 |
Tòa nhà vốn là dinh thự Thủ tướng Canada ở 24 Sussex, Ottawa |
Năm ngoái, Ủy ban Thủ đô Quốc gia (NCC), nhóm được giao nhiệm vụ bảo tồn các tòa nhà di sản ở Ottawa, đã đóng cửa dinh thự đồng thời ước tính chi phí cải tạo và nâng cấp ngôi nhà lên tới gần 40 triệu đô la Canada - một con số tốn kém đáng kinh ngạc. Do không có bất kỳ cam kết chi tiêu nào từ chính phủ hiện tại, tương lai của tòa nhà vẫn là một dấu hỏi.
Giáo sư Lyette Fortin tại Đại học Carleton, người trước đây đã làm việc với NCC với tư cách là một kiến trúc sư bảo tồn cho biết, việc thiếu bảo trì và cẩu thả sẽ dẫn đến lãng phí tiền của công quỹ như thế nào. Nhiều thập kỷ không được bảo trì, dinh thự Thủ tướng Canada có cửa sổ bị nứt, hệ thống ống nước bị hỏng và hệ thống điện có thể gây nguy cơ hỏa hoạn.
Bất động sản, ban đầu được đặt tên là Gorffwysfa (tiếng Wales có nghĩa là “Nơi của hòa bình”) là nơi ở của 11 thủ tướng Canada kể từ khi chính phủ tiếp quản vào năm 1951. Nhưng tình trạng xuống cấp của dinh thự từ lâu đã làm đau đầu những người đứng đầu chính phủ. Ông Jean Chrétien, Thủ tướng từ năm 1993 đến năm 2003, từng đưa các phóng viên đến chứng kiến việc những chiếc xô dùng để hứng nước mưa từ mái nhà dột. Chỉ sau khi một phần mái nhà bị gió bão thổi bay, ông càng nhận ra sửa chữa là cần thiết.
Đương kim Thủ tướng Justin Trudeau hồi nhỏ đã ở ngôi nhà này nhiều năm khi cha ông là Thủ tướng, nhưng sau khi lên nắm quyền vào năm 2015, ông nhanh chóng tuyên bố sẽ không dọn về đó ở. “Chúng tôi biết rằng 24 Sussex đã bị nhiều thế hệ chính trị gia và thủ tướng bỏ quên trong nhiều năm. Tôi không có ý định sống ở 24 Sussex bất kể tôi có thể là thủ tướng trong bao lâu”, ông Trudeau nói với các phóng viên. Nhưng suốt nhiệm kỳ của mình từ đó đến nay, ông cũng đã phản đối việc tài trợ sửa chữa khu dinh thự.
Vào năm 2021, Ủy ban Thủ đô Quốc gia đã khuyến cáo về tình trạng xuống cấp trầm trọng của ngôi nhà tới mức cần được sửa chữa khẩn cấp. Bất kỳ công việc sửa chữa nào đối với dinh thự 24 Sussex đều phức tạp do sự hiện diện của amiăng, chì và nấm mốc trong nhiều lớp hoàn thiện. Năm 1999, chi phí sửa chữa và nâng cấp cần thiết ước tính khoảng 4 triệu đô la Canada, bằng 1/10 dự toán chi phí hiện tại. Ngay cả khi đó, không giống như các quốc gia G7 khác, nơi ở của thủ tướng vẫn thiếu các phòng họp an toàn cho hoạt động của chính phủ hoặc khả năng tổ chức các sự kiện lớn.
Tại Canada, các nhà lãnh đạo không muốn gây chú ý về quyền lợi riêng, nhất là lo ngại bị buộc tội lãng phí tiền công quỹ. Nhưng một cuộc thăm dò gần đây của Viện Angus Reid cho thấy, phần lớn người Canada ủng hộ việc đầu tư vào dinh thự của thủ tướng và đổ lỗi cho “sự hèn nhát chính trị” vì không hành động. Shachi Kurl, giám đốc điều hành của Viện Angus Reid cho biết: “Nhiều đời Thủ tướng không sẵn lòng đối mặt với việc chi rất nhiều tiền cho việc tân trang lại nơi ở của họ. Thế nên, dân chúng đang hoài nghi về tình trạng vô chủ của dinh thự”.
Khi làm việc với cơ quan Quốc hội, Giáo sư Lyette Fortin đã đề nghị các nghị sĩ xem xét về tình trạng tồi tàn của tòa nhà, mặc dù nhiều người trong số họ phản đối lời kêu gọi đầu tư để duy trì trụ sở chính phủ. “Đây không phải là tòa nhà của riêng lãnh đạo. Nó là tòa nhà của người dân và của nền dân chủ. Các chính trị gia có trách nhiệm duy trì ngôi nhà này. Không thể chỉ nghĩ trong ngắn hạn. Đó là một cách tiếp cận tư lợi và tham nhũng, bởi lãng phí tiền của mọi người. Tôi nói với các chính trị gia rằng khi họ ra đi, tòa nhà sẽ ở lại. Nó có tầm lớn lao hơn bất bất kỳ một người nào”.
