Làn sóng bạo lực mới làm "nóng" cuộc bầu cử Tổng thống Brazil

ANTD.VN - Nữ nhà báo Fernanda Villas Boas vừa rời khỏi địa điểm bỏ phiếu hôm bầu cử Tổng thống ngày 7-10 ở Recife, một TP Đông Bắc Brazil thì bị một kẻ mặc áo phông đen tay cầm dao tóm tay cô và nói: “Bầu cho Bolsonaro”. Người đó nhắc đến ông Jair Bolsonaro, cựu sĩ quan quân đội, ứng cử viên đã giành được nhiều phiếu nhất trong vòng đầu tiên của cuộc tranh đua Tổng thống gay cấn năm nay. 

Hôm đó, cô Villas Boas may mắn thoát khỏi những kẻ tấn công mình. Bọn chúng  mải tranh cãi xem phải “xử” cô thế nào. “Hãy bắt và cưỡng hiếp cô ta”, một gã nói. Gã kia gạt đi: “Không, hãy chém cô ta”. Đúng lúc đó, một phụ nữ vô tình lái xe qua, thấy cảnh hai người đàn ông giữ một phụ nữ liền bấm còi thật to. Hai gã đàn ông bỏ đi, nhưng đã kịp dùng dao cứa vào cổ, mặt và cánh tay Viilas Boas.

Làn sóng bạo lực mới làm "nóng" cuộc bầu cử Tổng thống Brazil ảnh 1Ông Jair Bolsonaro - ứng cử viên Tổng thống Brazil và là người dẫn đầu trong vòng bỏ phiếu đầu tiên

Thông điệp tranh cử lạ lùng

Nhóm báo chí điều tra Agencia Publica đã theo dõi hơn 70 vụ tấn công trong 10 ngày đầu tiên của tháng 10-2018 và thấy rằng, hầu hết các đối tượng tấn công thuộc phe ủng hộ ông Bolsonaro, trong khi chỉ 6 người trong nhóm ủng hộ bị nhắm làm mục tiêu.

Ông Bolsonaro là người từng có những phát ngôn gây sốc về phân biệt chủng tộc và người đồng tính, dẫn đến việc có lúc đã chịu phạt và cáo buộc hình sự. Ứng cử viên Bolsonaro thường nói rằng “dùng bạo lực để đấu với bạo lực” cũng như hay ra hiệu bắn súng trong các bài phát biểu trước công chúng. Thông điệp về sự cực đoan của ông đã đánh trúng tâm lý của một bộ phận cử tri chán ngấy với tham nhũng chính trị, suy thoái kinh tế và tỷ lệ tội phạm leo thang. Nhưng cũng có người cho rằng việc đó chỉ kích động thêm bạo lực, đúng vào thời điểm tỷ lệ giết người của Brazil đã đạt mức cao kỷ lục.

Ông Bolsonaro cũng tuyên bố sẽ khiến cho việc sở hữu súng dễ dàng hơn. Và ở một đất nước với hơn 5.000 người đã bị cảnh sát giết trong năm 2017, ứng cử viên Tổng thống này còn hứa sẽ cho phép cảnh sát tiêu diệt các đối tượng tội phạm tình nghi. Cũng phải nói rằng, bản thân ứng cử viên này suýt mất mạng khi bị một người đàn ông đâm thủng dạ dày trong chiến dịch vận động tranh cử hồi tháng 9. Vài tuần trước vòng bầu cử đầu tiên, ông Bolsonaro đã phải điều trị trên giường bệnh nhưng ông vẫn nhận được 46% số phiếu ủng hộ, vượt hẳn đối thủ gần nhất, chỉ có 29% số phiếu. 

Nữ nhà báo Villas Boas nằm trong số những người tin rằng ông Bolsonaro đã khuyến khích cả hai bên hành động bạo lực. Cô cho biết vị ứng cử viên này phải “chịu trách nhiệm hoàn toàn, bởi vì ông ta tôn thờ sự thù địch”. “Những gì chúng ta thấy trên đường phố ngày nay là: Hoặc là ủng hộ ứng cử viên Tổng thống cùng với tôi hoặc anh là kẻ thù của tôi”, cô Villas Boas nói. 

Làn sóng bạo lực mới

Cảnh sát Brazil cũng đang điều tra 2 vụ trọng án giết người, trong đó nạn nhân thiệt mạng có thể do bạo lực mang động cơ chính trị. Ngày 16-10, một người phụ nữ chuyển giới đã bị giết chết ở trung tâm thành phố São Paulo. Các nhân chứng cho hay, những kẻ tấn công đã hô vang tên ông Bolsonaro. Cảnh sát vẫn đang xác định danh tính nạn nhân cũng như truy tìm thủ phạm. Trước đó, hôm 8-10, nhà soạn nhạc Romualdo Rosário da Costa đã bị một người ủng hộ ông Bolsonaro đâm chết tại một quán bar ở thành phố Salvador sau khi ông này tuyên bố ông ủng hộ Đảng Lao động.

Trước cuộc bầu cử, các thông điệp độc hại lan rộng trên truyền thông xã hội, qua các video và thậm chí là trò chơi trên máy tính khi người chơi sử dụng hình đại diện là ông Bolsonaro để giết người. Còn quá sớm để nói rằng làn sóng bạo lực gần đây có phải là hiện tượng thoảng qua hay nó sẽ trở thành một khía cạnh trong đời sống chính trị Brazil. Tuy nhiên, Marcos César Alvarez, một nhà xã hội học tại Trung tâm Nghiên cứu Bạo lực tại trường Đại học São Paulo cho biết, sự leo thang xung đột giữa các nhóm chính trị trong những năm gần đây là một thực tế, khi mà người Brazil đang phải trải qua một cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị đặc biệt.

Chuyên gia Marcos César Alvarez phân tích, trong thời điểm này, cách thể hiện có phần hung hăng của các chính trị gia như ông Bolsonaro tạo cơ hội cho những hành vi vốn bị kiềm chế trước kia bung ra - “Bạo lực luôn có mặt trong xã hội Brazil, thể hiện ở tỷ lệ tội phạm tăng cao. Người ta nghĩ rằng ít nhất nó không liên quan đến chính trị, nhưng hiện giờ đã hiển thị. Chúng ta cần phải kiềm chế bạo lực ở mọi khía cạnh của nó, nếu không mọi thứ sẽ trở nên thực sự khó khăn”. 

Khi người Brazil chuẩn bị cho vòng 2 của cuộc bầu cử Tổng thống có tính phân cực nhất trong lịch sử gần đây (diễn ra vào ngày 28-10 tới), sự thù địch giữa những người ủng hộ ứng cử viên hàng đầu Jair Bolsonaro với những người phản đối ông này đã tạo ra nhiều vụ bạo lực mang động cơ chính trị, thậm chí là giết người.