Tự xây “buồng giam”, biến nhà mình thành “trại cai nghiện”

ANTĐ - Người dân sống ở phường Phan Đình Phùng, TP Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên vẫn kể về câu chuyện của anh Nguyễn Xuân Cường (SN 1972) như là một “của hiếm”. Bởi mấy ai lỡ “dính” vào ma túy, rồi trượt dài xuống đáy của xã hội mà bỏ được chứ chưa muốn nói đến còn tự cai nghiện rồi đứng lên làm lại cuộc đời giống như anh. Như thấm thía sự hủy diệt của “nàng tiên nâu”, anh còn tự xây một “buồng giam”, biến nhà mình trở thành một “trại cai nghiện” giúp những người cùng cảnh ngộ đoạn tuyệt với thứ bột trắng chết người. 

Tự xây “buồng giam”, biến nhà mình thành “trại cai nghiện” ảnh 1
Đường đến sa khoáng 

Tại căn phòng tư vấn dành cho người nhiễm HIV mà bao nhiêu năm qua anh gắn bó, chúng tôi đã gặp anh Nguyễn Xuân Cường. Trái với suy nghĩ ban đầu của chúng tôi rằng anh sẽ “né” đề cập đến quá khứ buồn thì anh lại tỏ ra hết sức tự nhiên, cởi mở, không chút gì e dè mặc cảm của người đang phải từng ngày chống chọi với căn bệnh mà đến nay người đời vẫn còn kỳ thị và hắt hủi.

 Trên môi anh luôn thường trực một nụ cười, nụ cười của nghị lực sau những tháng ngày giông gió, nụ cười của niềm tin và hy vọng vào một ngày mai tươi sáng, tốt đẹp hơn. Anh Nguyễn Xuân Cường là con trai thứ ba trong bốn người con của một gia đình có truyền thống cách mạng, cha anh là liệt sĩ. Trong khi các anh chị đều ngoan ngoãn, thành đạt thì Cường lại lạc bước sang ngang, rẽ theo những vết trượt đen kịt. Sau khi tốt nghiệp THPT, Cường theo chúng bạn đi đào vàng sa khoáng.

Hồi ấy, những Thần Sa, Na Rì, Tốc Lù… ở mãi Bắc Cạn không đâu không có dấu chân Cường. Cái ánh sáng lấp lánh của vàng ở những vùng rừng thiêng nước độc đi liền với cái màu đen của nhựa cây anh túc. Và thế là Cường dính vào thuốc phiện như một sự tất yếu của dân vàng tặc lúc bấy giờ. Anh Cường nhớ lại: “Bãi ở sâu trong núi, cách đường ôtô tới hàng chục km, đi bộ mất nửa ngày trời. Ở cái xó núi ấy đêm buồn và mệt mỏi thì biết làm gì? Thế là tập tành hút thuốc phiện chứ làm gì đã có heroin như bây giờ. Mà thuốc phiện ở bãi vàng hồi ấy dễ kiếm như mua mớ rau ngoài chợ chứ chẳng phải khó khăn gì. Đi bãi được 3 tháng thì tôi bị sốt rét rừng, phải cuốn gói về quê. Chả có tí vàng nào mang về nhưng từ đó mình đã không thể sống thiếu ma túy”…

Trượt dài trong vòng xoáy ma túy 

Cái ranh giới từ “thuốc đen” đến “thuốc trắng” cũng hết sức mong manh và Nguyễn Xuân Cường đã được xếp vào loại nghiện ma túy sớm nhất nhì xứ gang thép Thái Nguyên. Lúc đầu, để có tiền hút thuốc, mọi của cải trong gia đình từ cái tivi đen trắng cho đến xoong nồi, lúa gạo… đều bị Cường đem đi bán. Đến lúc trong nhà đã chẳng còn của nả gì đánh giá để quy đổi thành tiền thì Cường đi trộm cắp của hàng xóm láng giềng. “Lúc đó tôi đã nghĩ bản thân được sinh trưởng trong một gia đình nề nếp, thế mà lại trở thành hạng người vứt đi cũng đáng, người ta hở ra cái gì là “thó” cái đó.

Có lần thấy nhục nhã quá, khiến mọi người gia đình ra đường chẳng dám nhìn mặt ai tôi đã định nhảy cầu tự tử nhưng khi bước chân lên thành cầu thì nhát gan không dám làm…” - anh Cường nhớ lại - “Mỗi lần thèm thuốc mà không có tiền, trộm cắp thì không đành, để có tiền thỏa mãn những cơn “phê” thuốc tôi liều mạng lao đầu vào ôtô để ngã lăn quay ra mà ăn vạ. Người đi đường gặp tôi thời điểm đó đúng là gặp họa, “bồi thường” bao nhiêu tôi cũng nhận để đi mua “hàng”. Gia đình coi như tôi đã chết rồi, hàng xóm láng giềng khinh rẻ, ai cũng “né” tôi như một thứ bệnh dịch cần phải tránh càng xa càng tốt.

Cứ như vậy tôi trượt dài trong vòng xoáy ma túy. Không biết bao nhiêu lần tự hứa với bản thân sẽ bỏ thuốc nhưng vừa ra khỏi nhà là quên ngay. Mỗi lần trở về nhà chữ ngộ như khiến tôi bừng tỉnh liền trói mình vào dây thừng, rồi tự đánh đập mình đến thâm tím để tự cai nhưng đến cơn “thèm” thì mọi quyết tâm đều tan biến.

