- Chuyên gia Mỹ: Bà Clinton đắc cử Tổng thống sẽ leo thang xung đột Syria
- Mỹ tuyên bố sẽ tiếp tục tấn công vào Yemen
- Gặp người sáng tạo vật phẩm lưu niệm tặng Tổng thống Obama
Ngư dân Philippines đã mất ngư trường truyền thống ở bãi cạn Scacborough từ khi Trung Quốc chiếm giữ nơi đây từ năm 2012
Việc chính quyền Tổng thống Rodrigo Duterte muốn thoát ly khỏi ảnh hưởng và quan hệ đồng minh gắn bó lâu đời với Mỹ, đồng thời thắt chặt quan hệ hợp tác với Trung Quốc đang khiến hàng trăm nghìn người Mỹ sinh sống làm ăn tại Philippines hoang mang, lo lắng.
Hãng tin Reuters khi phản ánh tâm trạng chung trên đã dẫn lời của ông Jack Walker, cựu trung sĩ thủy quân lục chiến Mỹ nghỉ hưu đã sống 5 năm ở Olongapo (Philippines), nói: “Nỗi lo sợ lớn nhất là một ngày ông ấy (Tổng thống Duterte) đột nhiên nói “tất cả mọi người Mỹ phải biến khỏi đây”.
Trước khi Tổng thống Duterte lên cầm quyền vào cuối tháng 6 năm nay, có lẽ không mấy ai có thể tưởng tượng được mối quan hệ đồng minh chí cốt giữa Philippines và Mỹ lại có thể bấp bênh như hiện nay. Mỹ sau khi mua lại Philippines từ Tây Ban Nha vào năm 1898 cũng như sau khi trao trả độc lập từ năm 1946 đến nay vẫn luôn là đồng minh thân cận bấc nhất của đảo quốc Đông Nam Á này.
Thế nhưng, tất cả như đã đảo lộn chỉ sau một đêm khi ông Duterte đắc cử Tổng thống và chính thức lên cầm quyền. Sau cú “mở màn” gặp Đại sứ Trung Quốc trước Đại sứ Mỹ phá vỡ thông lệ truyền thống của các Tổng thống đắc cử, những phát ngôn gây sốc của ông Duterte đã liên tục gây ra những sự cố và khủng hoảng trong mối quan hệ đồng minh lâu đời giữa Manila và Washington, trong đó nặng nề nhất là buông lời xúc phạm Tổng thống Mỹ Barack Obama và mới đây là tuyên bố “cắt đứt quan hệ” với Mỹ trong chuyến thăm Trung Quốc.
Bên cạnh lý do cá nhân ông Duterte không thiện cảm với Mỹ, chính quyền Tổng thống Duterte cũng đang trông đợi việc cải thiện mối quan hệ với Trung Quốc vốn xấu đi dưới chính quyền Tổng thống Benigno Aquino sẽ mang lại những lợi ích kinh tế lớn, điều mà Philippines đang rất cần.
Tuy nhiên, dù “miếng bánh” hợp tác kinh tế với Trung Quốc có béo bở đến đâu thì người Philippines và chính quyền của Tổng thống Duterte không thể ngoảnh mặt trước thực tế Bắc Kinh không chỉ cưỡng chiếm bãi cạn Scacborough, xua đuổi ngư dân Philippines khỏi ngư trường truyền thống bao đời nay, đồng thời đang “nhòm ngó” nhiều vùng biển thuộc chủ quyền của Philippines.
Trong khi đó, Mỹ luôn là đồng minh sát cánh bảo vệ Manila mà mới nhất là ngày 24-10 đã chuyển giao cho Philippines chiếc máy bay C-130 thứ hai nhằm giúp phát triển năng lực bảo vệ chủ quyền và an ninh hàng hải”, tăng cường khả năng hỗ trợ nhân đạo, cứu trợ thiên tai khẩn cấp, tình trạng thường xuyên xảy ra ở Philippines.
Thế nên mới có chuyện Phủ Tổng thống Philippines ngay ngày 23-10 đã tái khẳng định lập trường của Manila là không bỏ qua phán quyết của Tòa Trọng tài (PCA) ở The Hague (Hà Lan) trong vụ kiện Trung Quốc về vấn đề Biển Đông của Philippines. Sự “tròng trành” trong quan hệ với các “ông lớn” đang khiến nhiều người, trong đó có người Mỹ ở Philippines cảm thấy “chóng mặt”.
