Quốc hội vô hiệu hóa phủ quyết của ông Obama về dự luật 11-9

ANTD.VN - Quốc hội Mỹ vừa vô hiệu hóa quyền phủ quyết của Tổng thống Obama về dự luật cho phép người thân của các nạn nhân vụ khủng bố 11-9 khởi kiện Vương quốc Arập Xêút. Đây cũng là phủ quyết duy nhất bị từ chối của ông Obama, khi ông chỉ còn 4 tháng nữa là hết nhiệm kỳ.

Ông Charles Schumer trả lời phóng viên sau khi bác bỏ phủ quyết của ông Obama

Với 348 phiếu thuận và 77 phiếu chống, Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu vô hiệu hóa quyền phủ quyết của ông Obama về dự luật trên, và chỉ ít giờ sau đó, Thượng viện cũng bác bỏ phủ quyết với số phiếu áp đảo 97 phiếu thuận - 1 phiếu chống. Bộ luật, được gọi là JASTA, đã được Hạ viện và Thượng viện thông qua hồi đầu năm nay. Bộ luật tạo ra một ngoại lệ đối với nguyên tắc pháp lý được miễn trách nhiệm trong các vụ khủng bố trên đất Hoa Kỳ, mở đường cho các vụ kiện đòi bồi thường từ Chính phủ Arập Xêút.

Đây được xem như một cú giáng vào cả ông Obama và Vương quốc Arập Xêút - một trong những đồng minh mạnh nhất của Mỹ ở khu vực Trung Đông. Theo ông Obama, Quốc hội đang mắc một sai lầm nghiêm trọng, đạo luật này đang tạo ra 1 tiền lệ nguy hiểm và bị chi phối bởi những động cơ chính trị phía sau đó.

“Bạn cảm thấy bỏ phiếu chống lại các gia đình nạn nhân của vụ 11-9 ngay trước cuộc bầu cử là một quyết định khó khăn, nhưng nó là điều đúng và cần thiết để làm lúc này” - ông Obama nói. 11 phủ quyết trước đó của ông Obama đều duy trì, nhưng lần này gần như tất cả, kể cả những người ủng hộ tích cực nhất của ông ở Đảng Dân chủ trong Quốc hội cũng đã gia nhập Đảng Cộng hòa để phản đối ông như là một trong những hành động cuối cùng của họ trước khi rời Washington để vận động cho cuộc bầu cử ngày 8-11 tới. 

“Quyền phủ quyết của Tổng thống không thể bị xem nhẹ, nhưng trong trường hợp này, các gia đình nạn nhân của vụ 11-9 có quyền theo đuổi công lý của mình, dù cho điều này gây nên những khó xử về ngoại giao”, Thượng nghị sĩ Charles Schumer, một trong những nghị sĩ hàng đầu của Đảng Dân chủ, cho biết trong một tuyên bố.

Ông Schumer đại diện cho New York, mạng lưới của Trung tâm Thương mại Thế giới và nơi có nhiều nạn nhân nhất trong số gần 3.000 người thiệt mạng trong các cuộc tấn công năm 2001. Các gia đình của nạn nhân vụ 11-9 đã nhận được hơn 7 tỷ USD tiền bồi thường, nhưng những người ủng hộ dự luật cho biết, ý định của họ khi cho phép các vụ kiện là để trừng phạt bất kỳ chính phủ nào ủng hộ chủ nghĩa khủng bố trên đất Mỹ. “Dự luật này đã được đàm phán một cách cẩn thận trong hơn 6 năm”, Jerrold Nadler, đại diện Đảng Dân chủ của New York cho biết.

Ông Obama cho rằng JASTA có thể khiến quân đội, quan chức và các công ty của Mỹ dính tới các vụ kiện nếu như các nước khác thực hiện các chính sách đáp trả, và nó sẽ làm các đồng minh của Mỹ nổi giận.

Cuộc tranh luận chưa dừng lại ở đây. Ít nhất 28 thượng nghị sĩ đã ký một bức thư gửi cho nhà tài trợ JASTA, ông Schumer và Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa ông John Cornyn, hỏi rằng họ sẽ làm gì để giảm thiểu hậu quả ngoài ý muốn đối với an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại tiềm năng. Vương quốc Arập Xêút đã tài trợ một chiến dịch vận động hành lang rộng rãi để chống lại bộ luật này. Các tập đoàn của Mỹ bao gồm General Electric Co và Dow Chemical Co cũng phản đối JASTA, cũng như Liên minh châu Âu và các đồng minh khác của Mỹ. Bộ trưởng Quốc phòng  Mỹ Ash Carter, cũng phản đối dự luật. Trong khi đó Giám đốc CIA John Brennan nói JASTA có “hàm ý nghiêm trọng” đối với an ninh quốc gia.