“Geisha” ở Việt Nam - những cám dỗ khó vượt qua

ANTĐ - Một nghề nghiệp nhẹ nhàng lại có thu nhập cao, chỉ chừng đó lý do đã đủ để những cô “Geisha made in Việt Nam” dấn thân một cách quyết liệt vào công việc này.

“Geisha” (Nghệ kỹ) là cách gọi những mỹ nhân am tường nghệ thuật xuất hiện trong các dịp tiếp tân ở Nhật nhưng nó đang mất dần mòn trong xã hội hiện đại ở đất nước mặt trời mọc này. Tuy nhiên, ở Việt Nam, đây là công việc đang tạo ra sức hút rất mạnh mẽ đối với các cô gái. Một nghề nghiệp nhẹ nhàng lại có thu nhập cao, chỉ chừng đó lý do đã đủ để những cô “Geisha made in Việt Nam” dấn thân một cách quyết liệt vào công việc này. Tuy nhiên, đó chỉ là những gì bề nổi mà người ngoài nhìn thấy của những cô gái tạm gọi là geisha. Ẩn sau những giờ làm việc phục vụ ở các quán, các cô geisha phải chịu rất nhiều áp lực. Chỉ đơn giản là công việc của một tiếp viên nhưng các cô gái phải đáp ứng những yêu cầu rất khắt khe: Ngoại ngữ giỏi, phông văn hoá phong phú, khả năng giao tiếp tốt và đặc biệt là hình thức phải đậm chất Á Đông…

Nghề “hot” nhưng khó

Ở Hà Nội hiện nay, số lượng các quán phục vụ đồ ăn Nhật không ít, đi kèm theo đó là đội ngũ những cô geisha khá đông đảo. Chính vì điều này mà để tìm những cô geisha giờ chẳng có gì là khó. Astis, nghệ danh của một geisha làm việc tại nhà hàng Nhật Bản trên phố Lý Thường Kiệt cho biết, trước khi đăng ký vào công việc này cô đã phải dành ra vài tháng liền để đi học tiếng Nhật. Bên cạnh những buổi học ngoại ngữ cô cũng phải tự tìm hiểu về văn hoá, phong tục, ẩm thực của đất nước mặt trời mọc. Việc tạo cho mình một phông văn hoá vô cùng quan trọng vì đôi khi trong lúc làm việc rất nhiều thượng khách hỏi han, nếu như không nắm chắc, các cô geisha sẽ bị chê là kém hiểu biết. Kể cả khi đã trúng tuyển vào làm việc, muốn gắn bó lâu với nghề thì việc đi học thêm ngoại ngữ cũng là một trong những việc làm phải được ưu tiên.

Thông thường, mỗi nhà hàng đều có một quản lý đội ngũ geisha, người quản lý này có trách nhiệm từ việc đốc thúc công việc cho đến chuyện hướng dẫn các cô gái làm việc sao cho đúng nhất. Thục Châu, quản lý một nhà hàng trên phố Phan Châu Trinh cho biết, tuy đơn giản chỉ làm công việc của một geisha nhưng các cô gái muốn trúng tuyển ít nhất phải biết dùng một ngoại ngữ, hoặc là Nhật hoặc là Anh. Bên cạnh việc này, những yêu cầu về nhan sắc, khả năng giao tiếp, phẩm chất đạo đức tốt cũng là một trong những yêu cầu quan trọng khi xét tuyển. Những cô gái sau khi đã trúng tuyển sẽ được nhà hàng đào tạo một cách gấp rút về công việc, từ cách đi lại, ăn mặc cho đến việc trò chuyện làm sao để khách hàng vừa lòng nhất, các geisha đều được chỉ bảo rất cẩn thận. Ở Việt Nam, quá trình đào tạo geisha tuy khắt khe nhưng cũng vẫn còn khá hời hợt so với Nhật Bản. Theo như lời khẳng định của chị Châu thì, ở Nhật Bản, những cô gái đi học để trở thành geisha chẳng khác nào các môn sinh đi tầm sư học đạo thời phong kiến.

