Sự thật về loại thuốc “cải tử hoàn sinh”: Lạm dụng sẽ gây nguy hiểm

ANTĐ - Sau khi Báo ANTĐ đăng bài phản ánh về tình trạng “loạn” mua và sử dụng thuốc An cung ngưu hoàng hoàn (ACNHH), chúng tôi đã trao đổi với Thầy thuốc Nhân dân (TTND) Nguyễn Xuân Hướng (ảnh) - Chủ tịch Ban chấp hành Hội Đông y Việt Nam về một số vấn đề liên quan đến loại thuốc được coi là “thần dược” này...

Mặt trước vỏ hộp An cung ngưu hoàng hoàn

- PV: Ông có thể cho biết nguồn gốc xuất xứ, thành phần và công dụng của thuốc ACNHH?

- TTND Nguyễn Xuân Hướng: ACNHH là bài thuốc quý xuất xứ từ Trung Quốc từ thời nhà Mãn Thanh. Thành phần chính của loại thuốc này gồm 11 vị, như ngưu hoàng, hoàng liên, ngọc trai, xạ hương, hùng hoàng… Thuốc có tác dụng thanh nhiệt giải độc, trấn kinh an thần. Từ trước đến nay, ACNHH được sử dụng nhiều cho trẻ sốt cao lên cơn co giật, có tác dụng tốt trong điều trị chứng kinh phong, phong. ACNHH chống chỉ định với phụ nữ có thai. Đặc biệt, dù có bệnh nhưng người bệnh cũng không được dùng thuốc kéo dài vì một số vị thuốc trong ACNHH nếu dùng thường xuyên sẽ có hại cho cơ thể. Đối với người bị xuất huyết não do gan bị nóng, việc dùng thuốc cũng cho kết quả khả quan. Song với những bệnh nhân xuất huyết não do thận và tim mạch thì dùng thuốc gần như vô tác dụng, thậm chí nó còn làm tăng nguy cơ bị xuất huyết não lần 2, gây nguy hiểm đến tính mạng. 

- PV: Ông có thể nói rõ hơn về vấn đề này?

- TTND Nguyễn Xuân Hướng: Thời gian qua, tôi đã theo dõi việc sử dụng thuốc ACNHH trong quá trình điều trị của 13 bệnh nhân. Trong đó có 3 bệnh nhân bị xuất huyết não do sử dụng rượu đã bình phục khá nhanh. Tuy vậy có tới 3 người đã tử vong do bị xuất huyết não lần thứ 2 và 7 người còn lại bệnh tình không có biến chuyển gì. Điều đó có nghĩa là chỉ những người bệnh bị xuất huyết não do gan nóng, say rượu mới nên dùng ACNHH. Trong khi đó, có tới 3 nguyên nhân dẫn đến xuất huyết não: Gan nóng (vì nghiện rượu là chính), thận âm kém (hỏa vượng), tâm hỏa huyết nhiệt. Với 2 trường hợp còn lại, việc sử dụng thuốc ACNHH không những không có tác dụng mà còn có thể rước họa vào người.

- PV: Do tin theo những lời quảng cáo về tác dụng kỳ diệu của ACNHH, nhiều người dân đã bỏ không ít tiền của và công sức để sở hữu những viên thuốc này. Ông có lời khuyên gì đối với họ khi dùng thuốc? 

- TTND Nguyễn Xuân Hướng: Theo tôi được biết giá của ACNHH khá đắt, từ 1-2 triệu/hộp. Có người tuy mới 50 tuổi, huyết áp ổn định nhưng lo xa, đã bỏ tiền triệu để tích trữ thuốc này trong nhà. Đây là điều không cần thiết, gây lãng phí lớn vì thuốc chỉ có thời hạn sử dụng nhất định. Hơn nữa, ACNHH không phải là thần dược và ở nước ta hiện chưa có nghiên cứu khoa học nào kiểm định tác dụng thật của ACNHH. Dù ACNHH được coi là một trong những loại thuốc quý song khi sử dụng sản phẩm này cần lưu ý: ACNHH là thuốc chữa bệnh chứ không phải dược phẩm bổ dưỡng như nhiều người lầm tưởng. Do đó, việc dùng thuốc phải tuân theo chỉ định của bác sỹ, người dân tuyệt đối không được tự ý sử dụng. Bệnh nhân khi sử dụng thuốc cần được phối hợp điều trị với y học hiện đại. Thuốc có hạn sử dụng rõ ràng nên khi đã hết “đát” người dân cần bỏ đi, không nên tiếc của mà uống kẻo mang bệnh. Bên cạnh đó, do tê giác là động vật quý hiếm và đã được đưa vào sách đỏ nên trong thành phần ACNHH; người ta thường dùng sừng trâu nước (thủy ngưu giác) để thay thế với liều lượng cao hơn. Vì thế, người tiêu dùng cũng không nên tin vào những lời quảng cáo như “sản phẩm của chúng tôi được bào chế từ tê giác” mà tốn tiền mua rồi lại thất vọng.

- PV: Theo một số người, ngay cả khi không có bệnh, chỉ cần uống hết 1 liều thuốc ACNHH là có thể phòng ngừa được tai biến trong 3 năm. Điều này có cơ sở không, thưa ông ?

- TTND Nguyễn Xuân Hướng: ACNHH có thể dùng được cho cả người lớn và trẻ em, nhưng với liều dùng nghiêm ngặt. Với người lớn, ngày dùng 1-2 viên trong giai đoạn cấp có tác dụng làm tỉnh táo và hạn chế cơn trúng phong, chống co giật, chống liệt. Thông thường, liều dùng là 3 viên trong 3 ngày. Tuy công dụng của thuốc là có thật, song quan niệm cho rằng uống 1 liều thuốc để phòng ngừa tai biến trong 3 năm là không có cơ sở khoa học. Bởi ACNHH không phải là vaccine phòng bệnh và người không có bệnh thì không nên dùng. Việc lạm dụng ACNHH cho người bệnh có thể gây nguy hiểm và tốn kém. 

- PV: Được biết, trước nhu cầu ngày càng tăng của người dân, trên thị trường đã xuất hiện thuốc ACNHH giả. Ông có bình luận gì về vấn đề này ?

- TTND Nguyễn Xuân Hướng: Trên thị trường hiện nay có khá nhiều loại ACNHH khác nhau với nguồn gốc xuất xứ khá đa dạng, giá cả phong phú nên chất lượng cũng… vô cùng. Bên cạnh đó, do lợi nhuận cao, thuốc ACNHH cũng đã bị làm giả được đưa từ nước ngoài về hoặc do người Việt Nam mua vỏ về rồi làm thuốc! Thuốc giả không có nguồn gốc lai lịch rõ ràng, không có giấy chứng nhận kiểm tra thành phần, hàm lượng đúng như tiêu chuẩn quy định. Ngoài ra, do trong thuốc giả thường không có các hoạt chất quí hiếm như ngưu hoàng, xạ hương… nên không có tác dụng điều trị. Để đánh lừa người tiêu dùng, một số cơ sở còn sử dụng các hóa chất độc hại như băng phiến liều cao để giả mùi của xạ hương pha chế vào thuốc. Những hoạt chất này khi vào cơ thể gây tăng kích thích tim làm tăng huyết áp, có thể gây vỡ mạch não, chảy máu não. Vì vậy, để tránh “tiền mất tật mang”, người dân chỉ nên mua ACNHH ở những cơ sở có uy tín, có đầy đủ tư cách pháp nhân, không nên ham rẻ mua thuốc trôi nổi trên thị trường.