Tàu cao tốc chở khách chỉ được sử dụng không quá 25 năm?
Tàu cao tốc lắp giám sát hành trình ô tô
Đến nay, người dân cả nước vẫn chưa quên vụ chìm tàu cao tốc tại Cần Giờ - TP.HCM làm 9 người chết vào đầu tháng 8-2013 vừa qua. Ông Nguyễn Nhật, Cục trưởng Cục Hàng hải cho biết, hiện tại, vụ việc đã được chuyển sang cơ quan điều tra. Ngay sau vụ việc này, Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng đã giao các Cục, Vụ liên quan của Bộ thanh kiểm tra hoạt động của tàu cánh ngầm trên địa bàn một số tỉnh, thành như TP Hồ Chí Minh, Bà Rịa- Vũng Tàu… Ông Nguyễn Văn Thuấn – Vụ trưởng Vụ ATGT báo cáo: “Qua kiểm tra hoạt động tàu cao tốc tại TP.HCM và Bà Rịa – Vũng Tàu, đoàn kiểm tra phát hiện trên tuyến có 7 điểm đen, thiết bị giám sát hành trình không đảm bảo vì lắp thiết bị của ô tô, không có bản đồ số của tuyến đường sông. Khi kiểm tra, phương tiện ở dưới sông nhưng thiết bị hiển thị ở trên cạn…”.
Thống kê của Cục Hàng hải về sự cố, tai nạn các tàu cao tốc chở khách tại 13 tỉnh, thành cho thấy, trong 5 năm qua (từ 2007 đến tháng 6-2012) đã ghi nhận tổng số 25 vụ tai nạn trên đường thủy nội địa, làm chết 12 người, bị thương 33 người, chìm 1 phương tiện. Còn theo ông Nguyễn Văn Thuấn, tàu cao tốc cánh ngầm chạy chủ yếu từ TP.HCM - Vũng Tàu và Hải Phòng - Cát Bà. Riêng tàu cánh ngầm tuyến TP.HCM - Vũng Tàu vận chuyển hàng triệu khách/năm. Trong tháng 8-2013, thống kê cả nước xảy ra khoảng 20 sự cố với tàu cánh ngầm, chủ yếu tập trung vào các tàu cánh ngầm một động cơ.
Nhiều tàu quá “già”
Theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, tổng số tàu cao tốc chở khách hoạt động trên đường thủy nội địa cả nước hiện có 335 chiếc. Trong đó, 282 chiếc đang hoạt động, 53 chiếc hết hạn hoạt động hoặc đang chờ sửa chữa. Tuổi bình quân của toàn bộ đội tàu là 7 tuổi, chiếm phần lớn (đến 44%) là tàu từ 1-5 tuổi. Tuy nhiên, hiện có 11 chiếc trên 20 tuổi, 1 chiếc từ 25-30 tuổi và 1 chiếc từ 30-35 tuổi. Ngoài ra, tàu cao tốc chở khách hoạt động trên biển hiện có 26 chiếc với độ tuổi bình quân là 9,27 tuổi, trong đó 1 chiếc có độ tuổi từ 20-25 năm.
Trước thực trạng trên, Bộ GTVT đang chủ trì xây dựng Dự thảo Nghị định quy định về niên hạn sử dụng phương tiện thủy cao tốc chở khách tại Việt Nam. Theo đó, Bộ GTVT đưa ra 2 phương án. Thứ nhất, niên hạn sử dụng của phương tiện thủy cao tốc chở khách không quá 25 năm. Bộ GTVT đánh giá, nếu áp dụng theo phương án này thì không ảnh hưởng đến vận tải, chủ tàu có đủ thời gian để đổi mới phương tiện nên hầu như không tác động xấu đến vận tải hành khách, không ảnh hưởng nhiều đến đầu tư.
Phương án 2 đưa ra cụ thể: tàu cánh ngầm: không quá 21 năm; tàu đệm khí: không quá 18 năm; các phương tiện thủy cao tốc chở khách khác: không quá 25 năm. “Nếu áp dụng theo phương án 2 thì số lượng phương tiện bị loại khi hết năm 2013 là rất lớn (đặc biệt đội tàu cánh ngầm). Chủ tàu không có đủ thời gian để đổi mới phương tiện nên sẽ ảnh hưởng nhiều đến nhu cầu vận tải hành khách (đặc biệt tuyến TP.HCM – Vũng Tàu) và ảnh hưởng nhiều đến hoạt động kinh doanh của chủ tàu”, Bộ GTVT nhận định. Tuy nhiên, nếu áp dụng thì sẽ thúc đẩy chủ tàu đầu tư tàu mới, nhưng về mặt tài chính lâu dài sẽ không ảnh hưởng nhiều do tàu mới thì chi phí cho hoạt động sửa chữa ít.
Ông Nguyễn Anh Vũ - Tổng Giám đốc Trung tâm Phối hợp TKCN Hàng hải Việt Nam: “Hoạt động tìm kiếm cứu nạn trên biển là rất khó khăn bởi vùng hoạt động rộng lớn, mênh mông, đặc biệt là tại các vùng cách xa bờ. Hiện tại, Trung tâm có đội tàu gồm 7 con tàu để duy trì hoạt động tìm kiếm cứu nạn là quá ít. Đội tàu năng lực hạn chế, chỉ chịu được sóng gió đến cấp 8, cũng như chỉ có thể hoạt động xa bờ trong thời gian ngắn”.
