Số phận kỳ lạ của cựu quân nhân Anh suýt lĩnh án tù vì chiến đấu chống IS

0:00 / 0:00
0:00
  • Nam miền Bắc
  • Nữ miền Bắc
  • Nữ miền Nam
  • Nam miền Nam
ANTD.VN - Cựu quân nhân người Anh có tên Daniel Burke đã một mình đến Syria tham gia đội quân người Kurd chiến đấu chống IS từ năm 2017. Sau khi trở về Anh, Burke bị cáo buộc khủng bố, tạm giam 8 tháng ở Wandsworth. Nhưng tuần trước, người đàn ông có số phận kỳ lạ này đã được gỡ bỏ mọi cáo buộc.

Cựu lính dù Anh Daniel Burke và trẻ em địa phương khi còn ở chiến trường Syria

Sau 3 ngày chiến đấu gần như không ngừng nghỉ, Daniel Burke nấp sau lan can trên sân thượng ở một thị trấn gần biên giới Iraq-Syria. Anh đang bị các tay súng của tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng bao vây. “Nước uống đã cạn, đạn cũng đã hết. Chúng tôi xin không kích yểm trợ và một chiếc xe Humvee để giải vây, nhưng họ nói rằng không thể đến. Tốt nhất mỗi người hãy giữ 1 viên đạn để nếu cần có thể tự kết liễu đời mình.

Một trong 4 người bạn của tôi đề nghị, nếu điều đó xảy ra, các đồng đội hãy bắn anh ta từ sau gáy”. Đó là tình huống cận kề cái chết gần nhất mà Daniel, 33 tuổi, nhớ lại trong những năm mạo hiểm tính mạng để chiến đấu với IS ở Syria. Lần đó, Daniel Burke đã thoát nạn một cách kỳ diệu, nhưng ngay sau khi trở về quê nhà, anh phải đối mặt với một thử thách khác. Đó là cáo buộc hỗ trợ khủng bố do cố viện trợ cho những người bạn ở Syria và hình phạt cao nhất có thể là bản án chung thân. Tuy nhiên, hôm 3-7, Daniel đã được minh oan.

Tình nguyện đến Syria

Daniel Burke là người ở Wythenshawe, phía Nam Manchester, Anh quốc. Cha anh là một lái xe taxi đã nghỉ hưu, mẹ anh là trợ lý bác sĩ nhãn khoa, gia đình có 2 anh em. Sau khi rời ghế nhà trường, Daniel gia nhập Tiểu đoàn 3, Trung đoàn Dù của quân đội Anh. Ít lâu sau, anh được đưa đến Afghanistan chiến đấu trong một đơn vị lưu động, chủ yếu ở Helmand. Tại khu vực này, Daniel lần đầu tiên chứng kiến những đồng đội ngã xuống. Nhưng cảm giác khó nói hơn chính là tác động của chiến tranh đối với dân thường. Anh đã từng thấy một cô bé bỗng nhiên trở thành mồ côi sau khi cả gia đình bị giết hại. 

Những sự việc đó làm cho tinh thần Daniel ngày càng suy sụp. Trở về nhà, anh mắc chứng rối loạn căng thẳng hậu chấn thương và lao vào các cuộc đánh nhau cũng như nhậu nhẹt. Tháng 7-2009, anh được xuất ngũ. Trong 8 năm tiếp theo, cựu quân nhân này đã trải qua nhiều công việc khác nhau. Nhưng sau khi IS thành lập vương quốc Hồi giáo riêng và gây ra nhiều vụ giết người tàn bạo, anh bắt đầu nghĩ đến việc tới Syria. Trong con mắt người lính từng chiến đấu ở điểm nóng này, có vẻ như những phiến quân người Kurd đang chiến đấu tiêu diệt các chiến binh thánh chiến IS hiệu quả nhất. 

