- Quyền Bộ trưởng Y tế: Việt Nam có thể nhập vaccine phòng Covid-19 của Anh
- Tổng thống Nga V. Putin cân nhắc tiêm vaccine phòng Covid-19
 |
Phổ cập để mọi người trên thế giới có thể tiếp cận được vaccine sẽ giúp đẩy lùi đại dịch Covid-19 |
Phổ cập và đồng đều vaccine chống đại dịch
Tại phiên thảo luận chung ngày 5-10 của Ủy ban Các vấn đề kinh tế, tài chính trực thuộc Đại hội đồng Liên hợp quốc với chủ đề “Xây dựng lại tốt đẹp hơn sau đại dịch Covid-19: Bảo đảm nền kinh tế toàn cầu công bằng hơn, xã hội hòa hợp hơn và phát triển bền vững hơn”, Phó Tổng Thư ký Liên Hợp quốc Lưu Chấn Dân đã nhấn mạnh tới các mục tiêu phát triển toàn cầu cần đạt được sau đại dịch Covid-19 gồm giảm nghèo, giảm bất bình đẳng xã hội, kích thích kinh tế xanh, tránh khủng hoảng nợ cho nước nghèo và đưa doanh nghiệp tư nhân vào cuộc. Trong khi đó, đại diện các nhóm nước nhận định, đại dịch Covid-19 đã ảnh hưởng mạnh nhất tới các nước nghèo và cho rằng suy giảm kinh tế dẫn tới bất bình đẳng, rối loạn xã hội.
Với cương vị Chủ tịch Ủy ban ASEAN tại New York 2020, Đại sứ Đặng Đình Quý, Trưởng Phái đoàn Thường trực Việt Nam tại Liên hợp quốc, đã thay mặt các nước ASEAN phát biểu về phương hướng ứng phó với đại dịch Covid-19 và các biện pháp thúc đẩy thực hiện các mục tiêu phát triển dài hạn. Đại sứ Đặng Đình Quý nhấn mạnh, cần tăng cường hợp tác và đoàn kết quốc tế; thúc đẩy tiếp cận phổ cập và đồng đều vaccine chống dịch; chú trọng chăm sóc các đối tượng yếu thế trong xã hội; chú trọng chuyển giao công nghệ, hỗ trợ tài chính cho các nước đang phát triển.
Những tiếng nói kêu gọi phổ cập vaccine phòng ngừa Covid-19 vang lên trên diễn đàn tổ chức lớn nhất toàn cầu trong bối cảnh đại dịch này tàn phá nặng nề không chỉ sức khỏe, tính mạng con người mà còn làm đảo lộn đời sống kinh tế-xã hội trên thế giới, đặc biệt là các nước nghèo. Thống kê mới nhất tính tới ngày 6-10 cho thấy, đại dịch Covid-19 đã khiến gần 36 triệu người nhiễm bệnh, cướp đi sinh mạng của hơn 1 triệu người.
Đại dịch Covid-19 cũng tàn phá nặng nề nền kinh tế toàn cầu, nhất là nhóm nước dễ bị tổn thương như các nước nghèo, đang phát triển. Theo kết quả những cuộc thăm dò trên thế giới, đại dịch truyền nhiễm nguy hiểm này đã tác động nghiêm trọng hơn đến người dân ở các nước nghèo hơn và làm trầm trọng thêm tình trạng bất bình đẳng hiện có.
Kết quả thăm dò đã cho thấy rõ có khác biệt đáng chú ý giữa các nước thuộc Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD, nhóm gồm 37 quốc gia giàu có và phát triển nhất thế giới) và các nước không phải là thành viên OECD. Theo đó, 69% người dân ở các nước không thuộc OECD bị ảnh hưởng thu nhập bởi đại dịch Covid, so với 45% người sống ở các nước OECD. Nhìn chung, nghiên cứu cho thấy, những người ở châu Mỹ Latin, châu Á và châu Phi có xu hướng nói rằng virus corona chủng mới (SARS-CoV-2) đã có tác động đáng kể đến họ hơn là với những người sống ở châu Âu và Bắc Mỹ. Những người dân ở các quốc gia Kenya (91%), Thái Lan (81%), Nigeria (80%), Nam Phi (77%), Indonesia (76%)… đã bị ảnh hưởng về tài chính.
Chủ tịch Ngân hàng Thế giới (WB) David Malpass cảnh báo, đại dịch Covid-19 có nguy cơ đẩy khoảng 150 triệu người trên thế giới rơi vào cảnh nghèo đói cùng cực vào năm 2021 và những tác động tiêu cực đối với con người sẽ còn kéo dài nhiều thập kỷ nữa. Ông David
Malpass cho rằng, việc tiếp cận vaccine phòng ngừa Covid-19 một cách “rộng rãi, nhanh chóng với giá hợp lý” sẽ là trọng tâm của công tác khôi phục kinh tế toàn cầu.
