Tái phát khủng hoảng?
(ANTĐ) - Tấm lá chắn tên lửa của Mỹ tại châu Âu một lần nữa có thể làm bùng phát trở lại cuộc khủng hoảng trong quan hệ giữa Nga với Mỹ cũng như giữa Nga với một số quốc gia Đông Âu.
 |
| Hai ngoại trưởng Romani (trái) và Bulgari (phải) gặp nhau tại Sofia để trao đổi về việc tham gia NMD |
Hệ thống phòng thủ chống tên lửa quốc gia (NMD) mà Mỹ toan tính thiết lập tại châu Âu từng châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng kéo dài trong quan hệ giữa hai cường quốc quân sự hùng mạnh nhất thế giới. Tấm lá chắn tên lửa này đã đẩy quan hệ Nga-Mỹ vào tình trạng lạnh giá trong nhiều năm dưới chính quyền của Tổng thống George W. Bush.
Washington biện minh rằng hệ thống chống tên lửa mà Mỹ định triển khai tại Ba Lan và CH Séc là nhằm bảo vệ châu Âu khỏi các cuộc tấn công bằng tên lửa của các nước như Iran. Họ cũng nhấn mạnh tấm lá chắn tên lửa không nhằm vào nước Nga cũng như đe dọa an ninh của Nga.
Song dù Mỹ thanh minh thế nào cũng khó trấn an Matxcơva trước thực tế một hệ thống phòng thủ chống tên lửa hiện đại được dựng lên ngay sát biên giới nước Nga lại chỉ được dùng để đối phó với những mối đe dọa mơ hồ. Nga cho rằng tấm lá chắn tên lửa của Mỹ sẽ phá vỡ thế cân bằng quân sự và an ninh ổn định ở châu Âu sau chiến tranh lạnh.
Khẳng định hệ thống chống tên lửa của Mỹ là mối đe dọa trực tiếp tới an ninh của Nga, Matxcơva đã phản ứng hết sức quyết liệt, thậm chí cảnh báo đặt các mối đe dọa ấy vào tầm ngắm của tên lửa Nga.
Phản ứng của Matxcơva đã khiến chính quyền Tổng thống Barack Obama lùi bước bằng quyết định ngừng triển khai NMD tại Ba Lan và CH Séc. Quan hệ Nga-Mỹ vì thế được cải thiện trông thấy với sự hợp tác tiến triển trên nhiều lĩnh vực, thể hiện rõ nhất sắp đi đến ký kết Hiệp ước vũ khí tiến công chiến lược giai đoạn hai (START-2).
Trong bối cảnh ấy, người ta không thể không ngạc nhiên trước tuyên bố đầy bất ngờ ngày 4-2 vừa qua của Tổng thống Romani Traian Basescu cho phép Mỹ triển khai một phần của kế hoạch lá chắn tên lửa mới tại nước này. Cùng lúc, Thủ tướng Bulgari Boiko Borisov cũng cho biết Sofia sẽ đàm phán với Mỹ về việc triển khai NMD.
Phát biểu sau cuộc gặp ngày 27-2 với Ngoại trưởng Bulgari Nikolai Mladenov, Ngoại trưởng Romani Teodor Baconschi cho biết Bucharest đang đàm phán với Mỹ về việc bố trí 20 tên lửa thuộc NMD tại nước này. Số tên lửa trên lãnh thổ Romani nhiều gấp hai lần số tiên lửa mà Mỹ dự định triển khai ở Ba Lan trước đây.
Trong các phản ứng chính thức, Matxcơva mới dừng ở mức yêu cầu Mỹ và các nước liên quan giải thích rõ hơn về kế hoạch triển khai tên lửa mới. Tuy nhiên các chuyên gia quân sự khẳng định rằng tấm lá chắn tên lửa mới của Mỹ sẽ làm giảm đáng kể khả năng phòng thủ và răn đe của Nga và vì thế nó là một mối đe dọa thực sự đối với an ninh của nước Nga.
Hoàng Hà