Sau khi trở về quê nhà, Daniel Burke phải đối mặt với cáo buộc hỗ trợ khủng bố do cố viện trợ cho những người bạn ở Syria và hình phạt cao nhất có thể là bản án chung thân. Cuối tháng 6-2020, tòa án thông báo về việc hủy bỏ các cáo buộc với Daniel Burke. Điều gì có thể khiến cơ quan công tố đột nhiên quyết định như vậy? Có lẽ họ nhận ra rằng cựu quân nhân này luôn đứng về lẽ phải và đã gửi thông tin hữu ích cho cảnh sát chống khủng bố. 

Vụ đánh bom vào sân khấu Manchester Arena năm 2017 khiến 22 người thiệt mạng là chất xúc tác. IS đã nhận trách nhiệm về vụ tấn công đó và vùng đất mà IS hội quân là Syria nên Daniel điền vào một mẫu đơn trực tuyến gia nhập lực lượng dân quân người Kurd. Anh nhận được câu trả lời và được hướng dẫn đặt chuyến bay đến Sulaymaniyah, vùng đất của người Kurd ở Iraq. Người đàn ông Anh quốc đã đi nhiều chặng, qua Mykonos, Athens, Amman và Cairo rồi cuối cùng liên lạc với người đón sẵn. “Khi tới nơi, có 2 chiếc xe đang đợi và chiếc đầu tiên có 3 người trong đó. Khi một người tới gần, tôi nghĩ: Mình bị bắt cóc rồi. Nhưng thay vào đó, họ đưa tôi đến một ngôi nhà an toàn” - Daniel nhớ lại.

Cuộc phiêu lưu mạo hiểm

Sau khi chờ đợi ở đó 1 tháng, anh có thêm bạn đồng hành là 2 người Anh khác, đó là Dan Newey và Oliver Hall. Họ khởi hành trên một chiếc xe địa hình tiến tới Tigris. Đó là chặng đường gian nan khi có lúc phải cuốc bộ 2km vào nửa đêm để đến một điểm trung chuyển rồi lên chiếc bè bằng hơi. Nhóm của họ có 30 người, trong đó có 7 người phương Tây. Họ được các chiến binh người Kurd đào tạo 1 tháng để làm quen với các hệ thống vũ khí, học văn hóa và ngôn ngữ địa phương. “Hết khóa học, chúng tôi chia thành các nhóm khác nhau, người Kurd gọi là tabor hay trung đội. Thông thường tôi sẽ chiến đấu 1-2 tuần trên tiền tuyến rồi lại rút về” - anh nói. 

Giai đoạn cuối năm 2017, Daniel đã chiến đấu quanh Deir Ezzor, một trong những thành trì cuối cùng của IS sau khi các chiến binh thánh chiến phải rời bỏ Raqqa. Sau đó, bất chấp lời khuyên của Daniel, người đồng đội Oliver đã tình nguyện đến Raqqa để dọn mìn và đã thiệt mạng tại đó. Cái chết của Oliver làm cho Daniel thêm căm phẫn IS. 

Chiến trường Deir Ezzor là những trận chiến khắc nghiệt, nhóm của Daniel phải lục soát từng căn nhà bị IS chiếm đóng. Rất nhiều thành viên IS chống trả điên cuồng vì chúng dùng ma túy amphetamine và steroid. Trong một số ngôi nhà, lực lượng dân quân người Kurd tìm thấy bộ tài liệu IS chỉ thị cho các thành viên xin việc ở các nhà máy, xưởng lọc dầu của phương Tây - có lẽ là để lên kế hoạch khủng bố. “Tôi bắt đầu chụp ảnh các tài liệu trên điện thoại của mình và gửi đến Đơn vị chống khủng bố Manchester. Tổng cộng, có hàng trăm trang như vậy”. Anh tin rằng thông tin có thể đã giúp ngăn chặn các cuộc tấn công khủng bố tiềm tàng.

Sang năm 2018, mặt trận chuyển đến thành phố Hajin. “Mọi thứ trở nên rất căng thẳng. Chúng tôi đã chiến đấu từ nhà này sang nhà khác. Xác người vương vãi khắp đường phố. Bạn sẽ thấy những chiếc ô tô nổ tung, bay trong không trung như những món đồ chơi nhỏ. Lần đầu tiên tôi bất tỉnh cũng vì đứng gần một bức tường chịu sức ép của thuốc nổ”. Lúc đó, Mỹ tăng cường các hoạt động hỗ trợ người Kurd.