Vaccine phải đến được với người nghèo
Cho dù hiện nay vaccine phòng ngừa Covid-19 vẫn đang được khẩn trương nghiên cứu, sản xuất và phải chờ tới cuối năm 2021 mới có thể sử dụng rộng rãi trên toàn cầu. Thế nhưng, đó vẫn là thứ “vũ khí” hữu hiệu nhất để “chiến đấu” chống lại đại dịch Covid-19 và chỉ có khi nào vaccine được sử dụng phổ cập trên toàn cầu thì thế giới mới đẩy lùi được đại dịch và đưa mọi hoạt động kinh tế-xã hội về trạng thái bình thường.
Tuy nhiên, ngay từ lúc này thì thế giới đã phải lo lắng về việc tiếp cận vaccine phòng ngừa Covid-19 khi chúng được sản xuất và đưa vào sử dụng rộng rãi. Trở ngại quan trọng nhất vào lúc này là kinh phí để nghiên cứu, phát triển và sản xuất vaccine. Hiện, các hãng dược phẩm trên thế giới cam kết, đến cuối năm 2021 sẽ có khoảng 10 tỷ liều vaccine phòng ngừa Covid-19. Thế nhưng, các chuyên gia lo ngại số lượng vaccine trên thực tế ít hơn nhiều và điều quan trọng là các quốc gia giàu có, người giàu gom hết trước dẫn tới cuộc khủng hoảng do thiếu vaccine cho các nước và người nghèo.
Thông tin trên tạp chí khoa học Nature cho biết, chính quyền các nước như Mỹ, Anh, các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) và Trung Quốc đã đặt hàng mua dự trữ tới hơn 2 tỷ liều vaccine ngừa Covid-19. Mỹ đã chi khoảng 6 tỷ USD để bảo đảm có gần 1 tỷ liều trong 6 loại vaccine tiềm năng nhất đang phát triển và thậm chí đặt hàng để có thể mua thêm 1 tỷ liều nữa trong khi số dân của Mỹ chỉ hơn 300 triệu người. Cũng so về dân số, Anh là quốc gia muốn mua dự trữ 335 triệu liều vaccine ngừa Covid-19, tức 5 liều cho mỗi đầu người. Các thành viên EU và Nhật Bản cũng đặt mua hàng trăm triệu liều.
Việc các nước giàu thu gom vacine phòng ngừa Covid-19 đã gây ra những lo ngại sâu sắc trên toàn cầu, và những lo ngại đó là hoàn toàn có cơ sở nếu nhìn vào các cuộc khủng hoảng dịch bệnh, y tế từng xảy ra trước đây. Năm 1996, phương pháp điều trị bệnh nhân HIV bằng thuốc kháng virus ARV được xem là biện pháp hữu hiệu phòng chống “căn bệnh thế kỷ” nhưng chủ yếu danh cho các quốc gia phương Tây và phải 5 năm sau mới “tới lượt” các nước đang phát triển, nước nghèo. Hay gần đây, trong dịch virus cúm A năm 2009, các nước công nghiệp phát triển ban đầu cũng tuyên bố họ phải kiếm đủ vaccine cho dân họ trước rồi mới cung ứng 10% kho dự trữ cho các quốc gia khác.
Nhằm tránh cuộc khủng hoảng khi có vaccine phòng ngừa Covid-19, đảm bảo để các quốc gia đang phát triển và các nước nghèo có thể sớm tiếp cận nhất có thể, Ban giám đốc WB ngày 29-9 vừa qua cho biết, đang xem xét gói trợ giúp 12 tỷ USD hỗ trợ các nước nghèo mua và phân phát vaccine ngừa bệnh Covid-19, Thể chế tài chính đa phương này cũng đã thực hiện nhiều chương trình ứng phó khẩn cấp tại 111 quốc gia. Trong trường hợp được thông qua, số tiền 12 tỷ USD sẽ được dành cho các nước có thu nhập trung bình và thấp với thời gian giải ngân trong vòng 12-18 tháng.
Một loại vaccine an toàn và hiệu quả ngừa Covid-19 và nhất là mọi quốc gia, người dân trên thế giới đều có thể tiếp cận được là biện pháp quan trọng nhất để thế giới có thể mở cửa trở lại một cách an toàn. Mọi mặt đời sống kinh tế-xã hội toàn cầu sẽ không thể phục hồi đầy đủ cho đến khi mọi người đều được phổ cập tiêm chủng vaccine ngừa Covid-19, thứ “vũ khí” để họ cảm thấy có thể sống, hòa nhập xã hội, làm việc và đi lại một cách tự tin.