Thu nhập của những geisha Việt tuỳ thuộc vào mức độ và quy mô của từng quán. Với thời điểm này, mức lương mà các cô nhân viên này nhận được sẽ dao động trong khoảng từ 3-4 triệu đồng. Tuy nhiên, đây chỉ là mức lương cứng, ngoài khoản tiền đó, các geisha còn có thể nhận thêm một khoản tiền phụ cũng rất đáng kể từ khách hàng khi họ được “bo”. Nếu như các geisha làm hài lòng khách hàng, số tiền họ nhận được không phải là ít, nếu gặp may có geisha kiếm thêm vài triệu một tháng là hết sức bình thường. Nghề geisha không cho phép các cô gái được lả lơi, bông đùa một cách quá trớn. Cách làm hài lòng khách hàng phải là những cử chỉ lễ phép, cách phục vụ nhiệt tình, lời trò chuyện hợp lý… Với những tiêu chí khắt khe như vậy việc để làm các thượng khách hứng khởi, bỏ tiền ra “bo” cũng chẳng phải là một việc làm đơn giản.

Ngoài khoản tiền khách “bo”, các geisha còn có thể tạo thu nhập thêm cho mình bằng cách “chạy sô” nhiều cửa hàng khác nhau. Lazzi, một geisha đã có gần 4 năm trong nghề cho biết, hiện tại cô đang làm việc cho 2 cửa hàng khác nhau, một nhà hàng ăn uống và một quán bar chuyên phục vụ khách Nhật. Ngày làm việc của cô thường kéo dài từ 10h sáng cho đến tận 24h đêm. Tuy vất vả là vậy nhưng Lazzi vẫn gắng sức để “chạy sô” kiếm thêm thu nhập, mỗi tháng thu nhập trung bình của cô trên dưới 10 triệu đồng. Với một cô gái tỉnh lẻ lên thành phố, có được công việc ổn định cộng với mức thu nhập cao như Lazzi là mong ước của rất nhiều người khác. Bản thân cô gái này cũng nghĩ sẽ cố gắng làm việc vài năm, dành dụm được ít vốn rồi về quê ổn định cuộc sống. Nghề geisha tuy khá hấp dẫn nhưng bản thân Lazzi hiểu mình không thể gắn bó lâu dài với nó được.

Muôn nẻo chuyện nghề

Làm công việc của một nhân viên phục vụ, thường xuyên tiếp xúc với biết bao nhiêu khách hàng nên việc các geisha rơi vào tình cảnh thị phi cũng chẳng có gì làm lạ. Bản thân Astis, tuy mới chỉ đi làm nhưng đã vài lần cô rơi vào tình cảnh khó xử. Lần đầu tiên khi mới đi làm, khi phục vụ cho một nhóm khách đều là thanh niên đến từ Tây Âu, Astis chỉ thiếu chút nữa đã bị đuổi việc nếu như không có lời giải thích hộ của một geisha khác. Chuyện lần đó xảy ra khi Astis phục vụ bàn ăn này, cô làm đầy đủ những công việc của một geisha phải làm. Tuy nhiên, những vị thượng khách trẻ tuổi lại có ý bông đùa, trêu ghẹo. Ban đầu chỉ là vài lời nói đùa cợt nhưng khi thấy Astis có vẻ e dè ngượng ngùng, các vị thượng khách này đã có phần lấn tới. Đỉnh điểm của sự việc xảy ra khi có một chàng thanh niên trong nhóm khách đã có hành động sàm sỡ Astis trong lúc cô đang rót rượu. Lúc đó, Astis cảm thấy bản thân bị xúc phạm ghê gớm, phản ứng cho việc này cô đã quay sang tát một cách rất mạnh vào mặt vị khách thiếu lịch sự kia. Hai bên xảy ra cãi lộn và phải nhờ đến sự can thiệp của những người xung quanh thì mọi việc mới êm dịu xuống.

