- Tăng trưởng “nóng”, rủi ro cao, làm sao cân bằng thị trường trái phiếu doanh nghiệp?
- Rủi ro lớn đến từ trái phiếu không tài sản bảo đảm
- Cảnh báo rủi ro khi nhà đầu tư nhỏ lẻ “lách luật” mua trái phiếu doanh nghiệp
Vướng quy định trần hạn mức tín dụng
Theo ông Trần Văn Thế, Phó Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Đèo Cả cho biết, đến nay tổng mức đầu tư của Đèo Cả vào các dự án hạ tầng giao thông lên đến trên 60.000 tỷ đồng. Nhu cầu vốn trung và dài hạn của doanh nghiệp trong thời gian tới là rất lớn.
Trong bối cảnh tín dụng tăng trưởng thấp, ngân hàng đang thắt chặt đối với việc đầu tư hạ tầng theo hình thức BOT, Tập đoàn Đèo Cả đã xây dựng chiến lược dài hạn để tái cơ cấu nguồn vốn doanh nghiệp, thực hiện huy động vốn qua kênh trái phiếu để thực hiện các dự án đầu tư hạ tầng giao thông theo hình thức PPP.
Hiện tại, Đèo Cả đang triển khai kế hoạch phát hành trái phiếu ngay trong tháng 9, 10 năm nay để thực hiện một số dự án hạ tầng giao thông mới như: Dự án cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo với tổng mức đầu tư 9.000 tỷ đồng, Dự án cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng khoảng 7.500 tỷ đồng, Dự án Đồng Đăng - Trà Lĩnh khoảng 12.000 tỷ đồng…
Tuy nhiên lãnh đạo doanh nghiệp này cho biết, trong quá trình phát hành trái phiếu, Đèo Cả cũng gặp phải vướng mắc về mặt chính sách cũng như thực tiễn.
Nghị định 28/2021/NĐ-CP vừa ban hành chỉ cho phép doanh nghiệp PPP phát hành trái phiếu riêng lẻ và không chuyển đổi, điều này gây bó hẹp cho doanh nghiệp. “Chúng tôi muốn kiến nghị các doanh nghiệp cũng được phát hành trái phiếu ra công chúng hay phát hành ra quốc tế, vì lĩnh vực đầu tư hạ tầng giao thông cần nguồn vốn lớn và cũng phù hợp với việc phát hành trái phiếu quốc tế” – ông Trần Văn Thế nói.
 |
Đèo Cả dự kiến sẽ phát hành lượng lớn trái phiếu trong thời gian tới |
Đặc biệt, lãnh đạo Đèo Cả cho rằng chính sách giới hạn trần tín dụng với một khách hàng hiện nay cũng gây khó khăn cho doanh nghiệp trong huy động vốn. Do đó, doanh nghiệp này đề nghị, các tổ chức tín dụng không tính dư nợ trái phiếu doanh nghiệp vào tổng dư nợ tín dụng cấp cho doanh nghiệp.
Lý giải cho đề xuất này, ông Thế cho rằng với trái phiếu chuyển đổi, có thể sau giai đoạn 3-5 năm khi trái phiếu hết thời hạn thì chúng có thể chuyển đổi thành cổ phần, biến thành phần vốn góp của nhà đầu tư vào doanh nghiệp hay dự án. “Tức là khi đó nhà phát hành không có nghĩa vụ phải trả dư nợ. Vậy nên tôi có đưa ra đề xuất như trên” – lãnh đạo doanh nghiệp này nói.
Đề xuất khó khả thi
Tuy nhiên, đề xuất này được các chuyên gia cho rằng khó khả thi. TS Cấn Văn Lực, chuyên gia tài chính – ngân hàng cho rằng, thực chất ngân hàng đầu tư trái phiếu cũng là cho doanh nghiệp vay và luôn có hệ số rủi ro.
“Nếu các quỹ hay công ty chứng khoán mua trái phiếu doanh nghiệp thì không gặp vấn đề gì, vì các tổ chức này không bị giới hạn trần tín dụng. Tuy nhiên, nếu ngân hàng mua trái phiếu doanh nghiệp thì cũng chính là cho doanh nghiệp vay, chỉ là khác nhau về hình thức. Trong hoạt động, các ngân hàng luôn phải tính trọng số rủi ro, hệ số an toàn vốn, nếu không tính đầu tư trái phiếu doanh nghiệp vào tín dụng thì tính ở đâu trên bảng cân đối tài sản? Điều này rất khó” – TS Cấn Văn Lực phân tích.
Đồng tình quan điểm, ông Nguyễn Quang Thuân, Chủ tịch HĐQT FiinRatings cho rằng tất cả những công cụ nợ hoặc có mang tính chất nợ thì đều là tín dụng. “Do đó, dưới góc độ cá nhân, tôi cho rằng đề xuất này vô cùng khó khả thi” – ông Thuân nêu quan điểm.
Về vấn đề chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu, TS Cấn Văn Lực cũng cho rằng không khả thi. “Với ngân hàng thương mại, nếu như đầu tư trái phiếu chuyển đổi, rồi sau này trái phiếu đó chuyển thành cổ phiếu thì không ổn. Như vậy sẽ trở thành vấn đề ngân hàng đầu tư trái ngành, là đi ngược với xu hướng thoái vốn ngoài ngành, thoái vốn ra khỏi các lĩnh vực kinh doanh không liên quan tới ngân hàng” - vị chuyên gia nói.
Ngoài ra, ông Lực cũng cho biết thêm, hiện nay cơ quan quản lý đang bàn về việc sửa đổi Luật Các tổ chức tín dụng trong một vài năm tới. “Trong đó, cchúng tôi đã đề nghị với Ngân hàng Nhà nước về việc cân nhắc tách ra thành 2 mô hình ngân hàng là ngân hàng thương mại và ngân hàng đầu tư. Nếu được sửa đổi, thì kiến nghị của anh Thế sẽ được ngân hàng đầu tư xử lý. Tuy nhiên, các sửa đổi này vẫn đang được tranh luận vô cùng quyết liệt”.
