- Nguy cơ tái phát "đại dịch thế kỷ"
- Người nước ngoài bán dâm, mại dâm nam đang tăng
- Nâng cao nhận thức về phòng, chống HIV/AIDS
Xét nghiệm miễn phí HIV tại cộng đồng
Nhiều người nhiễm bệnh mà không biết
Cục phòng chống HIV/AIDS - Bộ Y tế cho biết, dù số người nhiễm HIV mới tại nước ta đã có xu hướng giảm liên tục trong gần chục năm trở lại đây song Việt Nam vẫn đang là quốc gia có số người nhiễm HIV cao thứ 5 trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Chỉ tính riêng từ đầu năm 2016 đến nay, ước tính cả nước có khoảng 10.000 người nhiễm mới HIV được phát hiện. So với các năm trước, tỷ lệ nhiễm mới có xu hướng giảm nhưng mức độ giảm không đáng kể so với năm 2015, nhất là tại một số tỉnh đã có dịch lâu năm thì tỷ lệ nhiễm mới lại có xu hướng tăng lên.
Đặc biệt, mô hình dịch HIV/AIDS tại Việt Nam đang có sự thay đổi từ lây truyền chủ yếu qua đường máu (tiêm chích ma túy) sang quan hệ tình dục không an toàn. Những người nhiễm mới HIV trong giai đoạn hiện nay không còn tập trung trong nhóm có hành vi nguy cơ cao như trước đây, mà sự lây nhiễm HIV đã và đang xảy ra trong nhóm những người dễ bị tổn thương như vợ, bạn tình của người nhiễm HIV, người tiêm chích ma túy. Điều này khiến cho việc phát hiện sớm ca nhiễm mới HIV trong cộng đồng trở nên khó khăn hơn nhiều bởi đa số người nhiễm mới trong giai đoạn đầu thường không có biểu hiện gì ra bên ngoài.
GS.TS Nguyễn Thanh Long, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, vì lý do trên nên “Tháng hành động Quốc gia phòng, chống HIV/AIDS” năm 2016 và Ngày Thế giới phòng, chống HIV/AIDS (ngày 1-12) năm nay, Việt Nam tiếp tục đưa ra mục tiêu 90-90-90.
Cụ thể, hướng tới năm 2020 có 90% số người nhiễm HIV biết được tình trạng của mình; 90% số người đã chẩn đoán nhiễm HIV được điều trị bằng thuốc kháng virus (ARV) và 90% số người được điều trị bằng ARV kiểm soát được tải lượng virus ở mức thấp.
Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long nhấn mạnh, mục tiêu đầu tiên rất quan trọng, bởi nếu một người nhiễm HIV mà không biết thì có thể vô tình làm lây truyền cho người thân và cho người khác trong cộng đồng. Hơn nữa sẽ không thể tiếp cận và cung cấp được các dịch vụ phòng, chống HIV/AIDS cho họ.
Hỗ trợ “phao cứu sinh” cho người nhiễm HIV
Một điểm hết sức đáng chú ý khác về diễn biến dịch HIV/AIDS tại nước ta hiện nay là dù số người nhiễm HIV/AIDS còn sống trong cộng đồng khá cao nhưng tỷ lệ người nhiễm có thẻ bảo hiểm y tế (BHYT) lại rất thấp khiến cho việc tiếp cận điều trị của người bệnh hết sức khó khăn.
Theo TS. Dương Thúy Anh, Cục Phòng, chống HIV/AIDS, hiện nay tỷ lệ người nhiễm HIV có thẻ BHYT bình quân ở nước ta mới chỉ đạt khoảng 40%, bằng 1/2 tỷ lệ người dân cả nước có thẻ BHYT. Nguyên nhân chủ yếu là do điều kiện kinh tế của đa số người nhiễm HIV rất khó khăn, nhiều người sống lang thang, không có nơi cư trú ổn định nên không được hưởng các chính sách hỗ trợ BHYT của nhà nước, nhất là vẫn có nhiều người nhiễm bệnh lo sợ bị kỳ thị, phân biệt đối xử nếu tham gia BHYT...
Trước thực trạng trên, ngày 27-11 vừa qua, Bộ Y tế đã tổ chức triển khai Quyết định số 2188/QĐ-TTg ngày 15-11-2016 của Thủ tướng Chính phủ quy định việc thanh toán thuốc kháng virus HIV được mua sắm tập trung cấp quốc gia sử dụng nguồn quỹ khám, chữa bệnh BHYT và hỗ trợ người sử dụng thuốc kháng virus HIV.
Theo đó, dự kiến từ tháng 6-2017, bắt đầu thực hiện chi trả thuốc ARV từ nguồn BHYT chiếm khoảng 15% số người bệnh và tăng dần trong những năm tiếp theo, phấn đấu đạt 70% số người bệnh điều trị HIV/AIDS được thanh toán qua BHYT vào năm 2020. Đây là chủ trương quan trọng nhằm ứng phó kịp thời để duy trì và tăng số người nhiễm HIV được điều trị, chăm sóc sau khi hết các nguồn tài trợ quốc tế, hay có thể nói là “chiếc phao cứu sinh” nhằm tạo điều kiện cho người nhiễm HIV được tiếp cận khám, chữa bệnh bằng thẻ BHYT.
