Khoảng cách đồng minh

(ANTĐ) - Khác hẳn với lần đón tiếp trước được mô tả là “lạnh nhạt”, chuyến công du nước Mỹ lần này của Thủ tướng Benjamin Netanyahu lại được Tổng thống Barack Obama “trải thảm đỏ” nghênh tiếp rất thân tình nhằm hâm nóng quan hệ đồng minh Mỹ-Israel và tiến trình hoà bình Trung Đông.

Cùng nở nụ cười nhưng giữa ông Obama (phải) và ông Netanyahu (trái) vẫn còn khoảng cách

Mối quan hệ đồng minh thân thiết giữa Mỹ và Israel đã lạnh nhạt khá nhiều so với chính quyền tiền nhiệm kể từ ngày Tổng thống Obama tiếp quản Nhà trắng. Lý do chính không phải vướng mắc song phương mà chủ yếu do bất đồng quan điểm trong vấn đề hoà bình Trung Đông.

Khác với người tiền nhiệm thường lo mất lòng đồng minh, Tổng thống Obama vừa lên cầm quyền đã khẳng định rõ quan điểm Tel Aviv phải ngừng xây dựng các khu định cư Do thái để mở đường cho việc tái khởi động tiến trình hoà bình Trung Đông.

Quan điểm dứt khoát của chính quyền Obama đã bị chính quyền cánh hữu của Thủ tướng Netanyahu “bật lại” mạnh mẽ. Phản ứng của chính quyền Netanyahu tới mức công bố kế hoạch xây mới hàng nghìn ngôi nhà định cư Do thái đúng vào lúc Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden đang làm thượng khách ở Tel Aviv hồi giữa tháng 3-2010.

Chính vì thế mà cuối tháng 3 vừa qua chính quyền Obama đã đón tiếp Thủ tướng Netanyahu lần đầu thăm chính thức Mỹ sau khi tái đắc cử trong bầu không khí lạnh nhạt. Đây được xem là động thái để “tỏ thái độ” không hài lòng thấy rõ của chính quyền Tổng thống Obama với quan điểm cứng rắn của Tel Aviv.

Hàng loạt động thái “nắn gân” đồng minh tiếp đó của chính quyền Obama dường như đã có tác dụng khi thấy có những sự thay đổi đáng chú ý từ Tel Aviv. Trước thềm chuyến thăm Mỹ lần này của Thủ tướng Netanyahu, Israel đã nới lỏng lệnh phong toả dải Gaza, mở các cuộc đàm phán gián tiếp với Palestine...

Điều đó giải thích vì sao mà Tổng thống Obama đã trải thảm đỏ tại Nhà trắng để đón tiếp Thủ tướng Netanyahu. Phát biểu trong cuộc họp báo chung ngày 6-7, cả hai ông Obama và Netanyahu cùng ngợi ca mối quan hệ đồng minh “không thể phá vỡ” giữa Mỹ và Israel cũng như bày tỏ lạc quan với việc nối lại cuộc đàm phán trực tiếp Israel-Palestine.

Thế nhưng nếu phân tích kỹ mới thấy không dễ để nối lại cuộc đàm phán trực tiếp giữa Israel và Palestine vốn đã gián đoạn từ cuối năm 2008 bởi cuộc tấn công của Israel vào dải Gaza làm 1.400 người Palestine thiệt mạng. Chính quyền Obama vẫn chưa nhận được cam kết chắc chắn từ ông Netanyahu về vấn đề xây dựng khu định cư Do thái - điều mà phía Palestine luôn xem là điều kiện tiên quyết để nối lại đàm phán.

Nhu cầu đồng minh chiến lược thúc ép Mỹ và Israel không thể không xích lại gần nhau nhưng lợi ích thiết thân của mỗi bên lại khiến giữa họ luôn có một khoảng cách nhất định. Đó là điều có thể thấy khá rõ trong chuyến thăm Mỹ lần này của ông Netanyahu.

Hoàng Hà