Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam: Thư viện Việt Nam cần biến sức mạnh công nghệ thành thời cơ cho sự phát triển

ANTD.VN - Phát biểu chỉ đạo hội thảo “Phát triển và đổi mới hoạt động thư viện trong thời kỳ mới” do Bộ VHTTDL tổ chức, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh, các thư viện của Việt Nam cần biến sức mạnh cộng nghệ thành thời cơ cho sự phát triển.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cùng lãnh đạo Bộ VHTTDL đã chủ trì cuộc hội thảo “Phát triển và đổi mới hoạt động thư viện trong thời kỳ mới” diễn ra ngày 5/12 tại Hà Nội. Hội thảo có sự tham gia đông đảo của các nhà khoa học, nhà quản lý, người làm công tác thư viện nhằm đánh giá thực trạng, kết quả ngành thư viện đã đạt được trong việc góp phần phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội trong thời gian qua. Từ đó chỉ ra phương hướng phát triển của thư viện Việt Nam trong thời kỳ mới, thu nhận tư liệu để hoàn thiện dự thảo Luật Thư viện.

Phát biểu tại hội thảo, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh: Đứng trước tình hình mới, muốn phát triển nhanh, bền vững phải dựa vào con người hội tụ các yếu tố giáo dục, khoa học, văn hóa. Trong đó, để văn hóa thực sự là nền tảng thì các cơ quan chức năng phải tiến hành đồng bộ nhiều hoạt động trên nhiều lĩnh vực, trong đó có hoạt động của thư viện. Với sự tiến bộ nhanh của khoa học công nghệ như hiện nay, thư viện không còn là nơi giữ sách, cán bộ thư viện không thể chỉ là người giữ sách mà còn phải là người hướng dẫn, chuyên gia tra cứu hiệu quả cho người đọc.  

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam phát biểu chỉ đạo hội thảo

Phó Thủ tướng cho rằng, công nghệ phát triển là thách thức lớn với nhiều ngành, trong đó có thư viện nhưng cũng mang lại thời cơ và đòi hỏi toàn ngành phải chủ động đối mặt với thách thức, từ đó biến thành thời cơ phát triển hiệu quả. Việc số hóa thư viện trên toàn quốc sẽ góp phần thu hút hàng trăm triệu lượt bạn đọc, thậm chí nhiều hơn nữa. Do đó, toàn ngành thư viện phải thay đổi mạnh mẽ, các cán bộ thư viện phải thay đổi, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phải thay đổi cách quản lý, quản trị ngành thư viện… Nếu thực hiện thành công việc số hóa thư viện trên toàn quốc thì đây sẽ là thời cơ lớn để tất cả hệ thống thư viện Việt Nam trở thành thư viện công cộng cho tất cả mọi người dân tiếp cận ở mọi nơi, mọi lúc…

Hiện Đại học Quốc gia đã tiến hành xây dựng và phát triển thư viện số đại học dùng chung, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị xây dựng mô hình mẫu để nhân rộng ra  các thư viện trong hệ thống, để biến thư viện nhỏ thành thư viện chung của Việt Nam…

Các tham luận và ý kiến phát biểu tại hội thảo đã chỉ ra những khó khăn trong hoạt động của ngành thư viện hiện nay nói riêng và văn hóa đọc nói chung trước thách thức của lĩnh vực nghe nhìn như số lượng bạn đọc thưa thớt dần, công năng sử dụng của các thư viện còn thấp…

Hội thảo vừa diễn ra sáng ngày 5-12 tại Hà Nội

Bên cạnh đó, cùng sự phát triển của công nghệ cũng đặt ra những thách thức và cơ hội cho sự phát triển của thư viện Việt Nam hiện nay. Việc ứng dụng các thành tựu khoa học và công nghệ trong thời gian qua đã làm thay đổi phương thức hoạt động trong thư viện. Các thư viện Việt Nam đã và đang chuyển dịch từ mô hình thư viện truyền thống sang thư viện điện tử, thư viện số hiện đại.

Sự thay đổi này mang đến nhiều lợi ích cho người sử dụng và các thư viện. Thư viện điện tử đã tạo ra cơ hội tiếp cận vốn tài liệu và nguồn lực thông tin, không bị giới hạn về không gian và thời gian. Người đọc không cần đến thư viện vẫn khai thác được nguồn tài liệu với máy tính/ trang thiết bị thông minh có kết nối internet.

Tuy nhiên, công nghệ phát triển cũng đặt ra cho ngành thư viện không ít thách thức phải vượt qua. Điều này đòi hỏi nếu không chủ động đổi mới phương thức hoạt động, các thư viện sẽ phải đối mặt với nguy cơ tụt hậu và gia tăng khoảng cách so với cộng đồng thư viện thế giới.

Việc triển khai ứng dụng công nghệ thông tin tuy đã được tăng cường nhưng hiệu quả chưa cao, trong đó khả năng thích ứng của đội ngũ cán bộ thư viện với sự thay đổi còn hạn chế, thiếu các kiến thức chuyên môn, quản lý, hoạt động trong môi trường hiện đại…