Ai đã đầu độc cựu Đại tá KGB Oleg Antonovich Gordievsky?
(ANTĐ) - Mặc dù bị đầu độc từ ngày 2-11-2007 và được tờ The Mail on Sunday tái đề cập hôm 6-4-2008, nhưng cho đến nay cơ quan điều tra Anh vẫn chưa đưa ra kết luận cuối cùng đối với vụ án của cựu Đại tá KGB Oleg Antonovich Gordievsky, người từng được Nữ hoàng Anh Elizabeth II phong tước hiệu “Kỵ sỹ thánh George” bởi nhiều nguyên nhân khác nhau.
 |
Câu hỏi không lời giải
Cơ quan chức năng Anh không những tiếp tục điều tra vụ đầu độc, mà còn tăng cường bảo vệ điệp viên 2 mang Oleg Antonovich Gordievsky cho dù ông ta không còn giá trị sử dụng và khai thác. Theo nguồn tin từ Văn phòng cảnh sát hạt Surrey, phía Tây Nam thủ đô London thì Oleg Antonovich Gordievsky đã bị một cựu nhân viên tình báo Nga đầu độc khi người này đến chơi nhà ông hôm 2-11-2007.
Thông tin này được đại diện Văn phòng cảnh sát Surrey thừa nhận - Cảnh sát đang tiếp tục điều tra theo những cáo buộc do ông Oleg Antonovich Gordievsky đưa ra sau khi bị đưa đến bệnh viện ở thị trấn Guildford điều trị. Oleg Antonovich Gordievsky nhấn mạnh, nếu không bị đầu độc thì tại sao ông phải nằm điều trị tới 2 tuần với bệnh án vẫn còn lưu tại bệnh viện. Cựu Đại tá KGB cho rằng, ông là nạn nhân tiếp theo của cựu Trung tá KGB Alexander Litvinenko, người bị đầu độc chết hồi tháng 11-2006.
Giới truyền thông Anh cho rằng, ông Alexander Litvinenko đã bị ám sát bằng chất phóng xạ tại London vì làm việc cho MI6. Tờ The Daily Mail cho biết, ông Alexander Litvinenko được MI6 trả khoảng 2.000 bảng Anh/tháng cho những thông tin đã cung cấp.
Và người trực tiếp tuyển mộ Alexander Livitnenko làm việc cho MI6 là đương kim Giám đốc MI6 John Scarlett, người từng có thời gian hoạt động tại Moskva. Tuy được MI6 đánh giá cao, trả lương hậu hĩnh và trọng vọng, nhưng ông Oleg Antonovich Gordievsky luôn phải sống trong nỗi sợ hãi không tên cho dù tên tuổi cũng như địa chỉ của cựu Đại tá KGB luôn là bí mật quốc gia.
Được biết, sau vụ bị đầu độc hôm 2-11-2007 (bị bất tỉnh tới 34 giờ) nên hiện ông Oleg Antonovich Gordievsky vẫn bị liệt một phần cơ thể. Trong khi cơ quan chức năng và giới truyền thông Anh cho rằng, ông Oleg Antonovich Gordievsky bị đầu độc, thì cũng có người lại có cách nhìn khác. Theo đó, cựu Đại tá KGB đã cố tình tạo ra sự cố này để gây áp lực với nhà chức trách bởi ông không thỏa mãn với những gì đang được hưởng. Thậm chí một số chế độ được hưởng theo thỏa thuận trước đây đã bị cắt vì lý do “không rõ nguyên nhân”…
Điệp viên 2 mang
Sinh ra (10-10-1938) tại Moskva, Nga, được đào tạo cơ bản và khá thông minh nên ông Oleg Antonovich Gordievsky nhanh chóng thành đạt. Sau khi tốt nghiệp Học viện Quan hệ quốc tế Moskva và công tác 2 năm ở Đông Đức, Oleg Antonovich Gordievsky nhanh chóng được tuyển vào làm việc tại KGB từ đầu thập niên 1960.
