- So sánh "con nhà người ta" khiến trẻ bị tổn thương
- Mỗi năm dân số Thủ đô dự kiến tăng thêm khoảng 200.000 người
- Dung dịch chọn thai nhi: Tiềm ẩn nhiều nguy cơ khôn lường
Mất cân bằng giới tính
Tỉ lệ mất cân bằng giới tính ở Việt Nam đang tăng nhanh
Như Báo An ninh thủ đô từng đưa tin, thống kê của Quỹ Dân số Liên hiệp quốc (UNFPA) cho thấy tỷ lệ giới tính khi sinh ở Việt Nam năm 2012 là 111,2 bé trai/100 bé gái. Mất cân bằng giới tính khi sinh tại Việt Nam đang tăng nhanh và phức tạp hơn nhiều so với nhiều quốc gia khác trên thế giới. Đến năm 2014, báo Dân trí cũng thông tin về một cuộc tổng điều tra dân số và nhà ở, trong đó, xác định chênh lệch giới tính trung bình trên cả nước đã lên tới 112,2 bé trai/100 bé gái.
Thực trạng này đang trở nên nghiêm trọng tại các tỉnh thành thuộc khu vực miền núi phía Bắc, đồng bằng sông Hồng và một số tỉnh thành miền Trung. Trong đó, cá biệt phải kể đến tỉnh Hưng Yên với 123 bé trai/100 bé gái; Lao Cai 122 bé trai/100 bé gái (khảo sát năm 2015). Dự báo, nếu không có phương án can thiệp kịp thời đến năm 2020 tỷ suất giới tính khi sinh trung bình của Việt Nam sẽ lên tới 125 bé trai/100 bé gái.
Nhiều chuyên gia dân số cho rằng, với tình trạng mất cân bằng giới tính kéo dài và ở mức cao như hiện nay, Việt Nam sẽ phải đối mặt với rất nhiều vấn đề xã hội nảy sinh. Bởi, cũng như nhiều quốc gia khác ở châu Á, Việt Nam chịu ảnh hưởng sâu sắc của Nho giáo và hệ thống cấu trúc xã hội mang đậm nét phụ quyền và phụ hệ trong gia đình. Tâm lý thích sinh con trai, với những quan niệm “trọng nam khinh nữ”, “có nếp có tẻ”, “nối dõi tông đường” đã tạo nên áp lực nhất thiết phải có con trai đối với người phụ nữ.
Bên cạnh đó, chế độ an sinh cho người lớn tuổi chưa được tốt nên khi về già họ vẫn phải trông cậy vào sự phụng dưỡng của con cái. Theo quan niệm của nhiều gia đình, cha mẹ về già phải ở với con trai, còn con gái đi lấy chồng là con của người khác. Mặt khác, Việt Nam đã duy trì được mức sinh thấp kéo dài liên tục trong nhiều năm.
Nhưng từ đó cũng xuất hiện mâu thuẫn, các gia đình từ 1-2 con thì nhất thiết phải có con trai. Vì thế mới có chuyện cố đẻ con trai bằng được. Trong khí đó, với 70% dân số ở khu vực nông thôn và 52% lao động hoạt động ở khu vực nông - lâm - thủy sản làm cho “hành vi sinh sản” của các cặp vợ chồng mang theo những “toan tính” có tính kinh tế, càng dễ dẫn đến việc lựa chọn có bằng được con trai. Theo họ một số ngành nghề chỉ nam giới mới có thể làm được.
Gia tăng tình trạng nạo phá thai
Biết trước giới tính thai nhi cũng là nguyên nhân làm gia tăng tình trạng nạo phá thai
Đây cũng là một nguyên nhân gây ra tình trạng mất cân bằng giới tính. Biết trước giới tính thai nhi, không ít cha mẹ đã quyết định bỏ thai là bé gái để chờ cơ hội sinh bé trai, chính vì thế nhiều sinh linh vô tội đã không có cơ hội được cất tiếng khóc chào đời chỉ vì tâm lý trọng nam khinh nữ.
Điều đáng nói, các thiết bị xét nghiệm, siêu âm phổ biến ở Việt Nam chỉ có thể phát hiện được giới tính thai nhi vào tháng thứ 5-6 của thai kỳ, tức là lúc thai nhi bắt đầu lớn. Chỉ một số ít cơ sở có loại máy hiện đại, có thể thực hiện việc chẩn đoán giới khi thai được 2-3 tháng.
Việc nạo phá thai khi thai nhi còn bé nói chung sẽ gây ít nguy hiểm hơn, nhưng khi đứa trẻ trong bụng đã phát triển tới khoảng tháng thứ 5-6 thì việc từ bỏ cái thai sẽ gây nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng tới chính sức khỏe người mẹ, đôi khi là khiến họ mất khả năng có con hay thậm chí còn mất cả tính mạng.
Quy định nhiều nhưng vẫn khó xử lý
Điều 10, Nghị định 104/NĐ-CP của Chính phủ nghiêm cấm các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi như tuyên truyền, phổ biến phương pháp tạo giới tính thai nhi... Chẩn đoán để lựa chọn giới tính thai nhi bằng các biện pháp xác định qua triệu chứng, bắt mạch, xét nghiệm máu, gene, nước ối, tế bào, siêu âm... Loại bỏ thai nhi vì lý do lựa chọn giới tính bằng các biện pháp phá thai, cung cấp, sử dụng các loại hóa chất, thuốc và các biện pháp khác.
Tuy nhiên việc xử lý các hành vi vi phạm này là rất khó. “Mặc dù chưa được khoa học kiểm chứng song rất nhiều hình thức hỗ trợ “có con trai” vẫn được các bà mẹ áp dụng, như nhờ tư vấn, nghiên cứu tài liệu sách báo, mạng internet... Đây là những hành vi vi phạm pháp luật nhưng việc phát hiện và xử lý lại vô cùng khó khăn do thiếu chứng cứ, lực lượng thanh tra, kiểm tra mỏng”, một cán bộ Sở Y tế Hà Nội cho biết.
Về thực trạng này, luật sư Nguyễn Tiến Hòa - Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội nhận xét, dù Pháp lệnh dân số năm 2003 đã quy định nghiêm cấm tất cả các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi dưới mọi hình thức, nhưng nhiều cơ sở y tế vẫn lén lút thông báo giới tính thai nhi cho các bà mẹ. Cơ quan chức năng biết rõ điều này nhưng gần như bó tay vì “thiếu bằng chứng”, bởi thông tin về giới tính thai nhi chỉ là lời nói giữa sản phụ, người nhà với y, bác sĩ hành nghề.
