Ngoài tầm mong đợi

(ANTĐ) - Chỉ trong vòng 4 tháng mà Tổng thống Mỹ Bush hai lần cất công tới Trung Đông trong nỗ lực tìm kiếm hòa bình cho khu vực này. Thế nhưng, công sức bỏ ra thì nhiều mà xem ra kết quả thì vẫn nằm ngoài tầm mong đợi.

Nhìn bề ngoài, chuyến đi Trung Đông của ông Bush khá ấn tượng. Ông mở đầu chuyến công du bằng việc thăm pháo đài cổ Masada được xây dựng cách đây hơn 2.000 năm, rồi tham dự lễ kỷ niệm 60 năm ngày thành lập Nhà nước Israel, đồng minh số 1 của Mỹ ở Trung Đông.

Tiếp đó, ông sẽ bay tới Arập Xêút để tham dự hoạt động kỷ niệm 75 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao Mỹ - Arập Xêút và gặp Quốc vương Abdulah để bàn về nguồn cung cấp dầu lửa chiến lược cho Mỹ.

Không may cho ông Bush là vào thời điểm diễn ra chuyến công du, tất cả các nhân vật tham gia vào tiến trình hòa bình Trung Đông đều gặp phải khó khăn trên chính trường trong nước, khó có thể chấp nhận các nhượng bộ.

Thủ tướng Israel E. Olmert hiện đang vướng vào vụ tham nhũng và có thể phải từ chức. Còn nhà lãnh đạo Palestine M. Abbas thì đang phải đối mặt với Hamas, lực lượng đã nắm quyền kiểm soát Dải Gaza, tạo nên sự chia cắt giữa khu Bờ Tây và Dải Gaza.

Trong khi đó ông Bush cũng chỉ còn ít tháng nữa ngồi trong Nhà Trắng. ở trong nước, ông đang phải vật lộn với một nền kinh tế ốm yếu và một cuộc chiến không được lòng dân ở Iraq, khiến tỷ lệ ủng hộ của dân chúng xuống thấp tới mức kỷ lục trong lịch sử. ở bên ngoài, nỗ lực của ông trong việc mở rộng ảnh hưởng ở Iran cũng không thành.

Ông Bush và Thủ tướng Israel E.Olmert đang thăm thành cổ Masada

Năm ngoái, Washington đã phát động lại tiến trình hòa bình Trung Đông bằng việc tổ chức hội nghị cấp cao Israel - Palestine tại bang Maryland ở Mỹ. Nửa năm đã trôi qua mà chẳng thấy có dấu hiện gì tiến triển, nói gì ký được thỏa thuận.

Đến nay, ít ai nghĩ rằng hai đối thủ Palestine và Israel sẽ chịu ngồi ký thỏa thuận hòa bình trước khi ông Bush rời nhiệm sở. Trong bối cảnh đó, các nước Trung Đông đã bắt đầu phải nghĩ tới thời kỳ sau chính quyền của ông Bush, tính tới quan điểm của những người có nhiều khả năng sẽ nằm trong đội hình lãnh đạo mới của nước Mỹ sau tháng 11 tới.

Chính vì thế mà trong chuyến công du lần này của ông Bush đến Trung Đông, người ta không thấy có cuộc gặp tay ba Mỹ - Israel - Palestine như thường lệ. Mặc dù Washington khẳng định rằng các cuộc thảo luận giữa Palestine và Israel đang tiến triển tốt nên cuộc gặp tay ba là không cần thiết.

Tuy nhiên, các quan chức Arập Xêút đã nói trắng ra rằng chính quyền của ông Bush không đủ sức để ép Israel có những nhượng bộ. Mà trong tiến trình hòa bình Trung Đông, điều quan trọng nhất là các bên phải nhân nhượng nhau trong các vấn đề chủ chốt như phân chia tuyến biên giới, quy chế của thành phố Jerusalem mà cả Israel và Palestine đều coi là Thủ đô và việc hồi hương của người Palestine.

Điều an ủi duy nhất với ông Bush, theo mô tả của báo chí, là việc ông sẽ thuyết phục được Arập Xêút tăng sản lượng dầu khai thác nhằm kéo giá dầu thế giới xuống. Đó là kết quả khiêm tốn với một chuyến công du được quảng bá rầm rộ của ông Bush đến Trung Đông.

Hoàng Sơn