Cho đến nay người ta vẫn còn tranh cãi thời gian Oleg Antonovich Gordievsky phản bội bởi có người cho rằng, ông ta đã làm việc cho MI6 ngay từ khi được cử sang hoạt động tại Copenhagen, Đan Mạch hồi giữa thập niên 1960. Nhưng có tài liệu lại nói, Oleg Antonovich Gordievsky bắt đầu bị MI6 tuyển mộ sau khi được cử sang hoạt động tại London, Anh.
Tuy nhiên, mọi người lại thiên về giả thiết cho rằng, Oleg Antonovich Gordievsky đã hoạt động 2 mang ngay từ khi công tác tại Đan Mạch. Giới chuyên môn chỉ rõ, trong thời gian hoạt động tại Copenhagen, Oleg Antonovich Gordievsky đã “nhất cử lưỡng tiện” - một lúc thông tin cho cả KGB và MI6 nên được 2 cơ quan tình báo trọng dụng bởi những tin tức báo về đều có giá trị.
MI6 đánh giá cao những thông tin do Oleg Antonovich Gordievsky cung cấp bởi họ đã giúp MI5 “phơi áo” 25 tình báo viên của Liên Xô (cũ) hoạt động tại Anh. Ngoài ra, với tư cách phụ trách mạng lưới tình báo tại London cùng vai bình phong Tham tán tại Đại sứ quán Liên Xô năm 1982 nên Oleg Antonovich Gordievsky có rất nhiều điều kiện để tiếp cận với những thông tin tuyệt mật. Trong số một loạt tin tức đã cung cấp cho MI6, có 2 thông tin được đánh giá cao và nhờ đó mà Oleg Antonovich Gordievsky được họ tiến hành giải cứu khỏi Liên Xô sau này.
Nếu không có tin tức của Oleg Antonovich Gordievsky thì Liên Xô và NATO rất có thể đã xảy ra một cuộc chiến hạt nhân. Khi đó Liên Xô đã báo động lực lượng hạt nhân chiến lược và các đơn vị không quân đóng ở Đông Đức, Ba Lan ngay sau khi NATO tiến hành diễn tập quân sự (Able Archer 83 từ 2-11 đến 11-11-1983). Sở dĩ như vậy vì Moskva nhận định, NATO sẽ lợi dụng cuộc diễn tập để đánh đòn phủ đầu. Giới quân sự cho rằng, tình hình tại châu Âu khi đó căng thẳng giống như cuộc khủng hoảng tên lửa hạt nhân Cuba năm 1962.
Cũng nhờ thông tin của Oleg Antonovich Gordievsky nên Anh và NATO không hề bất ngờ trước việc ông Mikhail Gorbachev trở thành Tổng bí thư và Tổng thống Liên Xô. Chính vì được chuẩn bị từ rất sớm nên Anh và NATO đã hoạch định khá kỹ bước đi với ông chủ điện Kremli sau này và thực tế đã chứng minh tin tức của Oleg Antonovich Gordievsky giá trị tới mức nào. Trong khi mọi việc đang diễn ra thuận chiều thì Oleg Antonovich Gordievsky bị triệu về nước gấp. Sau khi Oleg Antonovich Gordievsky bị thẩm vấn và giam lỏng ở Moskva, cơ quan chức năng Anh mới phân tích, theo đó hành tung của cựu Đại tá KGB bị lộ do những thông tin của điệp viên Aldrich Ames cung cấp.
Vì không có bằng chứng xác đáng, nên tháng 6-1985 Oleg Antonovich Gordievsky lại được trả tự do. Mặc dù biết đang bị giám sát, nhưng Oleg Antonovich Gordievsky vẫn liên lạc thành công với MI6 và một kế hoạch giải cứu đã được tiến hành. Sau khi đào tẩu sang Anh được 6 năm, Oleg Antonovich Gordievsky lại thành công trong việc đoàn tụ cùng vợ và 2 con khi bố trí để họ đi nghỉ tại Azerbaijan.
Lê Cao Sơn
(Tổng hợp)
