- Phương Tây - Nga “đấu khẩu” tại Liên Hợp Quốc vì bạo lực ở Ukraine
- Ukraine - Ba Lan cùng nhau phát triển máy bay tuần tra mới
Văn kiện thỏa thuận cho vay do Tổng thống Ukraina Pyotr Poroshenko và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe ký kết ngày 6-6. Theo đó, Nhật Bản sẽ cấp cho Ukraina khoản tín dụng 1,1 tỷ USD để thực hiện dự án hiện đại hóa trạm thông khí Bortnychesky tại Kiev.
Hồi tháng 4 năm ngoái, các bên đã thảo luận chi tiết về sự giúp đỡ của Chính phủ Nhật Bản với dự án Trạm thông khí, nằm trong khuôn khổ chương trình hỗ trợ chính thức lên tới 110 tỷ yên Nhật (tương đương khoảng 1,1 tỷ USD) - như tin của RIA Novosti.
Được biết, quyết định triển khai khai vay này được ký kết nhân chuyến thăm Ukraine của Thủ tướng Nhật Bản vào ngày 5 tháng 6, trên đường ông Shinzo Abe sang Đức dự hội nghị thượng đỉnh G-7, tổ chức tại Đức vào ngày 7- 6, tại lâu đài Elmau ở Bavarian Alps, phía Nam Munich.
Đây là chuyến thăm đầu tiên trong lịch sử quan hệ song phương giữa Nhật Bản và Ukraine, được Kiev coi như một thắng lợi chính trị lớn, hứa hẹn các dự án đầu tư Nhật Bản, trong bối cảnh nền kinh tế nước này đang rất nguy ngập và quan hệ thương mại giữa hai nước hiện nay khá khiêm tốn.
Nhật Bản đang có quan hệ rất mật thiết với Mỹ, đặc biệt sau chuyến đi Mỹ của Thủ tướng Abe hồi đầu tháng 5, dẫn tới sự điều chỉnh mối quan hệ song phương về quân sự. Vì vậy, chuyến thăm Kiev của ông Abe như một động thái của Tokyo thể hiện sự đoàn kết với Hoa Kỳ trong vấn đề Ukraine.
Đầu tháng 2 vừa qua, Chính phủ Nhật Bản đã quyết định ký kết với Kiev thỏa thuận về thúc đẩy và bảo vệ đầu tư Nhật Bản, nhằm tăng dòng chảy vốn tư bản của Tokyo vào Ukraine - mà nước này coi là “thị trường đầy tiềm năng và hứa hẹn nhiều lợi ích to lớn hơn nữa”.
Ukraine giờ đang ngập trong nợ nần với các khoản vay có điều kiện của IMF
Trước đó, vào đầu tháng 1, Tokyo cũng tuyên bố sẽ cấp viện trợ kinh tế bổ sung cho Ukraine trị giá hơn 300 triệu USD, một phần sẽ được sử dụng để khôi phục lại khu vực phía Đông của đất nước. Ngoài ra, Nhật cũng sẽ cấp 1 tỷ yên để mua thiết bị y tế cho các bệnh viện của nước này.
Tuy nhiên, các chuyên gia kinh tế Nhật thì lại đánh giá khác. Cựu Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế chi nhánh Nhật Bản, cựu Thứ trưởng Tài chính Nhật Bản, chuyên viên Daisuke Kotegawa đưa ra cảnh báo về tình hình khủng hoảng ghê gớm đã làm sụp đổ nền kinh tế Ukraine và những nguy cơ tiềm ẩn của nó.
Trong báo cáo của chính trị gia kiêm chuyên viên kinh tế Ukraine nổi tiếng, cựu nghị sĩ Verkhovnaya Rada Natalia Vitrenko, GDP của Ukraine giảm 7% trong năm 2014. Tính đến thời điểm hiện nay, 35% các nhà máy Ukraine đã ngừng sản xuất, 25% doanh nghiệp bị mất thị trường, 10% công ty phá sản.
Theo ước tính của chuyên gia kinh tế học người Mỹ Steve Hanke, dữ liệu mà chính quyền Kiev chính thức công bố về lạm phát hàng năm là 35% hoàn toàn không phù hợp với thực trạng kinh tế nước này. Trên thực tế, mức tăng giá ở Ukraine trong năm lên tới 272%, cao nhất trên thế giới.
Ngay cả Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko thừa nhận rằng những cam kết tài chính hiện nay là không đủ để giúp nước này khôi phục lại nền kinh tế. Hiện nay, Ukraine cần tới 40 tỷ USD hỗ trợ tài chính từ IMF và WB để tránh xảy ra thảm trạng sụp đổ nền kinh tế.
Hầu hết các chuyên gia nhận định là thỏa thuận cho vay Nhật-Ukraine mang ý nghĩa chính trị nhiều hơn là kinh tế. Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Nhật Bản Valery Kistanov cho rằng, Tokyo đầu tư cho Kiev để tránh làm tổn thất quan hệ với “người anh cả” Mỹ, bất chấp thực tế là đầu tư vào Ukraine như “gió vào nhà trống”.
