Cảnh hoang tàn sau trận động đất 6,3 độ richter ở L’Aquila ngày 6-4-2009
Các nhà khoa học trên đã tham gia trong cuộc họp của Ủy ban về những nguy cơ lớn (nhóm chuyên gia cố vấn cho Bộ Bảo vệ công dân Italia) tổ chức ngày 31-3-2009, tức 6 ngày trước khi xảy ra trận động đất mạnh 6,3 độ richter gây chấn động Italia. Khi đó, thành phố L’Aquila, thủ phủ vùng Abruzzo đã xảy ra hơn 400 rung chấn cường độ thấp và có nguy cơ xảy ra trận động đất lớn. Tuy nhiên, sau cuộc họp, ông Bernardo De Bernardinis, khi đó là Thứ trưởng Bộ Bảo vệ công dân Italia, đã tổ chức họp báo và trấn an dư luận rằng hoạt động địa chấn không thể gây ra động đất lớn. Không chỉ vậy, ông này còn xuất hiện trên truyền hình Italia và tuyên bố “cộng đồng khoa học đã nói với tôi rằng không có gì nguy hiểm. Và tình hình có vẻ thuận lợi”. Nhưng ngày 6-4-2009, thảm họa đã xảy ra.
Theo các công tố viên Italia, những người này đã thiếu trách nhiệm và khinh suất khi đánh giá chung chung và không hiệu quả về các nguy cơ hoạt động địa chấn cũng như cung cấp thông tin chưa đầy đủ, thiếu chính xác và trái ngược. Các công tố viên cho rằng các nhà khoa học nên đưa ra các cảnh báo rõ ràng hơn về các hoạt động địa chấn cho người dân thành phố L’Aquila, để họ có thể đánh giá mức độ nguy hiểm và quyết định liệu có nên sơ tán khỏi nhà hay không.
Tuy nhiên, luật sư bảo vệ cho rằng, giống như bất kỳ nhóm các nhà khoa học nào được yêu cầu dự báo động đất, họ phải đối mặt với tình huống khó khăn đòi hỏi sự chính xác cao. Bởi vì nếu cảnh báo quá mức, sẽ gây ra việc sơ tán người dân không cần thiết, còn nếu quá thận trọng, có thể khiến mạng sống của hàng chục nghìn người bị đe dọa.
Trong khi đó, cộng đồng khoa học cũng lên tiếng bảo vệ các nhà khoa học trên, cho rằng công nghệ hiện tại không cho phép dự báo trước các trận động đất và các nhà khoa học đang bị đối xử không công bằng và trở thành đối tượng “giơ đầu chịu báng”. Hơn 5.000 nhà khoa học đã gửi bức thư ngỏ tới Tổng thống Italia, Giorgio Napolitano, chỉ trích việc xét xử các đồng nghiệp của họ. Tuy nhiên, bác sĩ Vincenzo Vittorini, 48 tuổi, người đã mất vợ và con gái trong thảm họa trên cho rằng, mọi người không kỳ vọng là được thông báo thời điểm chính xác xảy ra động đất. “Chúng tôi chỉ muốn được cảnh báo rằng chúng tôi đang ở trên một quả bom”, ông Vittorini nói. Theo luật Italia, phiên tòa có thể kéo dài hàng tháng hoặc thậm chí hàng năm. Nếu bị kết tội, 7 bị cáo có thể phải đối mặt với án phạt lên tới 15 năm tù giam.
Động đất vẫn đang là mối nguy hiểm rình rập trên thế giới. Hôm 19-9, 4 trận động đất liên tiếp, mạnh nhất là 5,8 độ richter chỉ trong vòng 2 tiếng rưỡi đã làm rung chuyển miền nam Guatemala, khiến ít nhất 3 người thiệt mạng. Cùng ngày, tại Thủ đô Mexico City của Mexico, hơn 6 triệu người đã tham gia diễn tập phòng chống động đất.
