- Thổ Nhĩ Kỳ 'vung tay' mua 24 máy bay chiến đấu F-35 của Mỹ
- Nga đang quân sự hóa mạnh mẽ bán đảo Crimea
- Nga "phản pháo": Lực lượng đối lập ở Aleppo đang sát hại dân thường
Việc máy bay do thám U-2 của Mỹ bị Liên-xô bắn rơi vào năm 1960 khiến quan hệ giữa Washington và Moscow rơi vào căng thẳng trầm trọng. Trong khi đó, cam kết ngừng thử nghiệm vũ khí hạt nhân được Liên-xô kí với Mỹ và Anh vào năm 1958 đã khiến Moscow thua kém hơn hẳn Washington về số lượng đầu đạn hạt nhân.
Chính vì vậy, Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Liên-xô, Nikita Khrushchev đã quyết định rút khỏi cam kết trên và ra lệnh phát triển một loại bom nhiệt hạch khổng lồ nhằm mục đích khiến Mỹ phải run sợ.
Mô hình kích thước thật của bom Sa hoàng
Bom Sa hoàng ra đời chỉ 15 tuần sau quyết định của ông Khrushchev nhờ công sức của 4 nhà vật lí học hạt nhân Victor Adamskii, Yuri Babaev, Yuri Smirnov và Yuri Trutnev. Quả bom nhiệt hạch này có đến 3 giai đoạn phát nổ, trong đó, giai đoạn trước được sử dụng để kích nổ giai đoạn sau, nhằm nhân sức công phá của quả bom lên gấp bội.
Vụ nổ lịch sử diễn ra vào ngày 30-10-1961 khi Nga sử dụng một máy bay Tu-95 thả bom Sa hoàng ở quần đảo Novaya Zemlya, Bắc Băng Dương. Máy bay đã thả bom ở độ cao 10.500m và nó bắt đầu nổ ở độ cao 4.200m. Sức công phá ước tính trên lí thuyết vào khoảng 51 megaton nhưng trên thực tế, quả bom đã tạo ra một vụ nổ cỡ 57 megaton, tương đương 57 triệu tấn thuốc nổ TNT, gấp 3.500 lần quả bom nguyên tử Mỹ thả xuống Hiroshima.
Việc bom Sa hoàng phát nổ tạo ra đám mây hình nấm cao tới 60km và vòng huỷ diệt hoàn toàn có bán kính 35 km. Vụ nổ có thể được nhìn thấy rõ bằng mắt thường ở khoảng cách 1000km và cửa kính các ngôi nhà trong vòng 800km đều vỡ vụn vì chấn động quá mạnh.
Nga không đưa bom Sa hoàng vào biên chế nhưng sự xuất hiện của nó là lời khẳng định rằng, Liên-xô hoàn toàn có khả năng tạo ra vũ khí hạt nhân với sức hủy diệt đáng sợ.
Sau vụ thử nghiệm của Liên-xô, Mỹ đã ngừng việc dự trữ vũ khí hạt nhân. Đến ngày 5-8-1963, Liên-xô, Anh và Mỹ đã cùng kí hiệp ước cấm thử nghiệm vũ khí hạt nhân trong không khí, dưới biển hay ngoài không gian.
