Bài điều tra gây sốc

(ANTĐ) - Chỉ trước khi ông Hamid Karzai tuyên bố nhậm chức Tổng thống với cam kết đẩy mạnh chống tham nhũng có một ngày, tờ nhật báo uy tín hàng đầu nước Mỹ đã đăng bài điều tra gây sốc: Một Bộ trưởng trong tân chính quyền Afghanistan nhận hối lộ hàng chục triệu USD.

Người dân Afghanistan đang là nạn nhân của tham nhũng tràn lan

Nhật báo “Bưu điện Washington” của Mỹ ra ngày 18-11 cáo buộc, một bộ trưởng trong tân chính quyền của Tổng thống Karzai đã nhận hối lộ 30 triệu USD để đổi lấy việc cấp phép cho một công ty nước ngoài thực hiện dự án cực lớn. Bộ trưởng này, theo tờ “Bưu điện Washington”, chính là ông Mohammad Ibrahim Adel, Bộ trưởng Bộ Khai thác khoáng sản Afghanistan.

Tờ báo trên dẫn lời một quan chức Mỹ giấu tên cho rằng khoản tiền 30 triệu USD đã được chuyển tới Bộ trưởng Bộ Khai thác khoáng sản Ibrahim Adel. Việc chuyển giao tiền diễn ra tại Dubai (Các tiểu Vương quốc Arab thống nhất) vào khoảng tháng 12-2007.

Đây cũng chính là thời điểm Tập đoàn luyện kim Trung Quốc China Metallurgic Group Corp (MCC) nhận được hợp đồng trị giá 2,9 tỷ USD khai thác mỏ đồng Aynak ở tỉnh Logar thuộc miền Đông Afghanistan. Aynak là một trong những mỏ đồng lớn nhất thế giới với trữ lượng ước tính hơn 11 triệu tấn và có giá trị tương đương 88 tỷ USD. Đích thân ông Ibrahim Adel từng nói với hãng tin AFP cách đây một năm rằng Afghanistan sẽ thu được 400 triệu USD/năm dưới dạng thuế và các phí khác khi khai thác mỏ đồng Aynak.

Ngay sau khi có cáo buộc trên tờ “Bưu điện Washington”, ông Ibrahim Adel đã kịch liệt phản đối và cho rằng không nhận bất cứ khoản hoa hồng nào trong suốt 3 năm làm bộ trưởng vừa qua. Ông Ibrahim Adel còn cho biết khoản hoa hồng 808 triệu USD mà MCC trả cho Chính phủ Afghanistan là lớn nhất so với các công ty nước ngoài khác muốn khai thác mỏ Aynak.

Việc ông Ibrahim Adel có nhận hối lộ 30 triệu USD hay không còn chờ hạ hồi phân giải. Tuy nhiên, cáo buộc trên tờ nhật báo “Bưu điện Washington” được xem như cú tát vỗ mặt vào tân chính phủ của Tổng thống Karzai vốn đang cố gắng giành lại lòng tin bị xói mòn lâu nay do tình trạng tham nhũng nghiêm trọng ở nước này.

Nạn tham nhũng tại Afghanistan, theo đánh giá trong  Báo cáo năm 2009 của Tổ chức Minh bạch Quốc tế công bố ngày 17-11, là “có mặt khắp nơi”. Vì thế, Tổ chức Minh bạch Quốc tế xếp Afghanistan vào một trong 3 quốc gia đứng chót bảng những quốc gia có nạn tham nhũng trầm trọng nhất thế giới.

Theo ước tính, chỉ có 20% trong tổng số 32 tỷ USD được cộng đồng quốc tế tài trợ cho Afghanistan từ năm 2002 được đưa vào ngân sách của Chính phủ nước này. Nạn tham nhũng tràn lan trong các cơ quan Chính phủ và chính quyền Afghanistan nhức nhối tới mức Mỹ buộc phải lên tiếng chỉ trích công khai.

Dù chẳng muốn “vạch áo cho người xem lưng” song cả Tổng thống Barack Obama  và Ngoại trưởng Hillarry đều đòi ông Karzai phải thật sự mạnh chống tham nhũng. Chính quyền Obama cảnh báo sẽ cắt viện trợ nếu thực trạng này không được giải quyết.

Hoàng Tuấn