Sau khi người quản lý giải quyết êm xuôi với các vị thượng khách, với hành động của mình, Astis đã bị kết luận là “hành hung khách hàng” - một hành động tối kỵ của các geisha. Tuy nhiên, Astis giải thích việc bị khách sàm sỡ - việc này cũng khá nhạy cảm đối với nghề geisha nên cô đã không bị đuổi việc ngay lập tức. Bên cạnh lời giải thích của bản thân, những đồng nghiệp làm việc trong quán cũng thêm lời giúp đỡ nên Astis đã không bị đuổi việc trong lần xô xát đó. Ngay sau buổi đó, Astis đã được người quản lý chỉ bảo cho thêm rất nhiều “chiêu mánh” để xử lý trong những lần đối diện với các tình huống như vậy.

Không chỉ là bị khách sàm sỡ, rất nhiều các geisha còn được khách gợi ý qua đêm trong quá trình làm việc. Nitaomo, geisha làm việc được hơn 2 năm cho biết, việc đối diện với những lời mời gọi đó là chuyện thường như cơm bữa đối với những cô gái làm việc như cô. Tuy nhiên, đối với những trường hợp như vậy, các geisha phải biết cách giải thích nhẹ nhàng. Họ phải làm sao để các thượng khách hiểu rằng, geisha là những cô gái nhân viên phục vụ, là những người có tư cách đạo đức chứ không phải người đi mời bán dâm. Chuyện giải thích hay hoặc dở tuỳ thuộc vào từng cô gái, người nào khéo léo thì không mất lòng khách, người nào nóng tính, thể hiện thái độ mạnh mẽ rất dễ gây ra mâu thuẫn. Trước khi được vào làm việc, các geisha đều được phổ biến các cách ứng phó với những tình huống bất ngờ trong công việc. Tuy nhiên, không phải geisha nào cũng áp dụng được một cách thuần thục các kiến thức nên chuyện xảy ra mâu thuẫn với khách hàng rất khó tránh khỏi.

Các nhà hàng Nhật thường có những quy định rất khắt khe về giờ làm, gần như họ chẳng chấp nhận bất kỳ lý do nào khi xin nghỉ làm của các nhân viên ngoại trừ việc phải vào viện cấp cứu. Các nhà hàng cũng nghiêm cấm việc chèo kéo khách hàng của các geisha nhưng họ vẫn chấp nhận việc các cô gái này được đi ăn nếu như có được lời mời. Mỗi lần xin đi ăn cùng khách, các geisha phải cam kết về đúng giờ, chỉ cần sai vài phút họ cũng có thể bị trừ lương. Nghề geisha khá phức tạp và cũng rất nhiều cám dỗ, việc đứng vững được hay không phụ thuộc rất nhiều vào từng cô gái. Người đứng đắn, có đạo đức thì nghiêm túc và gắn bó lâu được với nghề, những ai yếu đuối, không làm chủ được mình thì lập tức sẽ bị cuốn vào vòng xoáy của những lời chào mời của các khách hàng.

Sơn Lâm, quản lý một nhà hàng Nhật ở khu vực Cầu Giấy cho biết, nghề geisha ở Việt Nam đang có sức hút khá mạnh mẽ đối với các cô gái. Với một công việc có thu nhập cao, lại được tiếp cận với nhiều mối quan hệ trong xã hội, đó là những yếu tố thu hút rất lớn đối với các geisha. Tuy nhiên, ở Việt Nam, đa phần các geisha đều chỉ tồn tại với nghề trong một thời gian khá ngắn. Đa phần chỉ làm được một vài năm, có geisha chỉ đi làm được vài tháng, có mối quan hệ mới tìm được chỗ làm khác là lập tức chuyển nghề. Làm geisha tuy hấp dẫn nhưng quá khắt khe nên không nhiều cô gái Việt Nam muốn trung thành với nghề nghiệp khá đặc biệt này.