- Nga đặt niềm tin vào tàu ngầm và ‘bầy sói’ mang tên lửa Kalibr
- "Sát thần" Kalibr trở thành "thần hộ vệ" của Syria sau khi Nga rút không quân về nước
- [ẢNH] Báo thù cho Su-25, sát thần Kalibr của hải quân Nga xuất trận hủy diệt phiến quân
Tên lửa diệt hạm 3M-54 Kalibr trong tương lai sẽ nhanh chóng giữ vai trò vũ khí chống tàu mặt nước chủ lực của Hải quân Nga.
Vũ khí này có các thông số hết sức ấn tượng như tầm bắn tối đa 600 km, bay hành trình ở vận tốc Mach 0,8 rồi bất ngờ vọt lên Mach 2,9 khi tiếp cận mục tiêu khiến hệ thống phòng thủ của đối phương không kịp phản ứng, đầu đạn nặng 220 kg đủ sức vô hiệu hóa một khu trục hạm có lượng giãn nước cả vạn tấn.
Nếu đem so sánh thì các dòng tên lửa diệt hạm chủ lực của Mỹ hay NATO như Harpoon và Exocet có tầm bắn đều dưới 200 km, tức là chỉ bằng 1/3 so với Nga trong khi vận tốc chậm hơn nhiều. Như vậy liệu chiến hạm phương Tây có trở thành mồi ngon chỉ biết nằm im chịu trận khi phải đối đầu với Hải quân Nga?
 |
| Các thành viên thuộc gia đình tên lửa hành trình Kalibr |
Đầu tiên cần phân biệt rằng cơ chế dẫn đường của đạn chống hạm 3M-54 khác hoàn toàn với bản đối đất 3M-14. Biến thể đối đất chỉ cần nhập dữ liệu tọa độ mục tiêu rồi nhấn nút phóng, tên lửa sẽ tự động đi tới mục tiêu theo hình thức "phóng và quên" mà không cần yêu cầu can thiệp từ bên ngoài. Phiên bản đối hạm lại yêu cầu radar trên tàu phóng phải nhìn rõ mục tiêu để dẫn đường cho đạn tiếp cận ở quỹ đạo bay thật thấp nhằm phát huy tối đa tính bí mật.
Nhưng cần phải nhớ rằng các đài radar hỏa lực hiện nay đều bị giới hạn bởi đường chân trời vô tuyến điện từ, chúng không thể nhìn thấy đối phương từ cự ly quá 40 km do chịu ảnh hưởng từ độ cong của trái đất.
Điểm yếu này đã được chính Đại tá hải quân Konstantin Sivkov - Tiến sĩ Khoa học quân sự, Viện sĩ Viện Hàn lâm pháo binh và tên lửa Nga công nhận rằng khả năng tiến hành trinh sát của cụm tàu chiến Nga gồm một tàu tuần dương mang tên lửa và 1 đến 3 tàu bảo vệ chỉ hạn chế trong giới hạn đường chân trời sóng vô tuyến, có nghĩa là chỉ vài chục km.
Một khi radar dẫn bắn trên tàu không nhìn thấy mục tiêu để hướng dẫn cho tên lửa thì dĩ nhiên chẳng thể nào tận dụng hết tầm bắn tối đa của nó mà chỉ tác xạ được chính xác trong phạm vi đường chân trời vô tuyến điện tử, tức là chưa được 1/10 cự ly lớn nhất.
 |
| Tầm bắn hiệu quả của tên lửa Kalibr bản chống hạm chuyên đánh mục tiêu di động không thể xa như bản đối đất tối ưu hóa cho việc tiêu diệt mục tiêu tĩnh |
Một phương án khắc phục nhược điểm trên là sử dụng đài radar sóng dài có khả năng thu sóng nhờ hiện tượng phản xạ tầng điện ly, nhờ đó có thể vượt qua giới hạn đường chân trời vô tuyến điện từ.
Tuy nhiên độ chính xác của khí tài này lại quá kém, do sóng radar bị phản xạ lại nhiều lần nên tín hiệu rất mờ nhạt, ước tính đài Mineral-ME chỉ xác định được mục tiêu là khu trục hạm 10.000 tấn ở đâu đó trong một ô vuông có cạnh là 2 km ở ngoài đường chân trời mà thôi.
Như vậy, nếu bắn tên lửa căn cứ vào dữ liệu trên, đạn diệt hạm sẽ phải bay kịch trần đề đầu dò radar chủ động có thể nhìn thấy tàu đối phương (vì radar trên tàu mẹ không xác định được chính xác tọa độ), cần lưu ý thêm rằng góc quét của đầu dò này rất hẹp và công suất nhỏ, nếu bay bám biển thì có nguy cơ bắn trượt cực cao còn bay cao thì lại trở thành mồi ngon cho hệ thống phòng không hạm tàu tiêu diệt.
Phương án khác cũng được nhắc tới là sử dụng trực thăng bay lên trước rồi dùng radar của mình xác định mục tiêu và truyền tín hiệu về cho tàu mẹ, nhưng đáng tiếc là cách làm này cũng bị chính Đại tá Konstantin Sivkov bác bỏ.
Ông cho rằng trực thăng trên tàu không mấy thích hợp cho việc phát hiện đối phương trên các khu vực có diện tích lớn do số lượng các máy bay như vậy trên tàu rất ít (tối đa là 2 máy bay lên thẳng trên một tàu lớn) và bán kính hoạt động hạn chế. Chúng chỉ hoạt động hiệu quả khi chỉ thị mục tiêu nhưng ở cự ly vừa phải và như vậy không tận dụng hết tầm bắn của tên lửa.
