Sẽ đổi 900 ha đất để lấy tiền đầu tư
Cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu tiếp nối với cao tốc Hòa Lạc- Hòa Bình có chiều dài 85km. Quy mô hoàn thiện 4 làn xe, bề rộng nền đường 22m. Trước mắt, sẽ đầu tư quy mô 4 làn xe hạn chế (dải dừng xe khẩn cấp bố trí không liên tục; tốc độ thiết kế 80km/h, châm chước 60km/h đối với các đoạn qua địa hình khó khăn). Điểm đầu của dự án thuộc địa phận xã Trung Minh, TP Hòa Bình; điểm cuối tại bản Muống, xã Phiêng Luông, Mộc Châu, Sơn La.
Dự án có tổng mức đầu tư 20.864 tỷ đồng, nguồn vốn đầu tư của nhà đầu tư thực hiện hợp phần BOT được hoàn lại qua thu phí khoảng 15.864 tỷ đồng (76,04% tổng mức đầu tư Dự án); nguồn vốn đầu tư của tỉnh Sơn La và Hoà Bình tham gia bằng giá trị quỹ đất qua hợp phần dự án BT khoảng 5.000 tỷ đồng (23,96% tổng mức đầu tư). Nhà đầu tư sẽ thu phí hoàn vốn trong 27 năm.
Suất đầu tư cao tốc Hòa Bình - Mộc Châu được cho là cao hơn nhiều so với mức trung bình
Tỉnh Sơn La sẽ bố trí vốn đối ứng khoảng 4.100 tỷ đồng, tham gia dự kiến trả bằng quỹ đất (Hợp đồng BT) khoảng 3.840 tỷ đồng, tương đương diện tích đất khoảng 615-650ha (Khu đô thị Suối Hoa Vân Hồ, Khu du lịch trung tâm; Khu quần thể sân Golf...). Tỉnh Hòa Bình bố trí vốn đối ứng khoảng 900 tỷ đồng, trả bằng diện tích đất dự kiến giao cho nhà đầu tư khoảng 300-350ha.
Theo Sở NN&PTNT Sơn La, diện tích rừng và đất lâm nghiệp cần sử dụng để thực hiện Dự án là 149,44ha gồm: diện tích có rừng 128,02ha (rừng sản xuất 67,09ha; rừng phòng hộ 60,96ha) và diện tích không có rừng 21,42ha.
Cho ý kiến về dự án cao tốc này, Bộ GTVT đề nghị tỉnh Sơn La cần phân tích sự phù hợp với quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của quốc gia, địa phương; đồng thời cần bổ sung đánh giá tác động của Dự án đối với các dự án liên quan, như dự án đầu tư xây dựng đường Hòa Lạc - Hòa Bình và cải tạo nâng cấp QL6 đoạn Xuân Mai - Hòa Bình theo hình thức hợp đồng BOT.
Ngoài ra, tỉnh Sơn La cũng chưa làm rõ lưu lượng vận chuyển hàng hóa, hành khách trong khu vực; chưa làm rõ phân bổ lưu lượng xe đi QL6 và cao tốc. Do vậy, cần tính toán lại mức tăng trưởng cho phù hợp với thực tế tăng trưởng GDP của các tỉnh khu vực Tây Bắc.
Về mức giá dịch vụ được tỉnh Sơn La đề xuất khởi điểm là 2.100 đồng/km/xe tiêu chuẩn. Đây là mức tối đa trong khung giá dịch vụ đường bộ được Bộ GTVT quy định. Tuy nhiên, hồ sơ trình Dự án tỉnh Sơn La đưa mức tăng là 12%/3 năm được Bộ GTVT đánh giá là chưa phù hợp Luật Giá và Thông tư hiện hành.
Nguyên tắc lập tổng mức đầu tư không chính xác
Bộ Tài chính cho rằng, hiện nay, Nghị định quy định việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BT chưa được Chính phủ ban hành.
Việc quyết định chủ trương đầu tư dự án làm cơ sở cho các bước chuẩn bị đầu tư tiếp theo cần lưu ý đối với việc sử dụng quỹ đất khoảng 615ha - 650ha của tỉnh Sơn La và 300 - 350ha của tỉnh Hòa Bình để thanh toán cho nhà đầu tư chỉ được xem xét khi Nghị định quy định việc sử dụng tài sản công để thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BT này được ban hành, có hiệu lực thi hành.
Hơn nữa, tính khả thi về mặt tài chính của dự án còn phụ thuộc khả năng thực hiện hợp phần BT với các trách nhiệm của 2 tỉnh Sơn La, Hòa Bình và chính sách của Nhà nước về thanh toán BT. Đây là các yếu tố rủi ro cần được tính đến trong dự án.
Bộ KH-ĐT bày tỏ quan điểm, nguyên tắc lập sơ bộ tổng mức đầu tư của dự án không chính xác, đặc biệt là phần xác định khối lượng vì thiết kế trong giai đoạn này mới chỉ là thiết kế sơ bộ; suất vốn đầu tư xây dựng giai đoạn 1 của dự án, với quy mô 4 làn hạn chế khoảng 193,035 tỷ đồng/km cao hơn nhiều so với suất vốn đầu tư xây dựng đường cao tốc 4 làn xe tại Quyết định số 706/QĐ-BXD ngày 30-6-2017 của Bộ Xây dựng (trung bình cho khu vực này là 122,49 tỷ đồng/km).
Cũng theo đề xuất, thời gian thu hồi vốn, lợi nhuận của dự án khoảng 26,83 năm. Tuy nhiên, thời gian thu hồi vốn cũng như khả năng thu hồi vốn còn phụ thuộc nhiều vào tổng vốn đầu tư dự án, nhu cầu vận tải, mức giá dịch vụ cũng như khả năng thực hiện hợp phần BT của hai tỉnh Sơn La, Hòa Bình và chính sách của Nhà nước về thanh toán hợp đồng BT.
