Chuồng trâu ở sát bên nhà.
Sáng 21/4/2012, theo chân người dân địa phương, chúng tôi đến thôn Huy Long, xã Ba Điền, huyện Ba Tơ, Quảng Ngãi - nơi có 28 ca mắc "bệnh lạ". Điều đầu tiên đập vào mắt chúng tôi là vấn đề vệ sinh môi trường ở đây không được đảm bảo. Theo phong tục của đồng bào Hre thì mỗi nhà đều có một chuồng trâu nằm sát ngay bên cạnh, thậm chí được bố trí trước sân nhà. Nghề chính của đồng bào nơi đây là làm lúa nước, vì vậy việc nuôi trâu, bò để lấy phân là điều rất cần thiết đối với họ. Tuy nhiên với cách lấy phân không khoa học, ăn, ở không hợp vệ sinh đã dẫn đến ô nhiễm môi trường trầm trọng.
Chuồng trâu bẩn thỉu nằm ngay sát nhà
Để cận cảnh người bị mắc "bệnh lạ" mà các phương tiện thông đại chúng thường xuyên phản ánh trong nhiều ngày qua, chúng tôi đến thôn Làng Rêu tìm gặp Phạm Văn Trách (16 tuổi). Khi chúng tôi đến cũng là lúc Trách đang ăn cơm trưa, trên thân thể anh đầy vết lở loét. Thức ăn bị ruồi bám dày đặc. Qua quan sát, chúng tôi bắt gặp ngay chuồng trâu nằm ngay sát nơi ăn cơm. Phân, ruồi, lằn xanh và các loại con trùng khác đu bám khắp ngôi nhà sàn trông rất kinh khủng.
Cán bộ chiến sĩ Công an huyện Ba Tơ thăm anh Phạm Văn Trách
Anh Nguyễn Văn Đây - Người dân địa phương cho biết: Đa số đồng bào ở đây là uống nước suối, đi làm, hoặc sau bữa ăn hàng ngày họ không cần đun nước mà chỉ cần xuống suối múc nước lên để uống. Dưới ngôi nhà của anh Trách có một con suối chảy qua, con suối này vừa dùng để giặt đồ, vừa để ăn, uống...
Rời nhà anh Trách, chúng tôi quay trở lại thôn Huy Long và tình cờ gặp được vợ chồng anh Phạm Văn Về và Phạm Thị Vui vừa mới xuất viện từ Quy Nhơn về . Cách đây hơn 1 tháng, đứa con trai 15 tuổi của vợ chồng anh chị đã tử vong vì "bệnh lạ". Sau khi con tử vong, vợ chồng chị Vui phát hiện mình có biểu hiện mắc bệnh, nên đã đi bệnh viện điều trị. Qua trình điều trị tại Bệnh viện Da liễu Trung ương Quy Hòa (Bình Định) "bệnh lạ" của anh chị đã được chữa khỏi. Chị Vui cho hay: Giờ anh và chị đã khỏe, vì lúc trước con chị bị bệnh nhưng không đưa đi bệnh viện sớm, để lâu quá bệnh ngày càng nặng hơn, nên cháu đã tử vong...
Theo thống kê mới nhất của Ban Tuyên giáo - Huyện ủy Ba Tơ thì đến nay trên địa bàn huyện (gồm các xã Ba Điền, Ba Ngạc, Ba Tô, Ba Xa và Ba Vinh) đã có 172 ca bị mắc "bệnh lạ", trong đó 19 người bị tử vong (đều ở xã Ba Điền). Cũng theo thống kê, ở thôn Làng Rêu, xã Ba Điền có tỷ lệ ca mắc bệnh cao nhất (89/172 ca).
UBND huyện Ba Tơ cũng đã có văn bản đề nghị Trung tâm nhiệt đới Việt - Nga; Cục Quân y, Bộ Quốc phòng và Bộ Tư lệnh Hóa học thuộc Bộ Quốc phòng nghiên cứu tìm căn nguyên "bệnh lạ".
Tổng vệ sinh "lãnh địa bệnh lạ".
Trước sự phức tạp "bệnh lạ", lãnh đạo Công an huyện Ba Tơ cùng huyện Đoàn huyện Ba Tơ triển khai 100 đoàn viên thanh niên đến dọn vệ sinh tại 4 thôn Làng Rêu, Huy Long, Làng Tương và Gò Nghênh, xã Ba Điền (Ba Tơ). Thu gom rác thải sinh hoạt, quét dọn phân trâu, phân bò từ khắp các ngã đường và tại nhà dân. Trung tâm y tế huyện Ba Tơ phun thuốc diệt khuẩn tại các nhà ở của bà con, tường rào và chuồng trâu...
Lực lượng đoàn viên dọn vệ sinh "lãnh địa bệnh lạ"
Trung tâm y tế phun thuốc diệt khuẩn
Anh Phạm Văn Oa - Phó Bí thư xã Ba Điền cho biết: Lực lượng thanh niên Công an và đoàn viên các cơ sở ở huyện Ba Tơ đã đến thăm hỏi, tổng vệ sinh đã phần nào giải tỏa tâm lý hoang mang trong bà con. Những ngày qua, nhiều thôn ở xã tự rào cửa làng để cúng bái, đây là phong tục lâu đời của bà con, cúng bái là để cầu cho cuộc sống khỏe mạnh, tốt tươi chứ không phải cúng để trị bệnh, mặc khác việc rào cổng làng chỉ trong thời gian 1 ngày, chứ không kéo dài, không ảnh hưởng đến việc tiếp xúc của nhân dân.
Trong hai ngày 21 và 22/4, không khí dọn vệ sinh và giao lưu giữa thanh niên với bà con ở xã Ba Điền đã làm vơi đi căng thẳng về căn "bệnh lạ". Trung úy Huỳnh Thị Thảo - Bí thư đoàn thanh niên Công an huyện Ba Tơ cho biết: Thời gian tới chúng tôi tiếp tục tham mưu cho lãnh đạo Công an huyện triển khai lực lượng về xã Ba Điền để giúp bà con, đặc biệt là người bị bệnh dọn vệ sinh, tăng gia sản xuất. Đồng thời tổ chức tuyên truyền pháp luật lồng ghép với công tác kêu gọi bảo vệ môi trường...
Để chia sẻ, động viên cho những hộ dân có người bị tử vong vì "bệnh lạ", UBND huyện Ba Tơ đã trích kinh phí hỗ trợ mỗi hộ 4,5 triệu đồng, Công an huyện Ba Tơ cùng Công ty TNHH Ngọc Nhân đã quyên góp ủng hộ và tặng quà cho các gia đình có người bị tử vong ở thôn Huy Long.
Những hoạt động xã hội mang nhiều ý nghĩa thiết thực của đoàn viên thanh niên đã tạo sự gần gũi gắn bó với bà con, đặc biệt là đã giải tỏa phần nào tâm lý hoang mang của bà con trong nhiều ngày qua, giúp họ an tâm lao động, sản xuất.