Ngày Daniel suýt chết trên sân thượng ở Hajin, viên đạn đã bắn trúng mũ đội đầu của anh. Đã 6 ngày liền Daniel và các đồng đội giao tranh với kẻ thù, 2 ngày không còn gì ăn và cạn kiệt nước uống. Cuối cùng, cánh cửa địa ngục với Daniel cũng khép lại, anh được giải cứu đưa về nghỉ ngơi tại thành trì Al Hasakah của người Kurd. Tuy nhiên, vết thương do mảnh vỡ kim loại bắn vào khớp ngón tay làm anh nhiễm trùng huyết khá nguy hiểm.

Thời gian sau, Daniel kiệt sức, tuyệt vọng vì đã gặp quá nhiều cái chết và được bảo rằng đã đến lúc về nhà. “Tôi đã được đưa về như một người quan trọng trên chuyến bay đến Amman và sau đó là Barcelona. Tôi đã nói với Đơn vị chống khủng bố Manchester rằng tôi sẽ về nhà. Nhưng khi đến Calais vào tháng 8-2018, tôi đã bị bắt” - Daniel kể. 

Daniel Burke từng tham gia chiến đấu cùng đội quân người Kurd tiêu diệt IS ở Syria

Tiếc cho những ngày chiến đấu 

Sau 2 tuần bị thẩm vấn, Daniel bị buộc tội tấn công khủng bố và bị đưa vào nhà tù Wandsworth. Vào thời điểm bị bắt, anh nói với cảnh sát: “Tôi không phải là một kẻ khủng bố. Các ông biết tôi không phải là một kẻ khủng bố. Tôi đã không làm gì ngoài chiến đấu cho đất nước này. Đúng là trò đùa”. Tuy nhiên, anh đã được thả ra sau vài ngày. Nhưng anh nhớ những người bạn chiến đấu người Kurd của mình. “Chúng tôi giữ liên lạc và họ giống như gia đình tôi vậy. Tôi tin vào những gì họ đang làm, đối xử bình đẳng với phụ nữ và cố gắng mang lại tự do, dân chủ. Đó là những điều mà Trung Đông rất cần”. 

Năm ngoái, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã rút lại sự ủng hộ đối với người Kurd, mở đường cho Thổ Nhĩ Kỳ đẩy lùi người Kurd ra khỏi vùng đệm giáp biên giới với họ ở Syria. Nhận ra không thể quay lại khu vực này và chiến đấu chống lại Thổ Nhĩ Kỳ vì đó là thành viên của NATO, Daniel đã liên lạc với Shadows of Hope, một tổ chức nhân đạo của Mỹ hoạt động trong các khu vực xung đột, nhưng anh không chắc có thể giúp được gì cho họ. Trên đường đến Barcelona cùng bạn gái vào tháng 12-2019, anh đã bị bắt. Sau 2 tuần bị thẩm vấn, anh ta bị buộc tội tấn công khủng bố và bị đưa trở lại nhà tù Wandsworth.

Cuối tháng 6-2020, tòa án thông báo về việc hủy bỏ các cáo buộc với Daniel Burke. Điều gì có thể khiến cơ quan công tố đột nhiên quyết định như vậy? Có lẽ họ nhận ra rằng, cựu quân nhân này luôn đứng về lẽ phải và đã gửi thông tin hữu ích cho cảnh sát chống khủng bố. Tại phiên xử hôm 3-7, không có lý do nào được đưa ra. Dù câu trả lời là gì, việc nước Anh không phản ứng khi Thổ Nhĩ Kỳ phát động cuộc chiến chống lại người Kurd đã khiến Daniel Burke mất tinh thần. “Thổ Nhĩ Kỳ đang sử dụng các cựu thành viên Al Qaeda và IS để tiến hành chiến tranh ủy nhiệm, trong khi ở phía Bắc, IS đang hồi sinh. Không hiểu sao phương Tây lại bỏ qua như vậy sau khi chúng tôi đã rất khó khăn và hy sinh nhiều trong cuộc chiến chống IS” - Daniel nói.