoài những ngân hàng ở Tripoli chờ đến lượt rút tiền mặt. Tại ngân hàng, các nhân viên đang thỏa thuận với các doanh nghiệp về khoản tiền hoa hồng 15% khi thực hiện giao dịch ngoại tệ với đối tác ở nước ngoài. Trong các hợp đồng, hàng hóa sẽ được nhập khẩu từ Thổ Nhĩ Kỳ, Malta hay bất kỳ quốc gia nào trên thế giới, nhưng trên thực tế nhiều hợp đồng là giả mạo và hàng hóa sẽ không bao giờ đến Libya.
Tuy nhiên, nhân viên ngân hàng không quan tâm đến vấn đề này. “Anh có thể đến các cảng ở Tripoli để kiểm tra xem có bao nhiêu container hàng hóa được đưa đến Libya. Sẽ là con số gây bất ngờ. Các nhân viên hải quan được hối lộ để làm ngơ cho việc này”, một nhân viên ngân hàng đề nghị giấu tên nói với phóng viên tờ DW.
Thị trường chợ đen buôn bán ngoại tệ đã trở thành một trong những lĩnh vực sôi động nhất ở Libya trong năm qua. Trên thị trường siêu lợi nhuận này, 4 dinar mới đổi được 1 USD, trong khi tỷ giá chính thức được công bố là 1,4 dinar đổi 1 USD. “Tôi phải đến châu Âu tham dự một hội nghị và buộc phải đổi tiền ở Medina, Arab Saudi vì không có ngân hàng nào ở Libya chấp nhận cung cấp thẻ Visa cho tôi. Ở Thổ Nhĩ Kỳ, dễ dàng tìm thấy những người dân Libya có đến 20 thẻ Visa. Họ ra nước ngoài chỉ để rút USD tiền mặt và mang về nước bán trên thị trường chợ đen. Nhân viên ngân hàng từ chối yêu cầu mở tài khoản mới hoặc cung cấp thẻ tín dụng, trừ khi khách hàng đồng ý chi 15% hoa hồng trong mỗi lần giao dịch”, một kỹ sư ở Tripoli nói.
Lao đao với nạn buôn dầu lậu
Tình hình chính trị bất ổn đã khiến ngành khai thác dầu ở Libya sụt giảm nghiêm trọng. Nếu như trước đây, nước này khai thác 1,6 triệu thùng dầu mỗi ngày thì hiện nay con số này chỉ còn 350.000 thùng. Trong khi Chính phủ Libya quyết định tăng số tiền chi cho trợ cấp thực phẩm, năng lượng lên 18 triệu USD/năm thì những xe tải chở bột, dầu và đường từ Libya vẫn tiến đến Tunisia và Algeria. Cùng với buôn bán USD, buôn lậu dầu diesel là lĩnh vực kinh doanh siêu lợi nhuận trong tình hình hỗn loạn của Libya hiện nay. “Lĩnh vực này không bị lũng đoạn bởi các băng đảng. Ai cũng có thể buôn lậu”, một tay buôn lậu dầu diesel ở khu vực phía Tây Libya nói.
Dầu buôn lậu có xuất xứ từ nhà máy lọc dầu ở Tripoli, Zawiya, Hariga và Tobruk. Mỗi lít dầu diesel được trợ cấp chi phí 10 cent. Theo quy định, mỗi trạm xăng được phép nhập 10.000 lít dầu diesel và 30.000 lít nhiên liệu mỗi ngày nhưng các cửa hàng thường lấy vượt quá số lượng cho phép. Một số người xin giấy phép mở trạm xăng chỉ để hợp pháp hóa việc mua nhiên liệu, sau đó buôn lậu chúng trên thị trường chợ đen.
Dầu diesel chủ yếu được buôn lậu qua đường bộ. Khi được đưa đến Tunisia và Algeria, giá được đẩy lên gấp đôi so với ở Libya. Bên cạnh đó, số lượng dầu diesel buôn lậu qua đường biển cũng rất lớn, mặc dù chưa có số liệu thống kê chính thức. “Có những con tàu dừng chân ở Libya để tiếp nhiên liệu và đôi khi cũng nhân cơ hội này để lấy thêm dầu diesel bán trên thị trường chợ đen. Có tàu chở 300.000 lít dầu nhưng cũng có tàu lớn chở đến 3 triệu lít. Mặc dù giá dầu trên thị trường chợ đen đã giảm nhưng đây vẫn là lĩnh vực kinh doanh tốt.
Mỗi chuyến tàu, có thể thu được từ 150.000 USD đến 250.000 USD”, một tay buôn lậu nói.
Ông Mustafa Sanalla, Chủ tịch Tổng công ty Dầu Libya (NOC) cho biết, khoảng 30% sản lượng dầu do Libya sản xuất bị bán trên thị trường chợ đen. Doanh thu từ dầu mỏ của Libya đã giảm từ 31,5 tỷ USD (năm 2014) xuống còn 13,3 tỷ USD (năm 2015) gây thâm hụt ngân sách lớn.
