Nhật Bản sẽ tài trợ IAEA thanh sát các cơ sở hạt nhân của Triều Tiên

ANTD.VN - Ngày 11/3, các quan chức trong Chính phủ Nhật Bản cho biết, nước này sẽ đề xuất một khoản tiền hơn 300 triệu yen (2,8 triệu USD) để giúp Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) thanh sát các cơ sở hạt nhân của Triều Tiên, nếu Bình Nhưỡng chấp nhận hoạt động thanh sát này. 

Đề nghị trên nhằm thúc đẩy Triều Tiên hành động để từ bỏ chương trình phát triển vũ khí hạt nhân. Nhật Bản và Mỹ coi các cuộc thanh sát của IAEA là bước đầu tiên hướng tới việc giải trừ hạt nhân trên Bán đảo Triều Tiên. 

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong un thăm cơ sở chế tạo bom H

Theo các quan chức này, Nhật Bản dự kiến "gánh" phần lớn các khoản chi ban đầu từ 350 triệu yen (3,28 triệu USD) tới 400 triệu yen (3,75 triệu USD) được cho là cần thiết để tài trợ hoạt động thanh sát tổ hợp hạt nhân Yongbyon của Triều Tiên, gồm một nhà máy làm giàu urani, một lò phản ứng và cơ sở tái xử lý nhiên liệu đã qua sử dụng. Nhật Bản cũng xem xét cung cấp tăng thêm chi phí nếu như các cơ sở mới được phát hiện

Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono và Tổng giám đốc IAEA Yukiya Amano đã đồng ý vào tháng trước ở Vienna về việc hợp tác chặt chẽ với hy vọng tái thanh tra cơ sở hạt nhân Triều Tiên. IAEA không có quyền thực hiện thanh sát trực tiếp các cơ sở hạt nhân của Triều Tiên kể từ khi các thanh sát viên giám sát họ đã bị trục xuất vào tháng 4/2009.

Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono (phải) và Tổng giám đốc IAEA Yukiya Amano trao đổi về kế hoạch thanh sát vũ khí tại Triều Tiên

Cơ quan giám sát hạt nhân của Liên Hợp Quốc đã tổ chức một nhóm chuyên gia vào tháng 8 năm ngoái để chuẩn bị khởi động lại cuộc kiểm tra và có thể tiến hành nhanh chóng nếu thỏa thuận đạt được.

Theo chính phủ Hàn Quốc, lãnh đạo Kim Jong Un cho biết trong cuộc họp ở Bình Nhưỡng vào ngày 5/3 với các đặc phái viên của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae In rằng Triều Tiên cam kết phi hạt nhân hoá.

Nhật Bản dự kiến sẽ hợp tác với Mỹ và Hàn Quốc để xây dựng lộ trình phi hạt nhân của Triều Tiên dựa trên tuyên bố chung tháng 9/2005 được đưa ra trong các cuộc đàm phán sáu bên, bao gồm cả Trung Quốc và Nga.

Lộ trình đưa ra sẽ có nhiều giai đoạn với sự kiểm tra của các thanh tra IAEA ở từng giai đoạn đảm bảo tiến tới việc dỡ bỏ các cơ sở hạt nhân và vũ khí hạt nhân.

Một nguồn tin của Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết quá trình này sẽ đòi hỏi sự kiên nhẫn, thậm chí việc tìm ra các địa điểm tất cả các cơ sở hạt nhân ở Triều Tiên sẽ là một nhiệm vụ khó khăn.