- Sử dụng đúng cách các loại thuốc giảm đau, hạ sốt
- Lưu ý khi dùng thuốc hạ sốt cho trẻ để tránh nguy hiểm
- Không lạm dụng thuốc hạ sốt
 |
Khi sử dụng thuốc hạ sốt phải tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng và tần suất dùng thuốc trong ngày theo hướng dẫn |
Khi nào cần sử dụng thuốc hạ sốt?
Nếu nhiệt độ cơ thể của trẻ trên 38,5°C và trẻ cảm thấy mệt mỏi, khó chịu, hoặc có các triệu chứng khác như đau đầu, ớn lạnh, cha mẹ có thể dùng thuốc hạ sốt để giảm nhiệt độ và giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn. Trong khi hầu hết các cơn sốt ở trẻ em đều tự giới hạn và khỏi mà không có biến chứng, cha mẹ nên đưa trẻ đi khám nếu trẻ có các biểu hiện sau: Sốt cao hoặc sốt dai dẳng kéo dài hơn 3 ngày; Các triệu chứng nghiêm trọng như khó thở, lờ đờ, cáu kỉnh hoặc co giật; Các dấu hiệu mất nước, bao gồm giảm đi tiểu, khô miệng hoặc mắt trũng sâu; Nôn liên tục, đau đầu dữ dội hoặc phát ban không rõ nguyên nhân kèm theo sốt.
Cách chọn thuốc hạ sốt an toàn và hiệu quả
Paracetamol và ibuprofen là 2 loại thuốc hạ sốt được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyên dùng. Dạng bào chế đường uống là lựa chọn hàng đầu để hạ sốt cho trẻ. Trong trường hợp trẻ khó nuốt, nôn mửa, khó chịu… mới nên dùng thuốc đặt hậu môn. Cả paracetamol và ibuprofen đều có hiệu quả nhưng mỗi loại có những đặc điểm riêng.
Paracetamol tương đối an toàn, không gây kích ứng hoặc chảy máu đường tiêu hóa, không ảnh hưởng đến chức năng tiểu cầu, không gây độc cho thận, không gây mất bạch cầu hạt nhưng dùng quá liều có thể gây độc cho gan. Thuốc được WHO khuyến cáo là thuốc hạ sốt được lựa chọn hàng đầu cho trẻ sơ sinh và trẻ em trên 2 tháng tuổi bị sốt cao. Liều lượng là 10 đến 15mg cho mỗi kg trọng lượng cơ thể, cứ sau 4 đến 6 giờ.
Ibuprofen thích hợp cho trẻ trên 6 tháng tuổi với liều 5 đến 10mg cho mỗi kg trọng lượng cơ thể, cứ sau 6 đến 8 giờ. Paracetamol và ibuprofen đều có thể đáp ứng nhu cầu của trẻ bị sốt khác nhau ở nhiều khía cạnh khác nhau, nhưng khi trẻ sốt chỉ sử dụng một loại thuốc để kiểm soát nhiệt độ cơ thể, không nên sử dụng xen kẽ paracetamol và ibuprofen hoặc kết hợp cả hai loại thuốc này với nhau sẽ làm tăng nguy cơ phản ứng có hại của thuốc.
Các bước sử dụng thuốc hạ sốt đúng cách
Khi sử dụng thuốc phải tuân thủ nghiêm ngặt liều lượng và tần suất dùng thuốc trong ngày theo hướng dẫn, không tự ý tăng liều lượng để tăng hiệu quả của thuốc. Đối với thuốc hạ sốt dạng hỗn dịch, hầu hết hoạt chất chìm xuống đáy chai ở trạng thái tĩnh, cần lắc nhiều lần trước khi sử dụng để trộn đều thuốc. Khi nhiệt độ cơ thể hạ thường kèm theo tình trạng ra nhiều mồ hôi, nên cha mẹ cũng cần chú ý bổ sung nước và điện giải cho trẻ kịp thời. Trẻ uống nhiều nước ấm cũng thúc đẩy nhanh quá trình phục hồi thể chất.
Cần chú ý theo dõi chặt chẽ tình trạng sức khỏe của trẻ. Nếu xuất hiện các dấu hiệu: Sốt cao trên 39,5 độ C; trẻ không uống được nước hoặc bị co giật; trẻ lơ mơ, buồn ngủ, ngủ li bì hoặc khó đánh thức; trẻ thở rít thanh quản; thở gấp và xuất hiện vết lõm ở phần dưới thành ngực... cần đưa trẻ đi khám ngay. Tóm lại, nếu trẻ bị sốt, điều quan trọng là phải tìm ra nguyên nhân gây sốt và điều trị triệu chứng sốt khi cần thiết. Nếu cơn sốt xảy ra liên tục trong hơn 2 ngày hoặc xuất hiện những tình trạng vừa nêu trên, cha mẹ cần đưa trẻ đi khám.
Những sai lầm khi hạ sốt cho trẻ
Chườm lạnh để hạ sốt: Không khuyến khích hạ sốt cho bé bằng cách chườm lạnh. Biện pháp này có thể khiến lỗ chân lông co lại, thân nhiệt không thể thoát ra ngoài. Ngoài ra, chườm đá còn dễ khiến bé bị bỏng lạnh. Vì vậy, thay vì chườm lạnh, nên chườm ấm cho trẻ bằng cách dùng khăn nhúng vào nước ấm (37 - 40 độ C), vắt bớt nước rồi đắp khăn vào nách, bẹn, cổ, trán để giúp cơ thể bé thoát nhiệt nhanh.
Đắp chăn, ủ ấm cho bé khi sốt cao: Khi sốt quá cao sẽ gây ra tình trạng rét run, chân tay lạnh ngắt. Khi thấy con kêu lạnh, nhiều bà mẹ đắp chăn, ủ ấm cho bé nhưng điều này lại cực kỳ nguy hiểm bởi cảm giác rét run này là do hiện tượng co mạch ngoại vi. Trong khi nhiệt độ bên trong người vẫn có thể lên đến 40 - 41 độ C. Vì vậy, ủ ấm cho bé khi sốt cao khiến thân nhiệt không thể thoát ra ngoài, thúc đẩy nhiệt độ cơ thể lên cao và khi đến đỉnh điểm, trẻ sẽ bị co giật và tím tái.
Không kiểm tra nhiệt độ bằng nhiệt kế: Nhiều phụ huynh chủ quan không dùng nhiệt kế kiểm tra nhiệt độ của bé. Thay vào đó, mẹ thường dùng tay áp lên trán để kiểm tra nhiệt độ và cho con uống thuốc hạ sốt ngay khi thấy bé nóng hơn bình thường và quấy khóc. Điều này gây ra nhiều nguy hại cho bé vì nguy cơ tác dụng phụ của thuốc có thể xảy ra với bé (nếu có).
Hạ sốt nhanh bằng cách kết hợp nhiều loại thuốc hạ sốt: Tâm lý chung của các bậc phụ huynh là phải tìm cách hạ sốt nhanh nhất cho con nên thường kết hợp nhiều loại thuốc hạ sốt với nhau hoặc vừa đặt thuốc ở hậu môn vừa uống thuốc, lau người, dán miếng hạ sốt… Tuy nhiên, việc thúc hạ sốt nhanh cho bé là một sai lầm bởi khi thân nhiệt hạ xuống quá nhanh lại có thể gây ra nguy hiểm cho bé. Chưa kể việc dùng thuốc quá liều còn dẫn đến ngộ độc thuốc, rất nguy hiểm.
