"Ngòi nổ" mới trong quan hệ Nga - Mỹ

ANTD.VN - Căng thẳng quan hệ giữa Nga và Ukraine về vụ bắt giữ tàu hải quân lại trở thành một “ngòi nổ” mới đe dọa mối quan hệ Nga-Mỹ vốn đã không thể “cài đặt” lại như tuyên bố của Tổng thống Donald Trump trước đây.

"Ngòi nổ" mới trong quan hệ Nga - Mỹ ảnh 1Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ (phải) trong một lần gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin

Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ John Bolton trong cuộc trả lời báo chí tại Thủ đô     Washington ngày 13-12 đã tuyên bố, sẽ không có cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin nếu Matxcơva vẫn giữ các tàu hải quân và thủy thủ Ukraine bị bắt giữ gần Crimea. Ông Bolton cho rằng, “tình hình thích hợp để diễn ra một cuộc gặp như vậy cho tới khi các tàu và thủy thủ đoàn được thả”.

Tuyên bố của Cố vấn An ninh quốc gia Mỹ chẳng khác nào việc đặt điều kiện tiên quyết cho cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Trump và Tổng thống Putin vốn rất được trông đợi nhằm đối thoại trực tiếp ở cấp cao nhất để giải quyết hàng loạt mâu thuẫn, xung khắc hay vấn đề tranh cãi giữa hai cường quốc này. Nếu muốn có cuộc gặp giữa Tổng thống Nga Putin và Tổng thống Mỹ Donald Trump, Matxcơva không còn lựa chọn nào khác là phải thả vô điều kiện các tàu hải quân và thủy thủ.

Trong khi đó, phía Nga hiện vẫn giữ lập trường kiên quyết trong việc bắt giữ tàu hải quân và thủy thủ Ukraine. Tổng thống Putin tuyên bố, việc bắt giữ là hợp pháp vì các tàu hải quân và thủy thủ Ukraine đã “xâm phạm bất hợp pháp lãnh hải Nga” và khẳng định chỉ thảo luận số phận các thủy thủ cùng tàu hải quân Ukraine bị bắt giữ sau khi xét xử tại một tòa án của Nga.

Vụ việc liên quan tới bắt giữ tàu hải quân và thủy thủ Ukraine không phải lần đầu tiên mà quan hệ giữa hai cường quốc hàng đầu thế giới Nga-Mỹ trở thành “con tin” cho căng thẳng giữa Ukraine và Nga. Chưa kể cuộc khủng hoảng Ukraine đầu năm 2014 đẩy quan hệ Mỹ-Nga “xuống đáy” kể từ sau Chiến tranh Lạnh kết thúc dưới thời chính quyền tiền nhiệm, quan hệ giữa hai nước đã gặp không ít sóng gió dưới thời chính quyền ông Trump.

Tổng thống Trump từng đích thân ký những lệnh trừng phạt nhằm vào các quan chức cấp cao hay doanh nghiệp lớn trong các lĩnh vực quốc phòng, năng lượng của Nga nhằm gây áp lực với Matxcơva trong các vấn đề liên quan tới Ukraine. Mới đây nhất, cuộc gặp gỡ thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Tổng thống Nga Putin bên lề Hội nghị cấp cao G-20 tại Argentina vốn được lên kế hoạch và chuẩn bị từ trước đã bị hủy vào phút chót do vụ bắt giữ các tàu và thủy thủ Ukraine.

Tổng thống Mỹ Donald Trump từ khi tranh cử đã luôn công khai tuyên bố ủng hộ việc cải thiện quan hệ và mong muốn có mối hợp tác tốt đẹp với Nga để cùng phối hợp giải quyết những vấn đề chiến lược toàn cầu cũng như cấp bách trên thế giới. Ông khẳng định, sẽ “cài đặt lại” quan hệ Mỹ-Nga khi nắm quyền tại Nhà Trắng. Đáp lại, Tổng thống Nga Putin cũng nhiều lần bày tỏ sự ủng hộ với ông Trump trong quá trình chạy đua tranh cử và tuyên bố trông đợi quan hệ Nga-Mỹ sẽ “sang trang mới” dưới thời Tổng thống Trump.

Tuy nhiên, thực tế quan hệ giữa Mỹ và Nga gần 2 năm qua kể từ khi Tổng thống Trump tiếp quản Nhà Trắng tháng 1-2017 lại không thể được cải thiện như mong đợi của các nhà lãnh đạo hai nước. Ngoài những mâu thuẫn, xung đột lợi ích chiến lược toàn cầu và song phương, vấn đề Ukraine cũng là một trở ngại không nhỏ cho những nỗ lực cải thiện quan hệ Nga-Mỹ.

Mỗi khi căng thẳng mới bùng phát giữa Ukraine và Nga, Matxcơva thường cáo buộc có những “động cơ chính trị” đằng sau. Khi mà vấn đề Ukraine còn được xem như một điều kiện trong quan hệ giữa Mỹ và Nga thì không loại trừ tiếp tục xuất hiện thêm những “ngòi nổ” mới kiểu như vụ tàu hải quân và thủy thủ Ukraine.