- Cận cảnh container lá Khat cực độc tại Hải Phòng
- Vì sao lá Khat bị xếp vào nhóm ma túy cực kỳ nguy hiểm?
- Cận cảnh sản xuất và buôn bán lá Khat cho lãi "khủng" ở châu Phi
Hoạt động buôn bán lá Khat ở Awoday diễn ra sôi động vào ban đêm
Thời gian là… tiền ở Awoday
Hoạt động mua bán lá Khat diễn ra sôi động sau khi mặt trời lặn. “Ánh nắng mặt trời thiêu đốt lá Khat, vì vậy những chiếc xe tải chuyển hàng phải đi vào sáng sớm. Thời gian thực sự là tiền ở Awoday. Khat phải được tiêu thụ trong vòng 48 giờ sau khi thu hoạch, sau thời điểm đó, chất lượng chỉ ở mức tối thiểu. Đây là lĩnh vực kinh doanh có giá trị hàng triệu USD ở vùng cao nguyên phía Đông Ethiopia”, ông Jarra Teklay Yohannes (50 tuổi), người đứng đầu một trong những doanh nghiệp buôn bán lá Khat lớn nhất ở Awoday nói.
Lá Khat từ chợ Awoday được xuất khẩu đến quốc gia láng giềng như Djibouti, Somaliland hoặc chuyển đến tiêu thụ tại các thành phố khác của Ethiopia, trong đó có Thủ đô Addis Ababa, cách Awoday 500km về phía Tây. Ông Jarra tự hào là một trong sáu nhà xuất khẩu lá Khat thành công nhất với bảy xe tải chuyển hàng mỗi ngày đến Somaliland. Nhiều người cho rằng, chính phủ kiếm được nhiều tiền từ các doanh nghiệp bán lá Khat hơn so với các doanh nghiệp sản xuất nông sản khác. Tuy nhiên, con số thực tế không bao giờ được công bố vì một số quốc gia coi lá Khat là một loại ma túy. Ngày càng nhiều nông dân từ bỏ cà phê và các loại cây trồng để trồng Khat. Khoảng 70% đất nông nghiệp ở vùng Harari đã được sử dụng để trồng Khat.
Gia đình Chala Jemal là một trong số rất nhiều gia đình ở Ethiopia sống dựa vào lá Khat trong những thập kỷ qua. “Khat mang lại cho chúng tôi nguồn thu nhập ổn định. Chúng tôi thu hoạch lá Khat ba lần/năm, đôi khi là bốn hoặc năm lần/năm”, Chala nói với giọng đầy tự hào. Gia đình anh sở hữu khoảng 5 ha đất trồng Khat được truyền qua nhiều thế hệ. “Những đêm thu hoạch lá Khat là một phần ký ức tuổi thơ trong tôi. Thời gian yêu thích trong năm của tôi là mùa mưa, kéo dài từ tháng 6 đến tháng 9. Vào mùa mưa, Khat sẽ được bao quanh bởi các loại cây khác nhau. Vì vậy, chúng tôi phải chặt, tỉa các cây khác để tạo không gian sống cho Khat”, Chala nói.
Nhiều ảnh hưởng không tốt với sức khỏe
Lá Khat được bán với giá khoảng 20 Euro/kg nhưng có thể cao hơn tùy thuộc vào chất lượng sản phẩm. “Chúng tôi sử dụng thu nhập từ Khat để mua xe hơi hoặc đầu tư vào các lĩnh vực kinh doanh khác”, Chala vừa nói vừa chỉ vào một cành Khat. “Lá Khat giúp bạn giảm căng thẳng, mọi mệt mỏi, ưu phiền sẽ qua đi. Khi đó, bạn quên đi mọi thứ và cảm thấy cực kỳ hưng phấn”, Chala nói thêm. Ở Ethiopia, đặc biệt là khu vực xung quanh thành phố Harar, nhai lá Khat diễn ra phổ biến. “Đó là một phần văn hóa và cuộc sống của chúng tôi. Nếu muốn làm hòa với ai đó, hãy nhai lá Khat và trò chuyện. Đến một đám cưới hoặc bạn muốn hỏi cưới con tôi, hãy mang theo Khat”, Jarra nói. Người ta thường thấy những chàng trai trẻ ngồi bên lề đường, nhai những chiếc lá màu đỏ xanh.
Ở Ethiopia, người ta tiêu thụ trung bình khoảng 400 gram lá Khat mỗi ngày. Nhiều phụ nữ quan niệm rằng, nhai lá Khat giúp họ trở nên hấp dẫn hơn trong mắt đàn ông. Được biết, nhiều quốc gia cấm tiêu thụ lá Khat mặc dù không có biện pháp kiểm soát quốc tế nào được thực thi. Ephrem Engidawork, Giáo sư dược học tại trường Đại học Addis Ababa nói rằng, sử dụng lá Khat nguy hiểm và ảnh hưởng không tốt cho sức khỏe. “Khi nhai lá Khat trong thời gian dài ảnh hưởng không tốt tới hệ thống tim mạch. Nguy cơ nhồi máu cơ tim có thể xảy ra. Bên cạnh đó, dùng lá Khat có thể gây tâm thần phân liệt”, Giáo sư Ephrem Engidawork nói.
Lá Khat (hay còn gọi là Kat, Qat, Ghat hoặc Chat) là loại cây bụi được trồng, sử dụng và buôn bán tại nhiều nước châu Phi, vùng Nam Ả-Rập. Ở nhiều quốc gia châu Phi, người ta sử dụng lá Khat nhai như trầu, phơi khô, chế biến thành nước uống như uống cà phê. Lá Khat tạo cảm giác hưng phấn cho người dùng bởi có chứa chất cathinone - một chất kích thích giống ma túy tổng hợp amphetamine nhưng có tác dụng nhanh hơn, có mức độ nguy hiểm hơn ma túy đá gấp nhiều lần, độc hại hơn các loại ma túy thông thường 500 lần.
