Sứ mệnh ngoại giao con thoi của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in

ANTD.VN - Tận dụng tối đa cơ hội chuyến thăm Mỹ lần này, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cố gắng tìm ra cách thức dung hòa bất đồng giữa Mỹ và Triều Tiên nhằm thực hiện mục tiêu phi hạt nhân hóa và xây dựng Bán đảo Triều Tiên hòa bình và thịnh vượng.

Sứ mệnh ngoại giao con thoi của Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in ảnh 1Văn phòng liên lạc liên Triều tại thành phố biên giới Kaesong - hiện tạm ngừng hoạt động - hy vọng sẽ sớm được mở trở lại

Phát biểu sau cuộc gặp song phương hôm 11-4 tại Nhà Trắng với Tổng thống Mỹ Donald Trump, ông Moon Jae-in cho biết, các nhà lãnh đạo Mỹ và Hàn Quốc đã nhất trí rằng cần duy trì đối thoại với Triều Tiên để loại bỏ các vũ khí hạt nhân của Bình Nhưỡng. Ông Moon Jae-in cũng kêu gọi tổ chức cuộc gặp thứ ba giữa ông Trump và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un.

Được coi là người “bắc cây cầu” giữa Mỹ và Triều Tiên kể từ năm 2018, ông Moon Jae-in với sứ mệnh ngoại giao con thoi bền bỉ đã đưa đến kết quả là lần đầu tiên sau một thời gian dài, Mỹ và Triều Tiên có thể đàm phán trên tinh thần thiện chí, với hai cuộc gặp thượng đỉnh lịch sử ở Singapore và Hà Nội trong vòng chưa đầy 1 năm.

Nhưng cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều lần thứ hai hồi cuối tháng 2 vừa qua tại Hà Nội kết thúc đột ngột mà không đạt được thỏa thuận nào đang đẩy tiến trình hòa giải trên Bán đảo Triều Tiên vào ngõ cụt. Từ đó tới nay, mặc dù có một vài thông điệp tích cực vẫn được Mỹ và Triều Tiên phát đi, song tiến trình đối thoại dường như đình trệ khi cả hai bên không có dấu hiệu nhượng bộ.

Trong khi Triều Tiên đe dọa rút khỏi các cuộc đàm phán hạt nhân, thì Mỹ quyết tâm theo đuổi cách tiếp cận “tất cả hoặc không có gì”. Hiện ông Trump đang đứng trước sức ép trong nước đòi phải đạt được một thỏa thuận lớn với Triều Tiên, tức là Bình Nhưỡng phải phi hạt nhân hóa trước khi được Mỹ tháo bỏ lệnh cấm vận.

Để tháo bỏ bế tắc, lối thoát là cần phải có bước đi “nhượng bộ mạnh dạn” của cả hai phía, nhất là từ phía ông Trump để có cơ sở thuyết phục nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un theo đuổi một “thỏa thuận táo bạo” tương tự. Trước mắt, trong khi chờ đợi Washington và Bình Nhưỡng cân nhắc bước đi, mở rộng hợp tác kinh tế với Triều Tiên có thể là đòn bẩy thích hợp để thúc đẩy tiến trình phi hạt nhân hóa.

Theo hướng này, Hàn Quốc có thể đóng vai trò quan trọng. Seoul đã đề nghị Washington nới lỏng các lệnh trừng phạt Bình Nhưỡng để hai miền Triều Tiên có thể tiến hành các dự án liên Triều bị đình chỉ như mở lại khu công nghiệp chung ở thị trấn vùng biên Kaesong và các tour du lịch tới núi Kumgang ở Triều Tiên. Đổi lại, Triều Tiên phải tiến hành phá bỏ bãi thử hạt nhân Punggye-ri dưới sự kiểm chứng của các thanh sát viên quốc tế.

Tuy nhiên, đây không phải việc đơn giản khi Tổng thống Moon Jae-in từng đề nghị sử dụng các dự án kinh tế liên Triều như một công cụ để thuyết phục Triều Tiên, song Mỹ cảnh báo rằng cách tiếp cận như vậy có thể làm suy yếu các lệnh trừng phạt quốc tế đối với Bình Nhưỡng. Vẫn như trước đây, Mỹ đòi Triều Tiên phải phi hạt nhân trước rồi mới bỏ cấm vận.

Hiện sự hoài nghi giữa hai bên đang gia tăng sau sự đổ vỡ của Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều lần hai, hai bên không thể vượt qua bất đồng về mức độ phi hạt nhân hóa của Bình Nhưỡng và biện pháp trừng phạt của Washington. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng Mỹ và Triều Tiên đã đi “quá xa” trên con đường hướng tới hòa giải và đều không muốn quay lại thời kỳ căng thẳng trước đây.

Trên thực tế, bên cạnh những động thái gây sức ép với Triều Tiên thì phía Mỹ cũng có hàng loạt bước đi theo hướng giữ cho quan hệ hai bên trong tầm kiểm soát, như việc ông Trump ra lệnh rút lại những biện pháp trừng phạt Triều Tiên ngay sau khi Bộ Tài chính Mỹ công bố, hay Mỹ và Hàn Quốc tiếp tục hủy các cuộc tập trận quy mô lớn năm nay. Điều đó cho phép người ta có thể hy vọng về khả năng Hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều sẽ sớm được tổ chức.