- Khoảnh khắc lịch sử được đón chờ
- Nhà Trắng cân nhắc chuyến thăm Cuba của Tổng thống Mỹ
- Mỹ chính thức mở cửa trở lại Đại sứ quán tại Cuba
Chủ tịch Cuba R.Castro và Tổng thống Mỹ B.Obama trong lần gặp bên lề Đại hội đồng LHQ
Nếu nhìn vào lịch sử quan hệ Mỹ - Cuba, việc đánh giá chuyến thăm của ông B. Obama đến Cuba mang tính “lịch sử” không phải không có lý. Kể từ sau chuyến đi của Tổng thống C. Coolidge năm 1928, đây mới là lần thứ hai có một Tổng thống Mỹ đặt chân tới Cuba. Nếu thành công, chuyến thăm của ông Obama tới Cuba sẽ là một bước tiến quan trọng theo hướng tới chấm dứt hơn nửa thế kỷ quan hệ lạnh nhạt và đối địch giữa hai bên.
Phải nói rằng quan hệ Mỹ - Cuba đang có chuyển biến rất nhanh. Kể từ sau khi chính quyền của ông Barack Obama chính thức bình thường hóa quan hệ với La Habana cuối năm 2014, hàng loạt các sự kiện đã liên tục diễn ra. Tháng 8 ngoái, lần đầu tiên sau 54 năm, quốc kỳ của Mỹ đã được kéo lên tại Đại sứ quán Mỹ mới mở lại tại thủ đô La Habana.
Hôm 16-3 vừa rồi, Cuba đã đón những bưu kiện đầu tiên từ Mỹ sau hơn nửa thế kỷ. Chiếc máy bay Saab 340 của hãng IBC Airways đã hạ cánh an toàn xuống sân bay ở La Habana, và Thanh tra an ninh bưu chính Mỹ C. Rodríguez đã trao tượng trưng cho ông C. Asencio, Chủ tịch Tổng Công ty Bưu chính Cuba, bức thư tuyên bố tái khai trương dịch vụ trao đổi thư tín trực tiếp giữa hai quốc gia láng giềng này.
Đúng là những lợi ích tiềm ẩn đang tạo ra lực đẩy mạnh mẽ cho quan hệ Mỹ - Cuba. Và thực tế cho thấy khi chấp nhận và tạm gác lại những khác biệt, hai quốc gia láng giềng chỉ cách nhau 150 km đường biển này có rất nhiều lĩnh vực tiềm năng để hợp tác, từ chống buôn lậu ma túy, chống buôn người, quản lý di cư, bảo vệ môi trường biển, cứu hộ cứu nạn, phát triển công nghệ sinh học, hợp tác trong các chiến dịch phòng chống dịch bệnh quốc tế, sản xuất dược phẩm và chăm sóc y tế...
Cải thiện quan hệ với Cuba, Mỹ còn có thêm một thị trường mới. Một nghiên cứu mới đây của hãng đánh giá tín dụng Tây Ban Nha cho biết, nếu xóa bỏ chính sách cấm vận chống Cuba, Mỹ sẽ là nước được hưởng lợi thương mại nhiều nhất với đảo quốc này, với giá trị xuất khẩu sang Cuba có thể lên tới 1 tỷ USD/năm. Điều đó giải thích tại sao chính quyền Mỹ lại muốn đẩy nhanh quá trình xây dựng quan hệ thương mại và ngoại giao với Cuba trước khi ông Obama hết nhiệm kỳ.
Tuy nhiên, phía trước quan hệ Mỹ - Cuba vẫn còn không ít vật cản mà lớn nhất là lệnh cấm vận mà Mỹ áp đặt với Cuba từ năm 1960 của thế kỷ trước. Giữa hai nước hiện vẫn còn những khác biệt lớn trong các lĩnh vực như hệ thống chính trị, dân chủ, nhân quyền, áp dụng và diễn giải luật pháp quốc tế. Trong khi ông Obama khẳng định Mỹ không có ý định thay đổi chế độ tại Cuba, thì Ngoại trưởng Mỹ J. Kerry vẫn cảnh báo Mỹ sẽ không ngừng gây sức ép để tạo ra thay đổi chính trị ở Cuba.
Đi vào cụ thể với chuyến công du sắp tới của ông Obama đến Cuba. Dù nội dung chính là thúc đẩy hợp tác trên lĩnh vực thương mại để đẩy nhanh tiến trình bình thường hoá quan hệ giữa hai nước, nhưng ông Obama cũng sẽ đề cập đến vấn đề nhân quyền mà Mỹ cho là “còn vấn đề” ở Cuba.
Trong khi đó, Ngoại trưởng Cuba B. Rodriguez khẳng định Cuba sẽ không chấp nhận những đòi hỏi về vấn đề dân chủ và mở cửa kinh tế mà Mỹ nhiều lần đưa ra. Đúng là dù cả hai bên đều coi chuyến thăm của Tổng thống Obama là cơ hội để “giảng hòa”, nhưng hòa giải hoàn toàn với nhau không phải là điều dễ dàng ngay lập tức sau những năm dài đối địch.