Rồi cái ngày lên trung tâm cai nghiện cũng đến, nhưng ở đấy thì cai được chứ về nhà là lại tái nghiện bởi dân nghiện bắt tín hiệu của nhau nhanh lắm”. Cái vòng luẩn quẩn nghiện, cai rồi tái nghiện cứ lặp đi lặp lại không biết bao nhiêu lần với Nguyễn Xuân Cường. Cái gì đến sẽ phải đên, Cường phát hiện bị nhiễm virus HIV. Nhưng đúng vào lúc đám mây đen bao phủ đặt dấu chấm hết cho cuộc đời, rồi phải đánh vật với những cơn ho kéo dài của bệnh lao phổi, thân hình chỉ còn da bọc xương, cô độc ngay trong chính gia đình mình cũng là lúc Cường tỉnh ngộ. 

Làm những gì có thể để cứu vãn những ngày được sống

“Nằm trên giường nhìn đôi mắt mẹ già héo úa không còn nước mắt để chảy nữa, trong nhà cũng không còn gạo để mà ăn, tôi mới quyết tâm bằng giá nào trước khi chết cũng phải cai được ma túy”, Cường tâm sự.

Thế là chẳng nhớ đến lần thứ bao nhiêu rồi Cường tự nhốt mình trong “căn phòng biệt giam” kiên cố, cùng với việc sử dụng kiên trì thuốc chống tái nghiện, sự hỗ trợ của gia đình, lòng khao khát làm lại cuộc đời, không muốn mọi người xa lánh hắt hủi nên cuối cùng Cường đã đoạn tuyệt được với “nàng tiên nâu”.

Sau khi bước ra khỏi bóng tối, Nguyễn Xuân Cường cùng một số bạn bè tự thành lập ra nhóm “Vì ngày mai tươi sáng Thái Nguyên” để giúp nhau tránh xa ma túy. Với vai trò là Trưởng nhóm, Cường không chỉ tư vấn, hỗ trợ cho những người cai nghiện mà còn là cầu nối của những người bị nhiễm HIV với các tổ chức y tế, xây dựng thành công một xưởng may gia công cho những người bị HIV.

Từ một người ở dưới đáy của xã hội, Nguyễn Xuân Cường đã trở thành một công dân có ích cho cộng đồng. Điều đặc biệt nhất, Cường còn biến căn nhà của mình thành nơi trú ngụ, mảnh vườn nhà mình thành nơi lao động và căn phòng “biệt giam” ngày xưa thành nơi để những người bạn đến cai nghiện. Cho đến nay, đã có rất nhiều người từ khắp các tỉnh phía Bắc đến cai nghiện ở “trung tâm” của Cường. “Lúc đầu thấy mình tự cai thành công, người khỏe ra nên bạn bè tới nhờ giúp, rồi bà con trong xóm cũng đến nhờ giúp cho con cái họ, bây giờ anh em ở các tỉnh khác cũng về đây chui vào cái lồng cắt cơn. Khó khăn nhất trong quá trình cái nghiện là lúc cắt cơn.

Lúc đến cơn mà không có thuốc thì người nghiện không khác gì một con thú. Vật vã, gào khóc, thậm chí có thể dứt đứt dây thừng, đạp tung cửa sắt để thoát ra ngoài. Càng những lúc như thế lại càng cần có mình ở bên cạnh để động viên, giúp đỡ. Có những lần mệt mỏi quá, mình muốn ngủ một giấc cho ngon mà cũng không được vì có người hát hò suốt đêm để quên cơn. Sau này, tự các bạn đến cai giúp nhau nên mình cũng đỡ đi ít nhiều”, Cường kể lại. Toàn bộ chi phí ăn ở trong quá trình cai nghiện đều do gia đình người cai tự túc chứ Cường không thu thêm bất kỳ một chi phí nào.

Chúng tôi hỏi Cường: “Có khi nào chính anh lại tái nghiện bởi hàng ngày tiếp xúc bạn nghiện không?” thì anh đáp: “Đã bước qua được cái ngưỡng ấy rồi, thoát được lằn ranh ấy rồi và sẽ không bao giờ quay trở lại. Ngay cả những bạn đến đây cai, điều đầu tiên và cũng là điều quan trọng nhất là phải hạ quyết tâm cao độ. Bởi ngoài mình ra không ai có thể giúp mình thoát được ma túy”.

 Bên cạnh niềm vui được giúp những bạn bè cùng hoàn cảnh làm lại cuộc đời, Cường còn có một niềm vui lớn khác là chính trong những ngày tham giam hoạt động tư vấn cho người bị nhiễm HIV, anh đã tìm được nửa kia của cuộc đời. Anh Nguyễn Xuân Cường là thành viên tích cực của Câu lạc bộ “Vì ngày mai tươi sáng”, còn vợ anh hoạt động trong câu lạc bộ “Hoa Hướng Dương”, khi đi học lớp tập huấn cho người bị bệnh để phòng tránh lây nhiễm, cả hai đã gặp nhau, cùng cảm thông cho hoàn cảnh của mỗi người và quyết định đến với nhau.

 Nở nụ cười hiền hậu với người vợ đang lao động trong xưởng may, Cường bộc bạch: “Vợ tôi là nạn nhân của những người như mình, chồng cô ấy đã mất do bị AIDS nhưng trước khi ra đi đã kịp truyền HIV cho vợ. Mặc dù biết bố mẹ có HIV, con sinh ra vẫn khỏe mạnh bình thường trong điều kiện chăm sóc y tế hiện nay nhưng chúng tôi không có ý định sinh con nữa. Con của vợ cũng là con của mình, sức giờ không còn khỏe nữa, chăm sóc cho con ăn học thành người là niềm hạnh phúc lớn nhất của vợ chồng chúng tôi”.