Thoát khỏi địa ngục
Asabe Aliyu mới 23 tuổi nhưng đã là mẹ của 4 đứa con, từng sống ở làng Delsak, gần thị trấn Chibok. Cô là 1 trong số 275 phụ nữ, trẻ em vừa được quân đội Nigeria giải cứu. Họ được tìm thấy trong rừng Sambisa, thành trì cuối cùng của nhóm Hồi giáo cực đoan Boko Haram, cũng là nơi quân đội Nigeria đã giải cứu được hơn 677 trẻ em gái và phụ nữ trong khi phá hủy hơn 10 trại của quân nổi dậy hồi đầu tháng 5-2015. Tuy nhiên, không ai trong số này thuộc nhóm 200 nữ sinh bị bắt cóc ở Chibok hồi năm ngoái làm khuấy động dư luận toàn thế giới.
Asabe yếu và nôn ra máu, một dấu hiệu của nội thương khi cô trò chuyện với phóng viên tại trại tị nạn ở Yola, thủ phủ của vùng đông bắc Adamawa của Nigeria. Cô kể việc đánh đập là chuyện thường ngày trong trại của phiến quân Boko Haram. Những kẻ khủng bố thay nhau cưỡng bức cho đến khi Asabe mang thai. “Tôi bị bắt cóc cách đây 6 tháng khi ngôi làng Delsak của chúng tôi bị quân Boko Haram tràn đến. Tôi bị đưa đến một khu rừng gần Cameroon. Họ biến tôi thành một cỗ máy tình dục. Bây giờ, tôi mang thai và không thể xác định cha đứa bé là ai”.
Phụ nữ và trẻ em được quân đội giải cứu từ rừng Sambisa, thành trì của Boko Haram
Mỗi người trong số 275 phụ nữ bị Boko Haram bắt cóc và giam giữ lại mang một nỗi đau riêng. Một số người kể rằng họ đã băng rừng suốt 3 ngày trước khi được giải cứu và cuối cùng đến được Yola. Khuôn mặt của họ xanh rớt, bụng chướng lên - dấu hiệu của suy dinh dưỡng lâu ngày. Có những người không thể tự đi, phải nhờ người khác dìu vì kiệt sức và đói.
Lami Musa là nhóm đầu tiên được đưa tới trại tị nạn Malkohi ở Yola. Cô mới sinh được 3 ngày, trông rất ốm yếu. “Họ bắt cóc cả gia đình tôi và giết chết chồng tôi ở rừng Kilkasa khi tôi mang thai 4 tháng. Họ đưa chúng tôi đến rừng Sambisa, di chuyển nhiều ngày mà không có thức ăn, nước uống”. Hay trường hợp khác là Maryamu Adamu, một phụ nữ trẻ ở Minchika, bang Adamawa bị bắt cóc 9 tháng trước và đưa đến rừng Sambisa tâm sự: “Hiện không rõ số phận chồng và 2 đứa con ra sao, dù sao tôi vẫn cảm thấy may mắn vì vẫn còn sống”.
Làm lá chắn sống vì bị “tẩy não”
Mặc dù thành công trong việc đưa phụ nữ và trẻ em từ những trại lính đầy chết chóc đến nơi an toàn nhưng các quan chức an ninh Nigeria cho rằng, sẽ là sai lầm chết người khi nghĩ rằng các nạn nhân này đều căm thù phiến quân, rằng không ai trong số họ có cảm tình với Boko Haram. Những gì đã trải qua trong thời gian bị bắt giữ, sau đó là kết hôn và có con sẽ ảnh hưởng sâu sắc đến tâm lý của một số người, điều này người ta vẫn gọi là bị “tẩy não” hay “Hội chứng Stockholm”. Thực tế cho thấy, trong trận chiến tại Sambisa, một số phụ nữ bắn vào lực lượng giải cứu. Boko Haram coi số phụ nữ này là lá chắn sống cho các chiến binh.
Một binh sỹ giấu tên kể với The Daily Beast rằng họ đã sốc khi chứng kiến một số phụ nữ nổ súng vào quân đội chính phủ đến cứu họ vào tuần trước. 7 binh sỹ thiệt mạng và 12 phụ nữ phía bên kia bị giết. “Có thể họ đã gắn bó tình cảm với những chiến binh”, Yusuf Mohammed, một chuyên gia cứu giúp trẻ em ở Maidaguri, một thành phố lớn ở đông bắc Nigeria nói. “Trong quá trình làm việc, tôi đã gặp vợ một số chiến binh, họ vẫn nói về chồng của họ, cùng với đó là những cựu “chiến binh trẻ em” tâm sự rằng vẫn nhớ đến cuộc sống ở các trại lính”.
